U Cr­noj Go­ri ra­di oko 1200 sud­skih vje­šta­ka, od če­ga su njih 300 čla­no­vi na­šeg udru­že­nja. Iz­mje­nom za­ko­na pred­vi­đe­no je da se u na­red­nom pe­ri­o­du to član­stvo pod­ra­zu­mi­je­va i ono će bi­ti oba­ve­zno da bi vje­šta­ci mo­gli oba­vlja­ti svoj po­sao, ka­zao je u raz­go­vo­ru za „Dan“ pred­sjed­nik Udru­že­nja sud­skih vje­šta­ka dr Ne­boj­ša Ka­va­rić.
On je is­ta­kao da po­sto­je­ći Za­kon o sud­skim vje­šta­ci­ma sa­dr­ži iz­mje­ne u od­no­su na pret­hod­ni i da je uveo ne­ke no­vi­ne .
– One se, pri­je sve­ga, od­no­se na pro­ce­du­ru ime­no­va­nja vje­šta­ka i pro­vje­ru zna­nja i vje­šti­na. Ra­ni­je je te po­slo­ve oba­vljao Sud­ski sa­vjet, a po­slo­ve men­tor­stva Udru­že­nje sud­skih vje­šta­ka. Pre­ma no­vom za­ko­nu, o na­ve­de­nim po­slo­vi­ma se sta­ra Mi­ni­star­stvo prav­de, a Udru­že­nje ak­tiv­no par­ti­ci­pi­ra pre­ko čla­no­va ko­mi­si­ja ko­je ime­nu­je. Udru­že­nje ima dva čla­na u Ko­mi­si­ji za iz­bor i po­sta­vlje­nje sud­skih vje­šta­ka i po dva čla­na u svim stru­kov­nim ko­mi­sij­ama – pod­sje­ća Ka­va­rić.
On je do­dao da sa­vre­me­ni dru­štve­ni to­ko­vi, sa svim aspek­ti­ma mo­der­ni­za­ci­je ži­vo­ta i prak­tič­nim pri­mje­na­ma ino­va­tiv­nih teh­no­lo­gi­ja u svim obla­sti­ma, na­me­ću i no­vi si­stem­ski pri­stup in­sti­tu­tu vje­šta­če­nja.
– Ter­mi­ni „utvr­di­ti“, od­no­sno „oci­je­ni­ti“ kao i šta se oče­ku­je od vje­šta­ka, od­no­sno ko­li­ko i ka­ko vje­štak mo­že da do­pri­ne­se utvr­đi­va­nju i ocje­ni bit­nih či­nje­ni­ca, ima­ju vi­še­znač­nu ulo­gu i uti­caj, ka­ko na sam pro­ces utvr­đi­va­nja či­nje­ni­ca, ta­ko i ši­ri uti­caj na sfe­re van in­sti­tu­ci­ja prav­de – is­ta­kao je Ka­va­rić.
On pod­sje­ća da po­slo­vi vje­šta­če­nja u smi­slu za­kon­skih rje­še­nja u ze­mlja­ma EU pred­sta­vlja­ju struč­ne ak­tiv­no­sti ko­ji­ma se po­mo­ću na­uč­nih me­to­da, teh­nič­kih i dru­gih mo­guć­no­sti su­du, ili dru­gim or­ga­ni­ma ko­ji vo­de po­stu­pak, omo­gu­ća­va­ju neo­p­hod­na struč­na zna­nja ko­ja se ko­ri­ste pri­li­kom raz­ja­šnje­nja, ocje­ne ili utvr­đi­va­nja prav­no re­le­vant­nih či­nje­ni­ca.
– Bit­no je da vje­štak tre­ba ja­sno da raz­dvo­ji ono što je za­pa­zio ili na­šao u sud­skim spi­si­ma (na­laz) od ono­ga što je pro­ci­je­nio i ono­ga što se za­klju­ču­je i što mi­sli – na­veo je Ka­va­rić.
On je do­dao da je ni­vo struč­ne po­mo­ći ko­ju vje­štak mo­že da pru­ži su­du de­ter­mi­ni­san kva­li­te­tom po­da­ta­ka iz spi­sa, vje­šti­nom i is­ku­stvom vje­šta­ka da tač­no ana­li­zi­ra po­dat­ke u spi­su ko­ji su va­žni za ana­li­zu pred­me­ta i zna­njem i spo­sob­no­šću vje­šta­ka da pri­mi­je­ni sa­vre­me­ne na­uč­no-teh­no­lo­ške mo­guć­no­sti.
Ka­da su u pi­ta­nju na­dok­na­de ko­je se is­pla­ću­ju vje­šta­ci­ma za iz­ra­du na­la­za  i od­bra­ne pred su­dom, Ka­va­rić na­po­mi­nje da ima od­re­đe­nih di­le­ma u po­je­di­nim sud­sko-tu­ži­lač­kim pro­ce­si­ma, ali, u cje­li­ni, pro­ble­mi se rje­ša­va­ju br­že u od­no­su na ra­ni­ji pe­ri­od.
– U sa­rad­nji sa Mi­ni­star­stvom prav­de, pred­lo­ži­će­mo od­re­đe­na rje­še­nja ko­ja su usmje­re­na na re­al­ni­je de­fi­ni­sa­nje ovih pi­ta­nja. Naj­bit­ni­je je da se ra­de kva­li­tet­ni­ji na­la­zi i da se od stra­ne na­lo­go­da­va­ca re­al­no pro­ci­je­ne tro­ško­vi, bla­go­vre­me­no do­ne­su rje­še­nja o is­pla­ti na­do­ka­de tro­ško­va i na­gra­da za rad vje­šta­ka – re­kao je Ka­va­rić.
Čla­nom 42, ka­ko na­vo­di, de­fi­ni­sa­no je da vje­štak za iz­vr­še­no vje­šta­če­nje ima pra­vo na na­gra­du za rad i na­kna­du tro­ško­va u ve­zi sa vje­šta­če­njem. Vi­si­na i na­čin is­pla­te tro­ško­va ure­đu­ju se pro­pi­som Vla­de. Sle­de­ćim čla­nom je de­fin­sa­no da se vi­si­na na­gra­de za rad vje­šta­ka od­re­đu­je pre­ma obi­mu i slo­že­no­sti pred­me­ta, a utvr­đu­je se pre­ma bro­ju bo­do­va u skla­du sa ovim za­ko­nom.
Ka­va­rić sma­tra da ne po­sto­je pri­vi­le­go­va­ni vje­šta­ci ko­je sud če­šće an­ga­žu­je od ne­kih nji­ho­vih ko­le­ga.
– Vje­šta­ke an­ga­žu­ju su­do­vi, od­no­sno tu­ži­la­štva, u za­vi­sno­sti od pred­me­ta i vr­ste po­stup­ka. U par­nič­nim po­stup­ci­ma to ra­de advo­ka­ti. Me­đu­tim, ovo pi­ta­nje će­mo raz­mo­tri­ti na osno­vu do­sa­da­šnjih is­ku­sta­va, a u raz­go­vo­ri­ma sa od­go­vor­ni­ma iz su­do­va i tu­ži­la­šta­va već smo po­ten­ci­ra­li pi­ta­nje rav­no­mjer­no­sti po­dje­le pred­me­ta ko­li­ko to za­kon­ske mo­guć­no­sti do­zvo­lja­va­ju – ka­zao je Ka­va­rić.
On je do­dao da, u skla­du sa sa­vre­me­nim tren­do­vi­ma me­nadž­men­ta i or­ga­ni­za­ci­je ova­kvih aso­ci­ja­ci­ja, no­vo ru­ko­vod­stvo Udru­že­nja, za­jed­no sa nad­le­žnim dr­žav­nim isnti­tu­ci­ja­ma, raz­ma­tra sve kon­cep­te no­vog mo­de­la or­ga­ni­za­ci­je ko­ji tre­ba da re­zul­ti­ra naj­bo­ljim kva­li­te­tom ra­da, za­šti­tom pra­va sud­skih vje­šta­ka i po­bolj­ša­nju nji­ho­vog po­lo­ža­ja i ulo­ge u si­ste­mu pra­vo­su­đa .VJ.DA­MJA­NO­VIĆ


Po­je­di­ni vje­šta­ci i pred su­dom ča­sti

Ka­va­rić je is­ta­kao da sve pri­go­vo­re na rad sud­skih vje­šta­ka raz­ma­tra sud ča­sti ko­ji je ime­no­van od stra­ne skup­šti­ne, a ko­ji o to­me oba­vje­šta­va iz­vr­šni od­bor.
– U sa­zna­nju smo da su pro­tiv ne­kih vje­šta­ka po­kre­nu­ti post­pu­ci kod nad­le­žnih or­ga­na, od ko­jih, na­kon spro­ve­de­nih po­stu­pa­ka, oče­ku­je­mo zva­nič­ne in­for­ma­ci­je – re­kao je Ka­va­rić.