Uprkos toplim riječima koje američki predsjednik Donald Tramp upućuje ruskom kolegi Vladimiru Putinu, u petak je Bijela kuća uvela novi set sankcija Moskvi, koje su dodatno pogoršale odnose Rusije i SAD.
Administracija američkog predsjednika uvela je dodatne sankcije protiv sedam ruskih oligarha koji imaju veze sa ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom i preko 12 kompanija koje su u njihovom vlasništvu ili koje kontrolišu. Američko Ministarstvo finansija je pritom optužilo Rusiju za „različite maligne aktivnosti po svijetu”.
Ukupno se na spisku našlo 24 Rusa i 14 firmi, među kojima i neke od većih ruskih energetskih kompanija „En+” i „Eurosibenergo”. Sankcije su obuhvatile i više biznismena i visokih ruskih zvaničnika, među kojima je ministar unutrašnjih poslova Vladimir Kolokolcev i bivši direktor FSB-a Nikolaj Patrušev.
Nove sankcije su poslednji korak u zaoštravanju odnosa dvije sile. Kako piše američki Si-En-En, obuhvataju krug bliskih Putinovih saradnika, zbog pripajanja Krima, i vojnih sukoba u Ukrajini i Siriji. Bijela kuća je saopštila da će ruski oligarsi osjetiti posledice zbog destabilišućih aktivnosti, uključujući i miješanje u izbore u SAD 2016. godine.
– Ne možemo da dozvolimo onima koji žele da izazivaju konfuziju, nered i mržnju da budu uspješni – naveo je Tramp u saopštenju.
Sankcijama su zahvaćeni pojedini bogataši kao i državna firma za proizvodnju vojnog naoružanja „Rosoboronekspport”.
Pojedini stručnjaci ističu i da je Vašington zabrinut zbog probijanja Rusije na tržišta bliskih američkih saveznika i kupaca oružja, naročito na Bliskom istoku. Tako su poslednjih godina, u red za nabavku ruskog oružja stali Bahrein, Egipat, Maroko, Saudijska Arabija, Ujedinjeni Arapski Emirati i Tunis.
Saudijska Arabija, koja je najveći kupac američkog oružja, potpisala je niz ugovora o nabavci naoružanja sa Rusijom u oktobru prošle godine, prilikom posjete kralja Salmana Moskvi, vrijedne oko tri milijarde dolara. Ugovori predviđaju kupovinu protivvazdušnih sistema „S-400”, navođene antitenkovske rakete, raketne sisteme, bacače granata i puške „kalašnjikov AK-103”. Dvije strane su se čak dogovorile i da se počne sa proizvodnjom „kalašnjikova” u Saudijskoj Arabiji.
Rijad je u međuvremenu nastavio da nabavlja oružje od SAD. Američki predsjednik Donald Tramp je u maju 2017. godine posjetio saudijsko kraljevstvo kada su potpisani ugovori vrijedni 350 milijardi dolara, najveći i istoriji SAD. Prošlog mjeseca je Vašington ponovo objavio planove za prodaju oružja Saudijskoj Arabiji, u vrijednosti od milijardu dolara.
Međutim, i druge države Arabijskog poluostrva pokazale su interesovanje za rusku vojnu tehniku, poput Katara i Emirata, države koje su u prvih pet kupaca američkog oružja. Mediji su 2017. godine objavili da UAE razmišlja o kupovini više od jednog skvadrona suhojevih „Su-35” lovaca. Rusija i Emirati takođe planiraju da zajedno rade na razvoju lake borbene letjelice, zasnovane na avionu „MiG-29”.
Ambasador Katara u Moskvi je u januaru 2018. godine rekao da je njegova zemlja u „naprednoj fazi pregovora” o nabavci protivvazdušnih sistema „S-400” od Rusije.
Takmičenje SAD i Rusije za tržišta vojne tehnike odvija se i u drugim dijelovima svijeta. Indija je jedna od zemalja koja trenutno odlučuje o nabavci protivvazdušnih sistema, a opcije su ruski „S-400” ili američki „patriot”. Američki list „Njujork tajms” je u četvrtak izvijestio da će indijski ministar odbrane vjerovatno sklopiti sporazum sa Moskvom, uprkos sancijama Vašingtona.
I američki NATO saveznik, Turska, potpisala je ugovor sa Rusijom vrijedan 2,5 milijardi dolara za nabavku „S-400” sistema. Uprkos upozorenjima iz Vašingtona da bi zbog toga mogle da joj budu uvedene sankcije, turski predsjednik Redžep Tajip Erdogan se ovog mjeseca sastao sa Vladimirom Putinom, kada je potvrđena isporuka oružja Ankari.


Moskva: Vratite nam novac, kriminalce zadržite

Generalni tužilac Rusije Jurij Čajka saopštio je da od 2002. godine Rusija traži od Velike Britanije da joj izruči 61 osobu koja se tereti za finansijske malverzacije u Rusiji.
– Počevši od 2002. godine tražili smo od Velike Britanije da nam izruči 61 lice koje se optužuje ili je već osuđeno u Rusiji za finansijski kriminal. Šteta iznosi više od 500 milijardi rubalja. To je samo direktna šteta, dok je količina sredstava koju su oni izneli u inostranstvo mnogo veća – rekao je Čajka u intervjuu za televiziju NTV.
On je dodao da je u Velikoj Britaniji počeo da dejstvuje zakon o prljavom novcu, i svaki strani vlasnik imovine će morati da objasni njeno porijeklo.
– Uvjeravam vas, mnogima će biti teško da to urade. Mi se nadamo da će ovaj zakon primjenjivati i Velika Britanija u skladu sa normama civilizovane države, a ne po principu „pljačkaj opljačkano”. To jest, ono što je ukradeno u Rusiji sada će Velika Britanija uzeti za svoj budžet. Kriminalce mogu da ostave sebi, a novac treba da vrate. To je naš novac – naglasio je Čajka.


Tajkuni u problemu

Akcije ruske aluminijumske kompanije Rusal i grupacije En plus, u vlasništvu biznismena Olega Deripaske, pale su u jučerašnjem trgovanju na Moskovskoj berzi u rasponu od 20 do 40 odsto.
Razlog sunovrata dionica je što je američko Ministarstvo finansija prošle nedjelje uvelo sankcije protiv tih kompanija, prenosi ruska agencija Tass.
Prema podacima o trgovanju sa Moskovske berze, najveći pad akcija Rusala iznosio je 46,9 odsto na 15,04 rubalja po akciji, a grupacije En plus 22,9 odsto na 450 rubalja po akciji.
Administracija američkog predsjednika Donalda Tramp uvela je 6. aprila dodatne sankcije protiv sedam ruskih oligarha koji imaju veze sa ruskim predsjednikom Vladimirom Putinom i preko 12 kompanija koje su u njihovom vlasništvu ili koje kontrolišu.
Nove mjere objavilo je Ministarstvo finansija SAD i njima je obuhvaćeno i 17 zvaničnika ruske Vlade i ruska državna kompanija za trgovinu oružjem Rosoboroneksport, koja ima dugogodišnje veze sa Sirijom i svojom podružnicom, Bankom ruske finansijske korporacije, prenio je Si-En-En.
Među oligarsima koji su pogođeni najnovijim sankcijama je muž Putinove kćerke Kiril Šamalov, biznismen Oleg Deripaska koji je pod istragom zbog pranja novca, Sulejman Kerimov koji je navodno prenio milione eura u Francusku u koferima i generalni direktor Gasproma Aleksej Miler.
Kako se navodi, najnovije sankcije su poslednji potez SAD protiv Rusije, a nakon trovanja bivšeg ruskog špijuna Sergeja Skripalja i njegove kćerke Julije u Engleskoj za šta Britanija optužuje Rusiju, navodnog miješanja u američke predsjedničke izbore 2016. godine i sajber napada, koji su opisani kao „najrazorniji u istoriji”.