Piše: Dejan Mirović
Predsjednik SAD Džozef Bajden je 7. februara 2021. godine uputio čestitku srpskom predsjedniku povodom Dana državnosti Srbije. Bajden u njoj poručuje Vučiću da SAD podržavaju „međusobno priznanje i normalizaciju odnosa“ između Srbije i takozvanog Kosova. Ovako napisana čestitka je prije ultimatum nego protokolarno pismo.

S druge strane, samo nekoliko dana ranije (1. februara 2021) takozvano Kosovo i Izrael su na osnovu Vašingtonskog sporazuma uspostavili formalne diplomatske odnose. Bajdenov Stejt department je tim povodom uputio čestitku „Izraelu i Kosovu na formalnom uspostavljanju diplomatskih odnosa“, pri čemu je istaknuto da je to istorijski dan za „dvije države“. Krajem januara je i novi američki državni sekretar Entoni Blinken podržao Vašingtonski sporazum na saslušanju pred Spoljnopolitičkim odborom Senata SAD.

Ove činjenice pokazuju da Bajdenova administracija podržava implementaciju Vašingtonskog sporazuma koji su Vučić i Hoti potpisali u Vašingtonu 4. septembra 2020. godine u prisustvu Trampa, ali i da traži od Vučića da ide i korak dalje u kršenju srpskog Ustava u pogledu priznanja Kosova. Bajden, za razliku od Trampa, za priznanje Kosova Vučiću ne daje ni simbolične ustupke (otvaranje kancelarije DFC u Beogradu, zajedničko fotografisanje u Bijeloj kući).

Da bi prikrio ove činjenice Vučić je 7. februara, odgovorajući na čestitku Bajdena, izjavio da Srbija neće priznati Kosovo jer to ne stoji ni u jednom aktu međunarodnih organizacija.

Kada ovu Vučićevu sofisteriju primijenimo na konkretne pravne činjenice koje proizilaze iz Vašingtonskog sporazuma vezano za priznanje nezavisnosti Kosova, dolazimo do sledećeg zaključka.

Vučić ne negira da će primijeniti član 15 Vašingtonskog sporazuma kojim se obavezao da se neće protiviti članstvu Kosova u UN. Prijemom u članstvo UN, Kosovo bi postalo međunarodno priznata država i sve države članice UN, uključujući i Srbiju, morale bi da poštuju njegove granice, teritorijalni integritet i suverenitet. Srbija bi samim ulaskom Kosova u UN de iure priznala Kosovo i bez uspostavljanja formalnih diplomatskih odnosa. Vučić, u suštini, moli Bajdena da ga ne tjera da otvara ambasadu Srbije u Prištini i ne dopusti otvaranje ambasade takozvanog Kosova u Beogradu, odnosno da ne uspostavlja formalne diplomatske odnose sa Kosovom. Na taj način bi Vučić, u skladu sa svojom politikom patriotskog simulakruma, izašao u susret SAD koje zahtijevaju priznanje Kosova, ali i srpskom javnom mnjenju koje se protivi nezavisnosti Kosova (više od 80 odsto građana se, prema anketama, protivi nezavisnosti).

Da je ovo „inovativni“ plan Vučića pokazuju i natpisi u provladinoj srpskoj štampi. U „Novostima” je početkom februara objavljen tekst u kojem se navodi da Srbija neće priznati Kosovo u zamjenu za članstvo u EU. Međutim, Srbija može da dopusti članstvo Kosova u UN bez uspostavljanja diplomatskih odnosa. U tekstu se navodi i izjava Vučića koji iznosi da je sa Makronom razgovorao o „inovativnom rješenju“ za Kosovo.

Vučićeva diletantska spoljna politika je, dakle, u 2021. godini doživjela krah. Miješajući se, protivno svim diplomatskim običajima, u unutrašnju politiku SAD i ulažući, kao jedini državnik iz Evrope, sve svoje karte na Trampa, on je samog sebe doveo u bezizlazan položaj nakon pobjede Bajdena. Čestitka/ultimatum Bajdena od 7. februara to jasno pokazuje.

Da bi se skrenula pažnja srpske javnosti sa ovakvog kraha Vučićeve neozbiljne spoljne politike i istovremeno protivustavne, protivzakonite i krivično kažnjive politike prema KiM, srpski mediji iz dana u dan pišu o navodnim atentatima na srpskog predsjednika i zakašnjelom doškolovavanju 51-godišnjeg Vučića za košarkaškog trenera. Ministar unutrašnjih poslova Vulin poručuje da je, prema njegovoj ocjeni, snajper koji je nađen prilikom hapšenja kriminalne grupe Veljka Belivuka (Velja Nevolja) navodno bio namijenjen za ubistvo Vučića. Vučić sugeriše da je navodni atentat trebalo da se izvede prilikom otvaranja spomenika Stefanu Nemanji. „Informer”, „Alo”, „Srpski telegraf” i „Pink” 7–8. februara ponavljaju tvrdnju o atentatu. Mediji, ministar i predsjednik ne iznose nikakve dokaze za takve tvrdnje. Tužilaštvo za organizovani kriminal uopšte ne sumnjiči kriminalnu grupu Belivuka za to krivično djelo.

Ovakvo fabrikovanje atentata podsjeća na kampanju koju je, prema tvrdnjama tadašnje opozicije, vodio Beba Popović u Crnoj Gori 2016. Međutim, takvi savjeti su na kraju doprinijeli padu Đukanovića.

---

”