Izložba Državnog arhiva Crne Gore pod nazivom „Zvanične čestitke Nikoli I povodom jubilarnih svečanosti 1910. godine” čiji je autor Srđan Pejović otvorena je u dvorani Ministarstva kulture na Cetinju.
Na izložbi su predstavljena dokumenta koja govore o značaju i ulozi Crne Gore i njenim odnosima sa drugim zemljama Evrope i svijeta na kraju prve decenije 20. vijeka, a posjetioci su bili u prilici da na 17 panoa pogledaju zvanične čestitke koje su Nikoli Prvom povodom proglašenja Crne Gore za kraljevinu stigle od: predsjednika SAD-a, grčkog kralja Đorđa, Franje Josifa, belgijskog kralja Alberta, njemačkog cara Vilhelma, rumunskog kralja Karola, predsjednika Francuske A. Falijera, italijanskog kralja Viktora Emanuela, španskog kralja Alfonsa, princa od Monaka Alberta I, velikog vojvode Adolfa Fridriha V, kralja Norveške Hakona, bugarskog kralja Ferdinanda, Pape Pia X, kralja Velike Britanije Džordža V, austrougarskog cara Franje Josifa, ruskog cara Nikolaja II Romanova, kralja Bugarske Ferdinanda, italijanske kraljice majke Margarete Savojske i sultana Mehmeda V.
Nakon pozdravne riječi direktora Državnog arhiva Crne Gore Stevana Radunovića, izložbu je otvorio generalni direktor Direktorata za kulturnu baštinu u Ministarstvu kulture Aleksandar Dajković.
On je kazao da je posebna važnost kada iz umjetničke vizure govori na Cetinju, o domovini, ali i dinastiji Petrovića, nekadašnjoj i aktuelnoj prestonici Crne Gore i mjestu višestruke simbolike za naciju.
- U namjeri da se upotpuni slika o Crnoj Gori, sasvim prirodno, odavde je započelo posvećeno istraživanje Držanog arhiva o događajima koji sežu do kraja prve decenije 20. vijeka i svjedoče vrijednom postavkom. Kroz osvrt na trenutak u kojem je obilježeno 50 godina vladavine Nikole Petrovića i pet decenija braka, a Crna Gora proglašena kraljevinom, ovom izložbom ćemo bolje razumjeti važan istorijski period i tadašnju poziciju Crne Gore. I ne samo to. Kroz čestitke koje su stizale sa, za Crnu Goru, i u to vrijeme važnih geostrateških adresa, upoznaćemo odnos drugih prema našem kralju i državi – kazao je Dajković.
U katalogu koji prati izložbu pomoćnik direktora Državnog arhiva i autor izložbe Srđan Pejović navodi da su u istoriji jednog naroda rijetki događaji u kojima se objedini toliko srećnih okolnosti i on dospije u žižu pažnje cjelokupne međunarodne javnosti.
- Uzdizanje Crne Gore na rang kraljevine je događaj u istoriji crnogorskog naroda koji je potvrdio njen međunarodni subjektivitet i status, a u isto vrijeme, i jedne uspješne vladavine prožete emancipatorskim duhom Nikole Prvog. Proslava pedesetogodišnjice vladavine kralja Nikole i proglašenje Crne Gore za kraljevinu, predstavlja, po mišljenju mnogih naučnika, najznačajniji događaj u novijoj istoriji Crne Gore - zabilježio je, između ostalog, Pejović.
Izložba je realizovana uz podršku Ministarstva kulture u okviru obilježavanja hiljadu godina državnosti i deset godina od obnove nezavisnosti Crne Gore.
Z. P.
)){kind=small}
