Pri­re­dio: Slav­ko K.Šće­pa­no­vić


Po­dje­li Kra­lje­vi­ne Ju­go­sla­vi­je na ba­no­vi­ne pri­la­go­di­la su se i uči­telj­ska udru­že­nja. Uki­nu­ta su po­vje­re­ni­štva i u svim ba­no­vi­na­ma osno­va­na su ba­no­vin­ska uči­telj­ska udru­že­nja, ko­ja su za­jed­no osno­va­li Ju­go­slo­ven­sko uči­telj­sko udru­že­nje sa sje­di­štem u Be­o­gra­du. Sre­ska uči­telj­ska udru­že­nja Zet­ske ba­no­vi­ne, pre­ko svo­jih pred­stav­ni­ka, osno­va­la su 1930. go­di­ne Ba­no­vin­sko uči­telj­sko udru­že­nje sa sje­di­štem na Ce­ti­nju.
Svi uči­te­lji Pod­go­rič­kog škol­skog sre­za bi­li su re­dov­ni čla­no­vi Uči­telj­skog dru­štva. Re­dov­ne sjed­ni­ce odr­ža­va­ne su kra­jem sva­kog mje­se­ca a glav­na go­di­šnja sjed­ni­ca u sep­tem­bru. Na sjed­ni­ca­ma su pro­u­ča­va­na pe­da­go­ška pi­ta­nja, dr­ža­na ogled­na i ugled­na pre­da­va­nja, či­ta­ni re­fe­ra­ti iz knji­žev­no­sti i dru­gih dru­štve­nih i na­uč­nih obla­sti.
U ško­la­ma su osni­va­ne na­rod­ne knji­žni­ce i či­ta­o­ni­ce, odr­ža­va­ni su anal­fa­bet­ski te­ča­je­vi, dr­ža­na pre­da­va­nja o pče­lar­stvu i sve­mu dru­gom što je bi­lo u ve­zi s pro­svje­ći­va­njem i eko­nom­skim uz­di­za­njem i ja­ča­njem sta­nov­ni­štva.
Kao pri­mjer na­vo­di­mo osni­va­nje i rad Na­rod­ne knji­žni­ce i či­ta­o­ni­ce pri Do­ljan­skoj osnov­noj ško­li, či­ji su osni­va­či i na­rod­ni do­bro­tvo­ri bi­li upra­vi­telj i uči­telj Do­ljan­ske osnov­ne ško­le Mi­loš Šće­pa­no­vić, i mje­šta­ni: Mar­ko M. Iva­no­vić, Ma­li­ša Đ. Iva­no­vić, Bo­žo I. Iva­no­vić, Mak­sim M. Iva­no­vić, Bog­dan B. Iva­no­vić, te­le­graf­ski či­nov­nik po­čiv­ši No­vak P. Iva­no­vić (upi­sa­la ga je maj­ka Đur­đa P. Iva­no­vić) i po­čiv­ši Ste­van B. Iva­no­vić (upi­sa­la ga je nje­go­va su­pru­ga Na­sta Iva­no­vić).
Čla­no­vi ute­me­lji­va­či Do­ljan­ske bi­bli­o­te­ke bi­li su: Ni­ko­la Ra­do­njić, No­vi­ca M. Iva­no­vić, Bo­ži­dar Ra­do­vić, Đu­ro M. Iva­no­vić, Si­mo K. Iva­no­vić, Pe­tar N. S. Iva­no­vić, Pe­ri­ša N. Iva­no­vić, Ni­ko J. Mi­ra­še­vić, Ba­jo Per­ko­vić, Šće­po Đ. Iva­no­vić, Đu­ro J. Iva­no­vić, Šće­pan R. Po­po­vić, No­vak V. Iva­no­vić, Bog­dan M. Iva­no­vić, No­vo V. Iva­no­vić, Mi­loš J. Vu­jo­še­vić, Ili­ja Iva­no­vić, Ra­di­sav S. Iva­no­vić, Mi­lan G. Iva­no­vić, Đu­kan S. Iva­no­vić, Mi­lić Be­le­vić, La­zar V. Vu­jo­še­vić, Jo­van P. Iva­no­vić, Mi­loš Đ. Iva­no­vić, Ra­do­van V. Iva­no­vić, Ve­li­ša P. Iva­no­vić, Vu­kić S. Iva­no­vić, Pa­un S. Iva­no­vić, Vu­ja­din S. Iva­no­vić, Mi­ljan N. Iva­no­vić, Ra­do­je J. Iva­no­vić, Jo­van A. Po­po­vić i Za­ri­ja A. Po­po­vić.
Uprav­ni od­bor sa­či­nja­va­li su: pred­sjed­nik I. Ra­do­njić, se­kre­tar M. Đ. Iva­no­vić i od­bor­ni­ci: Đ. M. Iva­no­vić, N. Mi­ra­še­vić i S. Iva­no­vić, a u Nad­zor­ni od­bor iza­bra­ni su: M. M. Iva­no­vić, R. J. Iva­no­vić, P. N. Iva­no­vić, B. Ra­do­vić i Đ. J. Iva­no­vić. Knji­žni­čar i bla­gaj­nik bio je učitlj Mi­loš Gl. Šće­pa­no­vić.
Na­vo­di­mo dva čla­na iz Pra­vi­la o ra­du Do­ljan­ske na­rod­ne knji­žni­ce i či­ta­o­ni­ce: „Član 56: Ova pra­vi­la po­sta­ju pu­no­va­žna ka­da ih odo­bri Odje­lje­nje za pro­svje­ći­va­nje Mi­ni­star­stva pro­svje­te. Član 57: U slu­ča­ju ako bi ova Na­rod­na knji­žni­ca i či­ta­o­ni­ca pre­sta­la da ra­di, nje­na imo­vi­na ima pri­pa­sti Do­ljan­skoj osnov­noj ško­li. Ako bi Na­rod­na knji­žni­ca i či­ta­o­ni­ca oži­vje­la, imo­vi­na će joj se vra­ti­ti“.
U iz­vje­šta­ju o ra­du Do­ljan­ske osnov­ne ško­le, škol­ski nad­zo­rik Mi­ćo Vuk­če­vić za­pi­sao je: „Po­red re­dov­nog ra­da u Ško­li, go­spo­din Šće­pa­no­vić je sti­zao da uspje­šno dje­lu­je na po­slo­vi­ma na­rod­nog pro­svje­ći­va­nja van Ško­le. U mje­stu svog slu­žbo­va­nja osno­vao je Na­rod­nu knji­žni­cu i či­ta­o­ni­cu, što mu slu­ži na čast i za­slu­žu­je po­hva­lu.“
Bom­bar­do­va­njem Pod­go­ri­ce pre­sta­le su da ra­de sve ško­le, a sa­mim tim i uči­telj­ska udru­že­nja.
K RA J