SAD, Velika Britanija i Francuska sproveli su, u noći između petka i subote, vazdušne napade na ciljeve u Siriji. Nema stradalih, pričinjena je samo materijalna šteta, saopštila je sirijska vojska, dok mediji javljaju da su tri osobe povrijeđene. U Damasku je dejstvovala protivvazdušna odbrana. Pentagon je saopštio da su pogođene tri lokacije. Amerikanci su koristili krstareće rakete „tomahavk“. Predsjednik Sirije Bašar al Asad smatra da je napad uslijedio nakon što je Zapad shvatio da je izgubio kontrolu i kredibilitet u konfliktu.
Američki sekretar za odbranu Džim Matis je rekao da su napadi bili snažniji od onih prošle godine. Naveo je da je riječ o jednokratnom udaru i da se vodilo računa o tome da se izbjegnu civilne žrtve.
– Bili smo veoma precizni, ali istovremeno, bio je to težak napad – rekao je Matis.
Načelnik združenog generalštaba oružanih snaga SAD general Džozef Danford je saopštio da Rusima nije unaprijed dostavljen spisak ciljeva, kao i da su u talasu napada pogođene tri lokacije, hemijski kompleks u Damasku, skladište u Homsu, kao i još jedan komandni centar.
Američki predsjednik Donald Tramp je naredio napade na Siriju, odmah zatim, počela je zajednička akcija SAD, Velike Britanije i Francuske.
– Naredio sam oružanim snagama SAD da počnu precizne napade na mete povezane sa arsenalom hemijskog naoružanja sirijskog diktatora Bašara al Asada – rekao je Tramp obraćajući se naciji.
Tramp je istakao da su napadi pokrenuti u saradnji sa Velikom Britanijom i Francuskom kao „snažno sredstvo odvraćanja od proizvodnje, širenja i upotrebe hemijskog oružja“.
– Zajednički odgovor Amerike, Britanije i Francuske na zločine uključuje sve instrumente naše nacionalne moći: vojnu, ekonomsku i diplomatsku. Akcija će trajati sve dok sirijski režim ne prestane da koristi hemijsko naoružanje, istakao je Tramp.
On je kazao da je u sirijskom gradu Dumi izvršen napad hemijskim oružjem i da ga nije izveo čovjek već „čudovište“. Kritikovao je Rusiju i Iran zbog podrške sirijskom režimu i predsjedniku Bašaru al Asadu.
– Predsjednik Putin je 2013. obećao svijetu da će garantovati eliminaciju hemijskog oružja Sirije. Asadov nedavni napad, i današnji odgovor, direktan su rezultat neispunjenog obećanja Rusije. Rusija mora da odluči da li će nastaviti tim mračnim putem, ili će se pridružiti civilizovanim nacijama kao snaga stabilnosti i mira. Nadam se da ćemo se jednog dana složiti sa Rusijom, možda čak i s Iranom – a možda i ne – rekao je Tramp.
Manja grupa demonstranata ubrzo se potom okupila ispred Bijele kuće i uzvikivala „Zaustavite bombardovanje Sirije“.
Odmah poslije Trampovog govora, oko tri sata nakon ponoći, u Damasku su se oglasile sirene koje oglašavaju početak vazdušne opasnosti, a nedugo zatim čule su se i prve detonacije.
Protivvazdušna odbrana je ispalila projektile, a sirijska državna televizija je javila da je oboreno 13 raketa iznad Damaska.
Britanska premijerka Tereza Mej je kazala da nije bilo alternative vojnoj akciji, kritikujući Rusiju zbog nedavnih poteza u Savjetu bezbjednosti UN.
– Ovdje se ne radi o intervenciji u građanskom ratu. Nije riječ o promjeni režima, navela je Mej.
Oglasio se i francuski predsjednik Emanuel Makron koji je rekao da je naredio napade zato što su desetine muškaraca, žena i djece „masakrirani hemijskim oružjem“.
– Crvena linija je pređena, poručio je Makron.
Sirijski predsjednik Bašar al Asad razgovarao je putem telefona sa iranskim kolegom Hasanom Rohanijem.
Rekao je da napad koji su predvodile SAD pojačava riješenost da se nastavi „borba i slamanje terorizma u svakom djeliću nacije“, prenosi Rojters.
Sirijsko predsjedništvo je objavilo video koji prikazuje sirijskog predsjednika Bašara al Asada kako juče ujutro stiže na posao, nekoliko sati nakon vazdušnih udara, koji predvode SAD u znak odgovora na navodni hemijski napad u Dumi.
„Jutro otpora“, potpis je koji prati kratki video-zapis, distribuiran na telegram-fidu sirijskog predsjedništva.
– Istorija će sve staviti na svoje mjesto, kao što je već pokazala da je Vašington odgovoran za masakre u Jugoslaviji, rekao je Vladimir Putin povodom napada SAD u Siriji zbog kojeg je, na zahtjev Rusije, sazvana sjednica Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija.
Ruski predsjednik snažno je osudio napad na Siriju, upozorivši da sadašnja eskalacija situacije oko Sirije ima razoran uticaj na cjelokupan sistem međunarodnih odnosa.
– Rusija snažno osuđuje napad na Siriju, gdje ruski vojnici pomažu legitimnoj vladi u ratu protiv terorizma – istakao je ruski predsjednik.
Putin je zaključio da „SAD svojim akcijama sve više pogoršavaju humanitarnu katastrofu u Siriji, donose patnje civilima i zapravo povlađuju teroristima, koji sedam godina kinje sirijski narod i izazivaju novi izbjeglički talas iz te zemlje i regiona kao cjeline“.
Francuski ministar spoljnih poslova Žan Iv le Drijan rekao je da je Rusija, saveznik sirijskog predsjednika Bšara al Asada, bila upozorena prije intervencije.
Moskva je saopštila da nijedan od projektila koji su lansirani na Siriju nije ušao u zonu koju kontrolišu ruski PVO sistemi koji štite oblasti u Tartusu i Hmejmimu.
Prema riječima zvaničnika Pentagona, nema podataka o eventualnim američkim gubicima tokom napada na Siriju.
Nijedna raketa, od 105, koliko su lansirale SAD, Francuska i Velika Britanija nije oborena iznad Sirije, saopštio je Pentagon demantujući navode sirijske i ruske vlade.
Direktor Generalštaba združenih oružanih snaga SAD, general potpukovnik Kenet Mekenzi, rekao je da sirijska protivvazduhoplovna odbrana nije djelovala ni po raketama, ni po avionima koji su bili uključeni u napad, prenosi AP.
Rusija je ranije saopštila da je sirijska PVO oborila 71 od 103 rakete iznad Sirije.
U saopštenju Pentagona se ističe da je sposobnost Sirije da koristi hemijsko oružje u budućnosti znatno „osakaćena“. Dodaje se da ne postoje indicije da je ruska protivvazduhoplovna odbrana djelovala tokom napada na Siriju.
Glavna portparolka Pentagona Dejna Vajt rekla je da su SAD, Francuska i Velika Britanija izveli udare na Siriju kako bi kaznili sirijskog predsjednika Bašara al Asada za navodne napade hemijskim oružjem protiv civila i da ga spriječe da takve napade sprovodi u budućnosti.
– Ne možemo da dozvolimo tako užasna kršenja međunarodnog prava, istakla je Vajtova, prenosi AP.
S druge strane, Ministarstvo spoljnih poslova Rusije tvrdi da je napad pokušaj da se spriječi istraga o navodnom hemijskom napadu na sirijsku Dumu, prenosi AP. Ističe se da su podaci do kojih su došli ruski istražitelji pokazali da je navodni napad hemijskim oružjem „predumišljena i cinična varka“.
Iz Pentagona je saopšteno da je preksinoćnjim napadom program hemijskog oružja Sirije „vraćen godinama unazad“, prenosi Rojters.
Britanska premijerka Tereza Mej je izjavila da je zbog potrebe za brzim reagovanjem i zaštite „operativne sigurnosti“, odlučila da se Britanija pridruži vazdušnim napadima na Siriju, bez prethodnog glasanja u parlamentu. Lider britanske opozicione Laburističke partije Džeremi Korbin samtra da nije bilo pravne osnove za udare Britanije protiv Sirije.
Tereza Mej, koja se našla na udaru kritika pojedinih britanskih poslanika jer nije zatražila mišljenje parlamenta prije nego što je uključila zemlju u vojne akcije u Siriji, rekla je da će se obratiti parlamentu u ponedjeljak kako bi objasnila svoje akcije, prenio je AP.
Mejova je rekla da se Britanija priključila SAD i Francuskoj u napadu koji je opisala kao „ograničen i ciljan“, nakon što su obavještajni podaci ukazali da je vlada Bašara al Asada odgovorna za napad hemijskim oružjem u Dumi.
Lider britanske opozicione Laburističke partije Džeremi Korbin izjavio je da nije bilo pravne osnove za udare Britanije protiv Sirije, upozorivši da će takva akcija ohrabiti druge da se ponašaju na isti način. Korbin je istakao da je premijerka Tereza Mej trebalo da se konsultuje sa parlamentom prije nego što je naredila da se britanski avioni pridruže koordinisanim napadima na Siriju kao odgovor na napad hemijskim oružjem, za koji Mejova navodi da su snage sirijskog predsjednika izvele u pregrađu Damaska prije nedjelju dana. Korbin, koji se godinama bori protiv rata, rekao je i da je pisao Terezi Mej i zatražio od nje da u integralnom izdanju objavi pravni savjet koji je dobila prije nego što je preduzela akciju protiv Sirije.
(RTS)

Sirijska policija ušla u Dumu

Sirijska državna televizija je saopštila da jedinice sirijske policije ulaze u Dumu, mjesto navodnog hemijskog napada i poslednje uporište pobunjenika u Istočnoj Guti. Na snimcima se vidi kako policija maše sirijskim zastavama i navodi se da će „prisustvo terorista“ u Dumi biti okončano za nekoliko sati, prenosi AP. Ulazak vladinih snaga u Dumu uslijedio je nakon dogovora u kojem je posredovala Rusija, a kojim je obezbijeđena predaja i evakuacija pobunjenika i hiljada civila iz tog grada. Preuzimanje Dume označava veliku pobjedu za Asada, navodi AP.


EU uz saveznike

Predsjednik Evropskog savjeta Donald Tusk poručio je da će „Evropska unija biti sa svojim saveznicima na strani pravde“.
– Udari SAD, Francuske i Britanije jasno pokazuju da sirijski režim, zajedno sa Rusijom i Iranom, ne može da nastavi ovu ljudsku tragediju, barem ne bez ikakve cijene – napisao je Tusk na svom zvaničnom nalogu na Tviteru.
Predsjednik Evropske komisije Žan Klod Junker je pozvao sirijsku vladu da prestane da upotrebljava hemijsko oružje.
– Ovo nije prvi put da je sirijski režim koristio hemijsko oružje protiv civila, ali mora biti poslednji put, istakao je Junker.
Njemačka kancelarka Angela Merkel je podržala vazdušne udare SAD, Francuske i Velike Britanije na Siriju kao „neophodnu i adekvatnu“ akciju, kako bi se Sirija upozorila da ne koristi ponovo hemijsko naoružanje. Ranije ove nedjelje Merkel je rekla da Njemačka neće učestvovati u vojnoj akciji protiv Sirije.
Italijanski premijer Paolo Đentiloni nazvao je vazdušni napad „ograničenom akcijom“, koja je imala za cilj da pogodi kapacitete za proizvodnju i širenje hemijskog oružja.

Neki osuđuju, drugi pozdravljaju napad

Agresija Zapada na Siriju dovešće do rasplamsavanja tenzija u svijetu i ugroziti međunarodnu bezbjednost, poručuju u Damasku. Osude napada stižu iz Rusije, Irana, ali i Kine koja smatra da je političko rješenje jedini način da se okonča kriza u Siriji. NATO, Njemačka, Turska i Izrael pozdravljaju udare. Iranski predsjednik Hasan Rohani upozorio je da će vojni udar na Siriju, koji su predvodile SAD, dovesti do destrukcije na Bliskom istoku, javila je poluzvanična iranska novinska agencija Tasnim.
– Amerikanci žele da opravdaju svoje prisustvo u regionu takvim napadima – citira agencija Rohanija.
Iranski vrhovni vođa ajatolah Ali Hamnei nazvao je „zločincima“ lidere SAD, Britanije i Francuske, zemalja koje su izvele napad.
Ministarstvo spoljnih poslova Kine saopštilo je da je političko rješenje jedini način da se okonča kriza u Siriji i pozvalo na pravednu i objektivnu istragu o navodnom napadu hemijskim oružjem u Siriji, prenosi Rojters.

Tramp: Sjajan napad

Američki predsjednik Donald Tramp je poručio da je napad na Siriju bio savršen.
– Hvala Francuskoj i Velikoj Britaniji na mudrosti i moći njihove vojske. Rezultat nije mogao biti bolji. Misija obavljena!, napisao je Tramp na Tviteru. Dodao je da je ponosan na „sjajnu vojsku“, koja će uskoro, nakon ulaganja milijardi dolara, biti najbolja vojska koju je zemlja imala u istoriji.
– Neće biti ništa i niko ni blizu tome, poručio je Tramp.

Gutereš: Izbjeći eskalaciju situacije

Generalni sekretar UN Antonio Gutereš je rekao da su zemlje dužne da djeluju u okviru smjernica Povelje UN i „međunarodnog prava generalno“.
– Bilo kakva upotreba hemijskog oružja je gnusna. Patnje koje upotreba takvog oružja izaziva su stravične, upozorio je Gutereš, pozvavši države članice UN da pokažu uzdržanost i izbjegnu bilo kakve postupke koji bi mogli da dovedu do eskalacije situacije, prenosi AP.