Propisi koji se odnose na upravljanje industrijskim otpadom na području opštine Nikšić odavno se ne poštuju, što dokazuje i primjer deponije Halda. Odlagalište je smješteno svega nekoliko kilometara od centra grada, a ne koristi se već desetak godina. Na lokalitet, koji obuhvata površinu od oko 12 hektara, u rejonu naselja Žirovnica, bivša Željezara je gotovo šest decenija dopremala sav otpad iz svojih proizvodni pogona koji inače sadrži materije opasne po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Tu su odlagani mulj iz fabričkog kolektora, šljaka, prašina iz elektrolučne peći, vatrostalni materijal, kvarcni pijesak, a tim prostorom već nekoliko godina gazduje privatna firma „Neksan”.
– Ono što je specifično za to odlagalište jeste činjenica da je došlo do promjene vlasništva na veoma čudan način, što bi trebalo da bude predmet pažnje nadležnih organa. Osim toga, Željezara je decenijama na tom prostoru potpuno nelegalno odlagala otpad iz fabričkih pogona, što je takođe odavno trebalo da ispitaju nadležni organi – smatra direktor Ekološkog pokreta „Ozon”
Aleksandar Perović.
Prema pouzdanim informacijama, poslednja mjerenja na tom lakalitetu vršena su 2011. godine. Prema tim podacima, koji su uvršteni u izvještaj Agencije za zaštitu životne sredine za pomenutu godinu, sadržaj neorganskih polutanata, kadmijuma, olova, arsena, hroma, nikla, fluora, bakra, cinka, bora i molidbena „prevazilaze vrijednosti normirane pravilnikom”. Koncentracije tih materija bile su visoke i ranijih godina, ali osim ekoloških organizacija Nikšića na brojne opasnosti koje vrebaju sa Halde niko od nadležnih nije obraćao pažnju.
Halda je bila označena kao jedna od pet crnih ekoloških tačaka u Crnoj Gori, pa se našla i u predlogu Plana upravljanja otpadom u Crnoj Gori za period 2015–2020. godina. Vlada je prije osam godina problem Halde, koju su okarakterisali kao „deponiju opasnog otpada”, namjeravala da sanira, sa još nekoliko sličnih na prostoru države. Novac za projekat „Upravljanje industrijskim otpadom i čišćenje” obezbijedili bi od kredita Svjetske banke, ali je Halda „ispala iz igre”, jer je u privatnom vlasništvu.
– Iako su bazeni crvenog mulja i deponija industrijskog otpada Kombinata aluminija u privatnom vlasništvu, oni su i dalje u planovima države za saniranje. Stoga je više nego očigledno da će kada je Halda u pitanju Nikšićani zbog politike morati i dalje da trpe – istakao je Perović.
„Neksan” je prostor Halde kupio od Željezare, a, kako nezvanično saznajemo, u ugovoru je navedeno da je država odgovorna u slučaju potrebe sanacije odlagališta.
B.B.
Mještani se ne oglašavaju Iako se odlagalište nalazi na nekoliko stotina metara od prvih domaćinstava u Žirovnici i Rubežama, inicijativu da se prostor sanira dosad nijesu pokretali ni mještani. Na tom prostoru većina je pronašla mjesto i za otpad iz svojih domaćinstava, a u najvećem dijelu godine ogromna prašina koja se diže sa tog lokaliteta pravi im probleme jer se taloži u njihovim baštama. Do prije nekoliko godina pojedinci su na Haldi pronalazili i kakav-takav vid zarade prikupljajući ostatke metalnog otpada radi dalje prodaje. Deponija je na samoj obali Gračanice, pa uglavnom rastresiti pepeo, s obzirom na to da odlagalište uopšte nije uređeno ni zaštićeno, kad su obilnije padavine odlazi u Gračanicu i nizvodno u Zetu.
)){kind=small}
