Varšava želi američku zaštitu od eventualnog napada Rusije i za to je spremna da plati i dvije milijarde dolara, navodi se u predlogu ministarstva odbrane.
Prema tom predlogu, Varšava želi da ponudi novac Americi kako bi se na poljskoj teritoriji našla stalna američka vojna baza.
– Ovaj predlog pokazuje očiglednu i nedvosmislenu potrebu za stalnim raspoređivanjem vojne divizije SAD u Poljskoj. Obaveza Poljske je da pruži značajnu podršku koja bi mogla da dostigne 1,5-2 milijarde dolara, putem izgradnje zajedničkih vojnih objekata i osiguranja lakšeg premještanja američkih snaga – navodi se u dokumentu, prenosi sajt „Politiko”.
Poljska je spremna da „podijeli breme rashoda za odbranu i rješenje učini mnogo isplativijim za Vladu SAD i umanji eventualne brige u Kongresu”.
Poljska ponuda odražava dugogodišnju želju u Varšavi da izgradi bliže bezbjednosne odnose sa Sjedinjenim Državama i vidi „američke čizme” na svojoj teritoriji. Ta želja datira još od ulaska Poljske u NATO 1999. godine, ali je sada dodatno pojačana zbog ruske aneksije Krima prije četiri godine i agresivnog položaja prema savezu.
Poljska inicijativa dolazi nešto više od mjesec dana prije nego što se rukovodioci NATO-a okupe u Briselu na samitu. Kako navodi „Politiko” ona će sigurno da uznemiri Rusiju, a evropski saveznici koji žele da poboljšaju odnose sa Moskvom, kao što su Italija, a ponekad i Njemačka, biće skeptični prema njoj. Poljska je trenutno domaćin američkim oružanim snagama i jedinicama NATO-a, koji su stacionirani u toj zemlji na rotacionoj osnovi.
Administracija predsjednika SAD Donalda Trampa pritiska saveznike iz NATO-a da povećaju svoje odbrambene budžete do 2 procenta BDP-a, kako to sugeriše savez. Poljska je na nivou od 2 odsto ili više od 2015. godine.
Kancelarija za medije Ministarstva odbrane Poljske potvrdila je da je radni dokument pod nazivom „Predlog za trajno prisustvo SAD u Poljskoj” od 2018. godine vjerodostojan i rekla je da on nije klasifikovan kao „povjerljiv”.
Dokument sadrži informacije o predloženim lokacijama vojnih baza, bolnica – uključujući njihove kapacitete – i moguće škole, pa čak i teretane za porodice osoblja vojnih baza. Taj predlog je poslat u Bijelu kuću i Kongres SAD.
Dominik Smirgala, koji je služio kao zamjenik bivšem ministru odbrane Antoniju Maćereviču u čije vrijeme je predlog počeo da dobija oblik prošlog ljeta, rekao je za poljski sajt Onet da su na skici predloga radili viši vojni zvaničnici i oficiri.
Ministarstvo odbrane je potvrdilo da je predlog poslat u Vašington, prije nego što su se uopšte konsultovali sa ministarstvom spoljnih poslova i – što je još značajnije – bez znanja predsednika Andžeja Dude, koji je istovremeno i glavnokomandujući poljske vojske.
– Dokument nije zahtijevao detaljan aranžman sa Ministarstvom spoljnih poslova – navedeno je u saopštenju ministarstva odbrane. Duda je izašao iz vladajuće desničarske stranke Pravo i pravda, ali se ponekad sukobljava sa njom oko unutrašnjih političkih pitanja, kao što je reforma pravosuđa.


Blaščak pregovarao sa SAD

Ministar odbrane Poljske Mariuš Blaščak izjavio je da je sa zvaničnicima SAD razgovarao o trajnom razmještaju američkih snaga u Poljskoj.
Kako AP navodi, Poljska je zabrinuta za svoju i bezbjednost u regionu usled ruskog pripajanja Krima i podrške koju ta zemlja pruža proruskim snagama u istočnoj Ukrajini, kao i zbog drugih koraka koje Poljska vidi kao neprijateljske.
Blaščak je rekao da je nedavno bio u Vašingtonu na pregovorima o trajnom prisustvu američkih snaga u Poljskoj, gdje se oni trenutno privremeno nalaze u okviru svoje rotirajuće misije.
Prema njegovim riječima, američki Senat kontaktirao je sa Pentagonom u vezi sa tim pitanjem.