-Autor: Radovan Marjanović

Vučićevo pisanje o našoj „kvazieliti” i „plebsu”, nimalo akademsko, normalno je izazvalo takođe ne baš akademsko reagovanje intelektualaca na koje je mislio tako da su se osjetili pozvanim da zaštite sebe i elitu, pa je „plebs”, kao i uvijek, ostao po strani. Na kraju, i posle uobičajenih prepucavanja, nepoznatim ostaje polazno: Šta su, uopšte, elita i plebs?

„Elita” je odavno prihvaćen naziv za imaoce vodećih pozicija u društvu odnosno u pojedinim djelatnostima, poznatu i priznatu „aktivnu manjinu”. Političku, privrednu, vojnu, crkvenu, intelektualnu, sportsku… od kojih se neke dalje razlikuju. Pozicije im sleduju zbog posjedovanja političke moći, materijalnog bogatstva, mjesta u organizaciji, duha, popularnosti… a ne zbog ponašanja koje svjedoči o posjedovanju ličnih kvaliteta kakvi su karakter, vrline, širina pogleda… Drugo pripada „elitnim” pojedincima, kakvih ima u svakoj eliti, ali šta sa onima koji kvalitete i te kako imaju ali nisu poznati? Njih niko nema u vidu pri pominjanju elite! Lako je vidjeti i da se kvaliteti uopšte ne očekuju od vodećih političara, i većine vodećih privrednika…

Ničeg od toga kod Vučića nema, elita je „samoproklamovana” ili samopriznata grupa. Pošto nije zgodno reći da je okupljena zato što ga „ne voli”, „kvazielita” je ono što u svoje redove ne ubraja „narod” od koga se on ne odvaja ni kad spava: „plebs!”. Ali čim je prihvaćeno postojanje elite, prihvaćeno je postojanje onih koji nisu elita. I danas to nije „plebs”, nego „masa!”. Nju ne čini odijeljen i omeđen dio stanovništva nego „pasivna većina”, svi koji su „vođeni”.

Čemu je bitna pretpostavka stanje svijesti, oblik ponašanja u kome pojedinac više nije sam nego automat čiji rad nije u vlasti njegove volje. Ali nije zgodno da ih baš Vučić na to podsjeća. Tim prije, što skoro bješe dosta priče i slika nekih „ovaca!”. Kao „čovjek iz naroda i za narod”, zgodno je da bude protiv bilo kakve podjele „naroda”. Tačno je da samo pominjanje „kvazielite” podrazumijeva postojanje elite koja nije „kvazi”. Srećom, borac protiv nje automatski spada u „pravu”. „Plebs”, uz to, djeluje uvredljivije! Za njega su svi u školi čuli, to su oni kojima je u starom Rimu trebalo obezbijediti samo „hljeba i igara”. Vidljiva sirotinja u svakom pogledu, uz to slabije obrazovana i starija, potcijenjena od „tajkuna”, „stranih plaćenika” i „kvazielite”... Ali predmet stalne brige vlasti, na šta je prije neki dan upozoravano žučnim napadom na saznanja do kojih je došao BIRN. Istražujući ko su birači vladajuće koalicije…

To što veoma istaknuti pripadnik jedne i to političke elite određuje ko s pravom spada u drugu i to intelektualnu elitu nije neznanje. U pitanju je nešto ozbiljnije: diskreditovanje brojne i još uvek prilično cijenjene grupe, pretežnim dijelom vrlo kritične prema njemu i njegovima, s jedne, i pokazivanje brige prema brojnoj i u potpunosti njemu naklonjenoj grupi. Potom dolazi nešto takođe vrlo ozbiljno: pokušaj ujedinjavanja elite. Normalno oko političke elite, i pod njenom dominacijom. A ujedinjena elita, ako nije i odsustvo podjele vlasti, znak je bliskog odsustva!

www.koreni.rs

---