-Piše: Milisav S. Popović

Apso lingerizam, apso-lingerizacija (iz staro-germanske riječi langjan) podrazumijeva čovjekovu sklonost da trpi posledice u „socio zagađenom” ambijentu i toksičnoj situaciji koje/koju zapravo može da napusti. Razlozi mogu biti šarenobrojni, no svi se nekako svode na dva glavna: etičko-mazohistički i lančano-afektivni. Oba su samoprodukovana i nisu objektivno utemeljena (sam akter je „krivac” što ih sebi nameće).
Bez obzira na to da li se radi o porodičnom okruženju, poslovnom ili unutar zajednice koja je na neki način zatvorena, etičko-mazohistička lingerizacija učini da pojedinac nastavlja da trpi agresiju, ponižavanje i potčinjavanje volji najofanzivnijeg lica u neposrednom klasteru. Njegovo prihvatanje poniznog/dresiranog majmuna, u ovom slučaju, zasniva se na sopstvenom zapečaćenom doživljaju etičko-moralnih principa („trpi i povinuj se zarad drugih očiju... učini sve da na sebe preuzmeš krivicu” – iako krivice nema... i „šta će drugi reći ako se pobunim i odem?, može doći do bruke” – iako se, zapravo, radi o najčistijem očuvanju ličnog integriteta, o pukoj samoodbrani). Od etičko-mazohističke lingerizacije jednako pate i muškarci i žene.
Lančano-afektivni lingerizam je naličan, ali u svojoj suštini izuzetno drugačiji od prethodno opisanog. Ovaj oblik trpljenja i nehotične podrške ponašanju nekog sadiste/ugnjetača se zasniva na sledećem: „svjestan sam da mogu da ga pobijedim, i da mogu da prekinem ovo stanje bezumlja... ali odlučio sam da trpim, da ne dođe do rasplamsavanja sukoba. Možda samo prođe.” – što se skoro nikada ne desi). Od lančano-afektivne lingerizacije jednako pate oba pola. Radi se o racionalnom viđenju prave slike stvari, ali (nažalost) svjesnoj odluci da se trpi i ostane („možda ipak samo prođe”). Teto, čiko... neće.
Zanimljivo, apso lingerizacija, tačnije – osobe koje su njeni zatočenici, izgubili su svu ljubav prema licu/licima koji vrše pasivnu ili čistu agresiju, čak posjeduju spasonosne alternative (imaju gdje da odu, imaju načina da se spasu – samo da iskorače). Time je ovaj cjelokupni mehanizam čudniji i nejasno naopak. Pa, zbog čega onda koji k... ostaješ?
Frejizam (od latinske riječi fricare i engleske fray) podrazumijeva još jedno, umalo neuhvatljivo stanje gdje lice koristi obične čarke, tuđe prepirke da se umiješa – i pretvori ih u pogubne sukobe. U profilisanju se ovakav čovjek/lice naziva i „anti-medijator”... Radi se o patološkom uzusu, gdje neko jedva čeka da uoči makar i trag, varnicu procjepa među dva aktera, munjevito potom prileti – agresivnim istupom ukaže da se tema tiče njega, pritom odabere kojoj strani da se prikloni i svu priču naduva do neslućenih proporcija. Slamka se pretvara u plast. A šibica je prinesena.
Vrlo bitna napomena, „anti-medijator” uvodi frejizam ne zarad krilatice „zavadi pa vladaj”, već zarad „zavadi do kolapsa... da bolesno uživam u raspadanju vaših odnosa i života”.
U nekim pseudo-naučnim kuloarima se frejizam podvodio i kao „koncept svadljivih susjeda” jer je često očitavan u stambenim blokovima/kvartovima gdje postoji velika i zgusnuta komšijska zajednica, i neko ko ih huška... međutim, frejizam i fenomen trulog „anti-medijatora” se nalazi svuda, u kolektivima, vojsci, politici, čak i u humanitarnim misijama... i da nije bilo detaljnog pristupa, i lijepljenja definicije u profiličarskim priručnicima, ovo stanje bi prošlo neevidentirano, ili još gore – pogrešno etiketirano nekim drugim (naličnim) formulama sa kratkoročnim posledicama. A ovdje se radi o dugoročnom efektu i o ponašanju nekih od grđih umova. Frejizam je sistemski prisutan i jača – posebno u poslednjim decenijama.
***
Mjerimo sopstveni kvalitet upoređujući se sa drugima... Zaboravljamo, pride, da metar na drugoj strani najčešće nije moralno nivelisan. Pa umijemo da uđemo u stanje samopotvrđivanja („vidi kako sam sjajan!”), ili još gore, poziciju samopovređivanja („iako je do tebe, do mene je... daj da se unizim, da ostanem ispod radara... neočitan”).
Živimo u svijetu izmišljenih sukoba, nekomičnih klovnova... i konstantnog frejizma. Iako nisi dio svađe, bićeš uvučen... bićeš posvađan.
Vanila, misliš da si vanila... zašto onda zaudaraš?
Jer si kvarljiv, burazeru... i nedakvatno održavan.
(Autor je književnik)

---