-Piše: Vladimir Boričić
Svijet vrvi od raznih kriza i sukoba na etničkoj osnovi. I skoro se niko i ne osvrće na poplavu izbjeglica. Čujemo samo dosta kasno apele UN da se za izbjeglice omoguće koridori do izbjegličkih kampova. I najmanje etničke razlike stanovništva u nekoj državi svjetskim moćnicima posluže da ga podstaknu na ratne sukobe, otimanje teritorija i bogatstava, a onda se krajnje licemjerno pojave da „upravljaju krizom“, uz pozive na mirno rješavanje spora kad je već sve završeno.
Mnogi ratni sukobi bi se mogli preduprijediti da ima prave i iskrene želje da se djeluje preventivno. Ovih dana je aktuelan sukob Azerbejdžana i Jermenije oko Nagorno Karabaha, autonomne oblasti sa većinskim pravoslavnim jermenskim narodom. Odmah se umiješala Turska pruživši Azerbejdžanu logističku i vojnu pomoć. Dok je bijesnio rat, Rusi su se držali po strani, a kasnije se s Turcima dogovarali oko prekida vatre i uspostavljanja primirja, ali tek nakon što je Azerbejdžan osvojio dio Nagorno Karabaha.
Ratuje se žestoko i u Etiopiji, u jednoj od deset njenih federalnih jedinica, u provinciji Tigre sa šest miliona stanovnika i glavnim gradom Makale, nekadašnjom prestonicom Etiopije. Tigre se graniči sa Eritrejom koja je takođe bila u sastavu Etiopije kao federalna jedinica ali se nakon rata 1991. godine otcijepila od Etiopije zatvorivši Etiopiji izlaz na Crveno more. Kod razgraničenja je dio provincije Tigre sa prevoslavnim stanovništvom pripao Eritreji sa većinski muslimanskim življem. U Tigreju je grad Aksum u kome je još u drugom vijeku prije nove ere osnovano Aksonsko carstvo, a u četvrtom vijeku nove ere primilo hrišćanstvo. Tigrejci su narod pravoslavne vjere, kao i najveći dio Etiopije. To je takozvana tevahedo (jedinstvena) ortodoksna crkva. Etiopija je pod stalnim pritiskom islama koji nastoji da taj narod preobrati i dobrim dijelom uspijeva u tome. Okružen je Somalijom, Sudanom, Eritrejom, a sa druge strane Crvenog mora Saudijskom Arabijom i Jemenom. U Adis Abebi ima 115 pravoslavnih hramova jedinstvene arhitekture.
Islamizacija je u Etiopiji vidljiva na svakom koraku, što zbog siromaštva, a najviše zbog nebrige hrišćanstva uopšte. Svuda u provincijama u blizini crkava niču nove džamije skromnih dimenzija, tipske arhitekture i obavezno u zelenoj boji. U šestomilionskoj Adis Abebi, po parkovima, trgovima i prodavnicama, u vrijeme okuisanja (učenja) klanjaju novovjerci pokazujući svoju odanost islamu. I širom Afrike je tako gdje djeluju Alkaida, Bokoharam i radikalni džihadisti.
Vidimo šta se dešava u Francuskoj i drugdje u Evropi gdje se, očigledno, narušava vertikala hrišćanske civilizacije. Francuska već skupo plaća to što je zaboravila Poatje iz 732. kada je spasila hrišćansku Francusku i Evropu. Sad sve više i sve češće čuje zastrašujući poklič „Alahu egbar“ koji zasigurno ispunjava mnoge glave indoktrinirane radikalnim islamom.
Turci su u šesnaestom vijeku osvojili dio Etiopije, pokrajinu Harar u kojoj je sada muslimanski živalj. U osvajanju tog dijela Etiopije pomogli su im Portugalci pod vojskovođom
Kristoferom da Gama (sin moreplovca Vaska da Game). To je bilo u šesnaestom vijeku, a tada je rimski papa u Etiopiju poslao jednu jezuitsku misiju da bi zemlju preveo u katolicizam.
Italijani su dva puta nasrtali na ovu zemlju da uz pomoć Francuza i Engleza naprave protektorat. Tada, 1896, Italijani su pretrpjeli strahovit poraz kod grada Adue, u sadašnjoj pokrajini Tigre. Italijani su okupirali Etiopiju 1936. sve do 1941. kada su se Etiopljani oslobodili pod vođstvom cara
Haile Selasija i uz podršku savezničkih trupa.
Sadašnju vojnu intervenciju na provinciju Tigre predvodi, u ime federalne vlade, presjednik Vlade
Abaj Ahmed koji nije pravoslavac a prije dvije godine je bio dobitnik Nobelove nagrade za mir. Za tu vojnu operaciju, centralna vlada navodi kao razlog „zavođenje reda“ u toj pokrajini koja se nešto buni. Zar je za zavođenje reda bilo potrebno angažovati veliku vojnu silu s borbenim avionima, raketama i vojskom koja je napravila strašne masakre nad civilima i ogroman broj izbjeglica i beskućnika?!
Moćnima je, izgleda, dozvoljeno sve. Oni se olako poigravaju međunarodnim pravom. Male i nejake ne štiti niko. I još nešto. Pitamo se, je li baš bila nasušna potreba da se simbol hrišćanstva, Aja Sofija u Istanbulu, po drugi put pretvori u džamiju ako to nije u svrhu jačanja islama i smanjenja ionako ugrožene hrišćanske manjine. Samoproglašenoj Turskoj republici – Sjeverni Kipar Turska pruža svaku pomoć. Sjećamo se izjave
Redžepa Tajipa Erdogana da je Kosovo tursko. Srbi su morali i moraju da brinu o svom narodu na Kosovu, ali međunarodna zajednica nema sluha za to. Još bi nam trebalo da Unesko pristane da srpske svetinje i kulturna baština Srba na Kosovu pripadnu Albancima. Vidjeli smo kako bi oni čuvali te srpske svetinje s krstom koji patološki mrze.
Pravoslavlje je ugroženo u Ukrajini koja je kolijevka slovenskog pravoslavnog hrišćanstva. Po uzoru na Ukrajinu, isplaniran je sličan scenario i u maloj Crnoj Gori, ali je narod ustao i odbranio i Crkvu i sebe. Kako bi bilo dobro da se čovječanstvo pobrine svuda u svijetu za zaštitu ljudskih prava i sloboda kao uslov opstanka čovjeka na planeti.
Čudna su naknadna tumačenja istorijskih događaja. Možemo se s njima ponekad i ne slagati, ali ne smijemo zanemarivati okolnosti i kontekst koji je tako nalagao. U prošlost ne smijemo utkivati naše želje. Što je bilo – bilo je. Istorija je svjetlost istine.
Buru oko tumačenja istorijskih događaja nedavno je podigao ambasador Srbije u Crnoj Gori. Saopštio je istorijsku činjenicu koja poslije 102 godine ne odgovara nekima koji bi htjeli da taj događaj (svenarodna skupština) upodobe savremenim htijenjima i težnjama političke elite koja, srećom odlazi u ružnu istoriju Crne Gore.
