Ušuškan među krošnjama lovorike i pitaspora, pčelinjak Ljuba Pejovića u Dobroti oivičen magistralnim i priobalnim putem, na samoj pjeni od mora, prkosi sve većoj „betonizaciji” obale, pred kojom posustaje biljni svijet. Znao je Ljubo kada je prije 56 godina podizao kuću i formirao pčelinjak da drveće zaklanja pčele od gustog saobraćaja, da ih automobili ne bi pokosili prilikom uzletanja, sačuvao je i odnjegovao ovaj „zeleni štit”.
Osamdesetjednogodišnji pčelar, penzionisani komandir milicije i njegova sedamdesettrogodišnja supruga Lepa, koja je bila domaćica u vili „Lovćenka” pri Vojnoj bolnici u Meljinama, sa puno ljubavi i pažnje njeguju oko 120 društava u različitim stepenima razvoja. Dok je bio u službi, kaže, zbog posla nije prelazio 20-30 košnica, a kad se penzionisao 1987. godine, polako je širio svoj pčelinjak.
- Sada pripremam vrlo značajan pregled svake košnice, čišćenje patosnica, promjena saća, čiji je cilj da se odstrane uginula legla, koja mogu da budu opasni izvor zaraze. Ukoliko se ne odstrane na vrijeme, dolazi do truljenja i pojave evropske kuge, čiji je uzročnik krpelj varoa. Sada nema unosa hrane, jer je u toku razvoj, a cvjetovi lovora obezbjeđuju zdrav unos na kome se izliježu zdrave pčele - objašnjava vrsni pčelar.
Zbog njegove spremnosti da pomogne svima koji žele da se bave uzgojem pčela i da pokloni košnicu onome ko je pretrpio štetu, pčelari iz Kotora zovu Ljuba Pejovića „tehnologom u pčelarstvu”. Prepoznat je po vrhunskom kvalitetu meda, za koji mu kupci dolaze na kuću.
- Ovo je unosan posao, naročito u primorju, gdje su pčelinji proizvodi (med, propolis, matični mliječ, polen) veoma kvalitetni zbog toga što je lovćenski predio bogat pelinom, majčinom dušicom, vrijeskom, livadskim biljem. Pčelari iz Boke kotorske zalažu se za to da primorski med dobije svoj brend. O tome pregovaramo sa Ministarstvom poljoprivrede. Da bi se dobila čistota meda zavisi od medonosnih biljaka, a osnovno je pitanje ekologije. Med sa područja Kotora je visokog kvaliteta, jer ove pčele lete u krug od skoro pet kilometara vazdušne linije, idu u Zalaze, u Vršanj, područje koje je ekološki čisto, uz uslov da pčelari savjesno rade i ne dodaju nikakve primjese. Pčele ređe idu preko mora prema brdu Vrmac, izuzetno početkom jula, kada lete ka Stolivu, u vrijeme cvjetanja kostanja, što osjetim po aromi meda. To se dešava kad nedostaje paše na ovoj strani, pa onda prelete na drugu stranu, objašnjava vrsni pčelar. Njegova specijalnost je prirodni uzgoj matica.
- Najveći kvalitet u smislu odgoja matica je „tiha zamjena”. Iz nje počinje rojno stanje - kada matica odradi svoj vijek i kad u borbi za opstanak pčele nadograđuju matičnjak, to je tiha smjena. Najveći kvalitet su matice koje daju efekat punih četiri do pet godina, a velika prednost je što prilikom „tihe smjene” ne prestaje reprodukcija, leglo ne prekida razvoj. Matice koje se odgajaju u uzgajalištima na području Crne Gore, imaju daleko manji kvalitet u smislu radne sposobnosti, dužine života i u smislu reprodukcije-razvoja. Ako razvoj postignete do pašnog perioda, obezbijedili ste uspješnu godinu. U pčelarstvu mora uvijek da se zna u koje doba dolazi glavna paša u pčelarstvu - ako ovdje na primorju aktivna paša počinje oko 10. maja (za svako područje je posebno), do tog perioda treba izvršiti razvoj - objasnio je Pejović.
Naš domaćin potiče iz porodice koja se u Podgorici s koljena na koljeno bavila pčelarstvom. Dolaskom u Kotor 1959. godine, iz velike volje za tim poslom, stupio je u kontakt sa ovdašnjim pčelarima, koji nijesu bili organizovani. Na inicijativu Vicka Kamenarovića i Ljuba Pejovića 1960. godine formirano je Pčelarsko društvo Kotor. Iz te generacvije, pored Ljuba, jedino je još živ pčelar Marko Nikolić. Obišao je brojne izložbe, a kao predsjednik Skupštine Saveza pčelarskih organizacija Jugoslavije, imao je čast da posjeti Institut za pčelarstvo u Moskvi, „najveći na zemaljskoj kugli“.
Lepa i Ljubo su srećni što su im unuci Velimir i Vladimir zainteresovani da nastave sa ovim poslom.

M.D.Popović


Uključivati mlade

- Pčelari su uvijek na svježem vazduhu, a zahvaljujući trošenju pčelinjih proizvoda i ubodima kojim jačaju imunitet, imaju i duži životni vijek. To je posao koji možete da obavljate živjeći u gradu, a da su vam pčele na selu. Resurs u pčelarstvu je priroda i u ovu djelatnost treba što više uključivati mlade pčelare. Iako ima „medara iz interesa“, koji izvuku med, ne vodeći računa da ta pčela treba da opstane, da bude zdrava, pčelarstvo je jedno veliko druženje, zato i Pčelarsko društvo u Kotoru doživljavam kao veliku porodicu, gdje nas pedesetak članova dijelimo sve probleme - kaže vrsni pčelar.


Neponovljivi rekord

- Bio sam rekorder u proizvodnji meda Crne Gore 2002. godine. Tada sam imao oko 60 košnica, a u prosjeku je svaka od njih pojedinačno dala po 55 kilograma meda u prosjeku, s tim što se tada med vrcao po tri puta godišnje. Prošla godina je u odnosu na posljednje dvije bila daleko bolja, oko 20 kilograma po košnici, kojih imam oko 120. Zadnjih godina med ubirem samo jednom godišnje. Kad pčela napuni ono što ste joj dali, ona stagnira i med mora da se izvadi. Savremena košnica omogućava da se med vadi putem centrifuge, a saće se vraća gotovo i one nastavljaju da ga pune - kaže Pejović