Da bi nastalo gradivo (pisano malim slovom), ali i GRADIVO (po Radomiru Uljareviću, pisano velikim početnim slovom) potrebne su godine, decenije, vjekovi čak, upornog, odgovornog i ozbiljnog rada. Da bi se savladalo gradivo (malo slovo) potrebni su semestri, duge i teške školske ili studiozne studijske godine, ispiti znanja, snage, svijesti i savjesti, bogme.

Za spoznanje GRADIVA Radomira Uljarevića premalo su dani, nedovoljni su i oskudni mjeseci u vremenu koje ne poznaje, ne priznaje i ne cijeni rezultate takve vrste učenja i vladanja. Zato ova pričica i jeste kratki kurs, pojam kojim se označava sistem u pokušaju koji se u pretežnoj mjeri odnosi na onoga koji se usuđuje da se obrati cijenjenoj književnoj, ali i preostaloj javnosti koja umjetnost, poeziju, književnost sve manje podnosi i sve više zloslutno poima kao balast iz koga se teško ili nikako ne može izvući „promet, novčana dobit nji`ova nasušna”. A Poezija, ako je Poezija, jeste i mora da bude vodeća azbuka za nastanak rodoslovlja i hronotopa Ljepote u cjelini i u pojedinostima. Tu cjelinu čini Uljarevićevo GRADIVO posmatrano sa opštevidećeg brijega riječi iliti pojedinačno u unutrašnjim krugovima i vidljivim ili manje i teže vidljivim tačkama koje te krugove dovode do trajućeg onoga što može da se imenuje kao mogući beskraj Bića Pjesnika i njegove osobene poetike.

U izuzetnom autorskom Predisloviju sopstvenog GRADIVA često nepredvidivi poeta Radomir ULjAREVIĆ osmjelio se da sačini svojevrsnu ovovremenu empirijsku repliku datom poetskom vozdizanju: „... Poezija čuva tajnu o našoj nebozemnoj prirodi, koju pjesnik ni na časak ne gubi iz vida; a kad bi je izgubio, i on bi bio izgubljen. Poezija je uzela kormilo u svoje ruke, a pjesnik samo pokušava da uhvati korak sa događajima. Bdi nad onim što nije realno, drhti kao prut na vodi pred čudesima svijeta, i pred čudesima svjetova kroz koje prebiva duh, drhti pred čitaocem čije je pozvanje najuzvišenije, pozvanje da prepozna žive riječi, a da odbaci suvišne – odgovornost čitaoca je nepredvidiva...”

Prilikom nedavnog predstavljanja ove Antologije Uljarevića u Budvi, književnik, kritičar i izdavač Gojko Božović je postavio dilemu: sabrane ili izabrane pjesme, sabrana ili izabrana djela uopšte – odgovor može da ide u pozitivnom ili negativnom smjeru, zavisno od toga koliki i kakav domet ima pjesnički glas prije, no i poslije nastanka pomenute namjere.

GRADIVO Radomira Uljarevića bez straha pred budućim danima može da ima sasvim ozbiljan pozitivan predznak – od nekada nam znanih i dragih naslova knjiga, a sada posebnih lekcija u GRADIVU: „Britva” ili „Prikupljanje podataka” pa do „Bilećkog proročanstva”, „Škole podučavanja” i „Novih časova”, sada sve dato čitamo i doživljavamo u novoj savremenoj stvaralačkoj građevini podignutoj na čvrstim i pouzdanim tradicionalnim poetskim, poetološkim i poetičkim temeljima. Svako od poglavlja ove specifične vatrene poetske kugle, ima svoje noseće pjesničke plamenove jačeg ili manje jakog intenziteta, ali najsvjetliji iako najtajnovitiji živototvorni i životodajno odgovorni poetološki epicentar bez dileme prepoznajemo u izabranom izboru naslova – „Primalni krik”: „i napokon nisam ja zoon politicon/ ali imam takav status otkad sam/ prohodao/ nisam prvi žrtvovan// moguće sve je moguće ali nisam cjelina/ ali nisam savršena sfera

ali nisam jednakostranični trougao”.

U Uljarevićevom GRADIVU, LEKCIJA PRIMALNI KRIK je stvarna tačka svjetlosti, svjetiljka plamena koja ne mora da paušalno i obavezno nasilno dominira, ali neminovno smisaono i sistemski definiše ideju, značenje i opštespoznajnu poruku cjeline kao takve. Uljarevićev primalni (čuje se, ali ne i kao potpuni sinonim pojam primordijalni) krik, kao tema samoodbrane pojanja, ipak je nešto drugačije konačno intoniran i jeste poziv na pobunu protiv bola, protiv neprestanih satanskih nasrtaja patnje i bezmira, vjerujući u snagu Gospoda i Vaskresenja...

Da li je pogriješio pjesnik, je li se ogriješio što je izostavio neku knjigu, iliti neku pesan ranootpojanu, iz ovoga gradiva – „ko je bez grijeha, neka prvi baci kamen”!?

Naš znameniti vojvoda i etičar Marko Miljanov Popović u „Poslanici serdaru Jolu Piletiću” negira pravo da patnja dominira i kaže: „Ne znam tugu, neću je za druga, od koga je jača nek je nosi, teško tome ko se njom ponosi...”

Dobro je što je GRADIVO RADOMIRA ULjAREVIĆA kao cjelina stvarano tako da vjeruje u Čovjeka, da vjeruje u njegovu vjeru u Gospoda i VASKRESENjE.

Priredila:

ŽIVANA JANjUŠEVIĆ

(Nastaviće se)

---