Sopran Sara Vujošević, Podgoričanka koju je ljubav prema muzici i usavršavanju glasa odvela u Moskvu, gdje uskoro treba da odbrani doktorsku disertaciju, nedavno je oduševila tamošnju publiku svojim glasom i repertoarom. Tačnije, prefinjenu, muzički odnjegovanu rusku publiku očarala je koncertima naslovljenim „Blago Crne Gore” u Moskvi i Sankt Petersburgu. Ujedno, crnogorska muzička baština, tradicionalna i umjetnička muzika Crne Gore, osnov su njenih muzičkih naučnih istraživanja i tema doktorske disertacije.
Najprije je Sara nastupila u glavniom gradu Ruske Federacije povodom Dana muzeja i biblioteka grada Moskve, a potom i u Sankt Petersburgu u okviru 75. Međunarodne naučne konferencije. Održavanje oba koncerta pomogli su Ministarstvo kulture Rusije, Ministarstvo obrazovanja i nauke, ruski Institut istorije umjetnosti i Kulturni centar Petersburga. Iako je nedvosmisleno pažnje vrijedan moskovski koncert, mali primat ima koncert u Sankt Petersburgu u okviru 75. Međunarodne naučne konferencije „Petersburg i nacionalne muzičke kulture” koji je tradicionalno i ove godine okupio muzičku naučnu elitu Rusije, Evrope i svijeta. Puna sala „Zelenog salona” Instituta istorije umjetnosti, u kojoj su prevashodno bili predavači-učesnici pomenute konferencije, uživala je u izvedbama tradicionalnih crnogorskih pjesama, arija i ciklusa koji su bili na programu autorskog projekta Sare Vujošević.
Ujedno, da bi dostojno predstavila ono na čemu predano radi, a to je istraživanje muzičke baštine Crne Gore, tradicionalne, kao i naše umjetničke muzike, kako one savremene, tako i one nastale u ranijim periodima, Sari Vujošević su pomogli njene kolege bariton Dmitrij Grinih (profesor Državnog muzičkog fakulteta u Moskvi), bariton Dmitrij Trapeznikov (prvak Baljšoj teatra), Pavel Šestov (pijanista) i Filip Usov (pijanista moskovskog Konzervatorijuma „Čajkovski”). Takođe, pomogla im je i muzikolog, još jedan profesor „Čajkovskog”, Marina Voinova, koja je u pauzama upoznavala publiku sa crnogorskom kulturnom baštinom, i govorila o stvaraocima nacionalne crnogorske muzike.
Zato ne čude ni tamošnje pozitivne muzičke kritike koncerta u Moskvi:
- Publika je bila očarana jednom od tradicionalnih crnogorskih pjesama „Razbolje se zorna Zorka”, koju su u tri glasa izveli Vujošević, Trapeznikov i Grinih, a koja je bila izvedena po drugi put na bis. Toliko emocije prilikom izvođenja muzike svoga naroda, kao što se da osjetiti u izvedbi nadarenog, širokog i ravnomjernog dijapazona koloraturnog soprana Sare Vujošević, publika Moskve ne pamti odavno – piše kritika. Ili pak, sljedeća ocjena:
- Dmitrij Trapeznikov veliki ruski bariton je izvodio arije Vladike Danila iz opere „Gorski vijenac” kompozitora Nikole Hercigonje, očigledno umješnog simfoničara, posebno predstavljanjem odlučujućih momenata opstanka jednog, nadasve, gordog i hrabrog crnogorskog naroda, u libretu pomenute opere. Presudan trenutak ovacija koje su uslijedile je i taj što je Trapeznikov pjevao na ruskom jeziku, za čiju se adaptaciju i prevod teksta arija upravo pobrinula Sara Vujošević – piše kritičar časopisa „Muzikaljnaja akademija”.
● Koncerti su bili naslovljeni „Blago Crne Gore”. Ako se ne varam, to je i tema Vaše doktorske teze, odnosno disertacije koju ćete uskoro braniti.
- Izvedeni koncerti, u odnosu na moja mnogobrojna izlaganja na međunarodnim naučnim konferencijama širom Rusije, iako su krucijalno tematski povezani, kao projekti nemaju dodirnih tačaka. Dakle, naučna izlaganja, gdje takođe govorim o crnogorskoj muzičkoj baštini, produkt su mog višegodinjeg istraživanja, a projekat koncerata koji nose naziv „Blago Crne Gore”, i koji se ponovio u Rusiji već peti put, nešto je što sam s ljubavlju osmislila i predano promovisala zajedno sa mojim eminentnim i predivnim, prvenstveno prijateljima, a onda i kolegama iz Rusije.
● Što ste sve izveli na tim koncertima? Da li Vas je publika nakon koncerta kontaktirala, razgovarala s Vama o repertoaru?
- Dakle, program koncerta se sastoji iz tradicionalnih crnogorskih pjesama klasično obrađenih uz pratnju klavira; arija Danice iz crnogorske nacionalne opere „Balkanska carica”, arija Vladike Danila iz naše opere „Gorski vijenac”, arija iz opere „Paštrovski vitez”, takođe naše nacionalne opere.... Izvode se i jedinstvena djela za klavir crnogorskog princa Mirka Petrovića, solo pjesme našeg praškog đaka Jovana Ivaniševića, kao i solo pjesme kompozitora Dejana Krdžića. Reakcije su sjajne svaki put po završenom koncertu. Toliko sjajne, da smo i dobili prije nekoliko dana u Sankt Petersburgu i Nagradu za najuspješniji i najinteresantniji program koncerta od ruskog Instituta istorije umjetnosti, u čijem se zdanju (kao jednog od organizatora) ove godine odvijala osmi put, a ukupno 75. tradicionalna Međunarodna naučna konferencija „Petersburg i nacionalne muzičke kulture”. Pored nas nastupale su što naučno, što izvođački i mnoge druge zemlje, pa tu možemo da navedemo i jednu od meni najinteresantnijih zemalja koja je nastupala i predstavljala svoju tradicionalnu muziku, a to je velika Kina. Peterburška Prva TV nacionalna stanica našu izvođačku trupu je ugostila i povodom nagrade napravila pozamašan intervju. Kao umjetnici smo maksimalno uvaženi i dočekani i mogu slobodno da kažem, iako će pretenciozno zvučati, da smo odvajani od drugih zemalja predstavnika, što je dakako nama predstavljalo veliku čast.
● Da li ste nastupili samo kao solistkinja ili i u duetu, i kako je došlo do saradnje s ruskim kolegama-umjetnicima?
- Tokom svakog novog koncerta na istu temu, uspijemo nešto i promijeniti, ali suštinski program koncerta ostaje isti. Dakle, u Sankt Petersburgu smo izveli Duet Stanka i Danice- sjajni Dmitrij Grinih i moja malenkost, što do sada nijesmo radili. Izvedemo ponekad, baš kad publika zahtijeva više biseva na kraju koncerta i troglasno neke od tradicionalnih crnogorskih pjesama, a koje su uglavnom moje solo tačke. A, do saradnje je došlo spontano. Prije svega Dmitrij Trapeznikov je bio moj profesor, nastupali smo i prije ovog projekta zajedno, jedan od takvih nastupa je i koncert ljetos, gdje smo pjevali publici Festivala Budva grad teatar, u julu ove godine. To je zaista bio koncert za pamćenje! I za nas kao izvođače i za publiku, koja je bila i više nego fantastična. Uživali smo svi! Dmitrij Grinih je moj najbolji prijatelj u Rusiji i saradnja sa njim je bila i očekivana.
● Što planirate nakon predstojeće odbrane doktorata i ovako dobro primljenih nastupa? Da li slijedi dalje naučno bavljenje muzikom?
- Treba preživjeti odbranu disertacije, obzirom da se ruski mehanizmi i sistem obrazovanja razlikuju u odnosu na evropske. Dakle brani se rad pred cijelim disertacionim savjetom, punom salom koju čine muzički naučnici Rusije. Mislim da nema potrebe dalje objašnjavati tok obrane... Od nauke sigurno neću odustati, kao ni od izvođačkih projekata... jedino što mogu reći jeste da sam zadovoljna onim što je dosad učinjeno. Planiram po odbrani doktarata da izdam monografiju, prvo na ruskom jeziku, kao jeziku na kom je disertacija i pisana, i ako Bog da i odbranjena, a potom, naravno, planiram i izdanje na našem jeziku.
● Kada ćete održati koncert u Crnoj Gori i ovdje prezentovati što i u Moskvi i Sankt Petersburgu?
- Uvijek smo ZA.
Ž.JANjUŠEVIĆ


Rezultati govore više od riječi

● Koliko često se dešava da rusko Ministarstvo kulture podrži koncert umjetnika koji je sa strane? I, koliko ta činjenica može doprinijeti promociji Crne Gore?
- U moru ruskih vrhunskih izvođača muzičara i uopšte umjetnika, logično je zaključiti da to i nije česta pojava. Naravno, na meni je još veća odgovornost samim tim. Što se tiče promocije Crne Gore i naše baštine trudim se da se na najljepši mogući način prikažemo svijetu velikih i neprikosnovenih znalaca umjetnosti. Za sada, rezultati govore više od bilo kojih riječi i zbog toga se, kao Crnogorka, beskrajno radujem.