Za­štit­nik ljud­skih pra­va i slo­bo­da utvr­dio je da je Mi­ni­star­stvo pro­svje­te po­vri­je­di­lo ustav­no pra­vo na obra­zo­va­nje ta­len­to­va­nog uče­ni­ka pr­vog raz­re­da Gim­na­zi­je „Slo­bo­dan Ške­ro­vić” u Pod­go­ri­ci. Na­i­me, iz mi­ni­star­stva 13 mje­se­ci ni­je­su od­go­vo­ri­li nje­go­vim ro­di­te­lji­ma na za­htjev za fi­nan­sij­sku po­moć da ško­lo­va­nje iz obla­sti fi­zi­ke na­sta­vi na „Ac­kworth school” u Ve­li­koj Bri­ta­ni­ji od ko­je je do­bio sti­pen­di­ju. U mi­šlje­nju za­mje­ni­ce za­štit­ni­ka Sne­ža­ne Mi­ju­ško­vić is­ti­če se da je maj­ka dje­ča­ka pod­ni­je­la pri­tu­žbu, jer Mi­ni­star­stvo pro­svje­te od pro­šle škol­ske go­di­ne ni­je od­go­vo­ri­lo na za­htje­ve po­ro­di­ce da ta­len­to­va­nom gim­na­zi­jal­cu po­mog­nu u obez­bje­đi­va­nju nov­ca za pre­voz, vi­zu, zdrav­stve­no osi­gu­ra­nje, odje­ću i dže­pa­rac u Ve­li­koj Bri­ta­ni­ji.
– U pri­tu­žbi ko­ju je pod­ni­je­la, maj­ka gim­na­zi­jal­ca iz Nik­ši­ća is­ti­če da je njen sin za­vr­šio pr­vi raz­red ma­te­ma­tič­kog smje­ra Gim­na­zi­je ,,Slo­bo­dan Ške­ro­vić” u Pod­go­ri­ci, da je osvo­jio vi­še na­gra­da (me­đu ko­ji­ma i na­gra­du iz fi­lo­zo­fi­je na dr­žav­nim kva­li­fi­ka­ci­ja­ma za Me­đu­na­rod­nu fi­lo­zof­sku olim­pi­ja­du za 2017. go­di­nu). Uče­nik je pret­hod­ne go­di­ne do­bio ne­pot­pu­nu sti­pen­di­ju za na­sta­vak ško­lo­va­nja u „Ac­kworth school” i on je pr­vi uče­nik pr­vog raz­re­da iz Cr­ne Go­re ko­ji je do­bio tu sti­pen­di­ju. Sti­pen­di­je se, ina­če, do­dje­lju­ju uče­ni­ci­ma dru­gog raz­re­da, a u po­me­nu­tu ško­lu je upi­san di­rekt­no u tre­ći raz­red sred­nje ško­le. Na­ve­la je da je­ pri­mar­na oblast ko­jom že­li da se ba­vi fi­zi­ka; da u ško­li u ko­joj sa­da uči sva­kog da­na ima tri do pet ča­so­va fi­zi­ke, a u Pod­go­ri­ci je na ma­te­ma­tič­kom smje­ru imao sa­mo če­ti­ri ča­sa ne­djelj­no. Po­ro­di­ca ob­ja­šnja­va da za ško­lo­va­nje uče­ni­ka tre­ba­ju da pla­te 20 od­sto ukup­ne sti­pen­di­je ko­ja u toj ško­li go­di­šnje iz­no­si 35.000 fun­ti (70.000 ukup­no). Ob­ja­šnja­va da HMC sti­pen­di­je fi­nan­si­ra Vla­da Ve­li­ke Bri­ta­ni­je, od­no­sno iz­dva­ja 56.000 fun­ti ukup­no za ško­lo­va­nje dje­ča­ka, a ro­di­te­lji su du­žni da obez­bi­je­de pre­o­sta­lih 14.000. Osim to­ga, nep­ho­dan je i no­vac za dru­ge tro­ško­ve i ra­di se vi­so­kom nov­ča­nom iz­no­su, ima­ju­ći u vi­du mje­seč­na pri­ma­nja ro­di­te­lja od 700 eura – na­vo­di se u mi­šlje­nju om­bud­sma­na.
Ro­di­te­lji na­vo­de da su se za po­moć obra­ća­li broj­nim cr­no­gor­skim in­sti­tu­ci­ja­ma i pred­u­ze­ći­ma.
– Do­bi­li su po­moć od Vla­de (1.000 eura), Ko­mi­si­je za bu­džet Vla­de 700, Mi­ni­star­stva po­ljo­pri­vre­de 800, gim­na­zi­je u Pod­go­ri­ci 200 i Glav­nog gra­da Pod­go­ri­ca 200 eura. Ro­di­te­lji na­vo­de da ti­me mo­gu pod­mi­ri­ti ve­o­ma ma­li dio tro­ško­va. Mi­ni­star­stvu pro­svje­te po­no­vo su se obra­ti­li 9.3.2017. go­di­ne, za­htje­vom i mol­bom za pri­jem kod mi­ni­stra, ra­di ostva­ri­va­nja po­mo­ći nji­ho­vom si­nu, kao ta­len­to­va­nom dje­te­tu, ali maj­ka is­ti­če da ni­je do­bi­la od­go­vor. Maj­ka ka­že da je či­nje­ni­ca da će Ve­li­ka Bri­ta­ni­ja za ško­lo­va­nje nje­nog si­na iz­dvo­ji­ti 56.000 fun­ti, dok je Cr­na Go­ra do­sad iz­dvo­ji­la 2.900 eura. Od Mi­ni­star­stva pro­svje­te ni­je­su do­bi­li ni­ka­kvu po­moć ni­ti od­go­vor na obra­ća­nje – na­vo­de u mi­šlje­nju.
Za­štit­nik je utvr­dio da je pri­tu­žba maj­ke uče­ni­ka osno­va­na i da je ne­po­stu­pa­njem po za­htje­vu Mi­ni­star­stvo pro­svje­te po­vri­je­di­lo nje­no pra­vo na od­go­vor.
– Mi­ni­star­stvo pro­svje­te ni­je po­stu­pi­lo sa­gla­sno od­red­bi čl. 57 stav 1 Usta­va Cr­ne Go­re ko­jom se od­re­đu­je da sva­ko ima pra­vo da se obra­ti dr­žav­nom or­ga­nu ili or­ga­ni­za­ci­ji ko­ja vr­ši jav­na ovla­šće­nja i da do­bi­je od­go­vor. Za­štit­nik uka­zu­je da je Mi­ni­star­stvo pro­svje­te na­pra­vi­lo pro­pust u svom ra­du ti­me što ni­je od­go­vo­ri­lo na za­htjev pod­no­si­o­ca pri­tu­žbe, ko­ji se od­no­sio na po­moć u ško­lo­va­nju za nje­nog si­na. Zna­čaj po­dr­ške ta­len­to­va­nim uče­ni­ci­ma u ne­ko­li­ko na­vra­ta is­ti­can je u stra­te­škim do­ku­men­ti­ma o obra­zo­va­nju dje­ce i mla­dih u Cr­noj Go­ri – pi­še u mi­šlje­nju.D.B.

Ome­ta­ju rad om­bud­sma­na

Za­štit­nik na­vo­di da su 7.2.2018. za­tra­ži­li iz­ja­šnje­nje od Mi­ni­star­stva pro­svje­te, na­kon če­ga su ak­tom od 17.4.2018. go­di­ne ur­gi­ra­li u toj in­sti­tu­ci­ji, ra­di do­sta­vlja­nja tra­že­nog iz­ja­šnje­nja, ali ni­je bi­lo od­go­vo­ra.
– Za­štit­nik pod­sje­ća da se ne­po­stu­pa­nje po za­htje­vu Za­štit­ni­ka u skla­du sa od­red­bom čla­na 37 stav 2 Za­ko­na o Za­štit­ni­ku sma­tra ome­ta­njem nje­go­vog ra­da – is­ti­če za­štit­nik.

Ne od­go­va­ra­ju na ad hok za­htje­ve

Iz Mi­ni­star­tsva pro­svje­te „Da­nu” su sa­op­šti­li da su uče­ni­ku upla­ti­li od­re­đe­na sred­stva, od­no­sno ško­li, ka­kva je i prak­sa. Iz ško­le su na­kon to­ga no­vac usmje­ri­li uče­ni­ku.
– Ap­so­lut­no smo si­gur­ni da je ovo mi­ni­star­stvo po­zna­to upra­vo po bri­zi o ta­len­ti­ma i to pra­vič­noj i si­stem­skoj, što će­mo sa­da ra­di­ti pre­ko Fon­da za kva­li­tet i ta­len­te i pre­ko go­di­šnjih sti­pen­di­ja mi­ni­star­stva. Ili, da po­jed­no­sta­vi­mo, iako smo u ovom slu­ča­ju odo­bri­li od­re­đe­na sred­stva, ap­so­lut­no ni­je­smo u oba­ve­zi da po­zi­tiv­no od­go­vo­ri­mo na sva­ki ad hok za­htjev za pa­u­šal­nu do­dje­lu sred­sta­va, ni­ti to či­ni­mo jer, valj­da, gro sred­stva pri­je sve­ga tre­ba usmje­ra­va­ti na jav­ne kon­kur­se za do­dje­lu sred­sta­va za ko­je po­sto­je ja­sni i upo­re­di­vi kri­te­ri­ju­mi za sve. Iako da­je­mo pu­nu po­dr­šku sva­kom ta­len­to­va­nom dje­te­tu ko­je na­sta­vlja ško­lo­va­nje van Cr­ne Go­re, istu oba­ve­zu ima­mo pre­ma svim dru­gim đa­ci­ma, te nas in­di­vi­du­al­ni pri­ti­sci ne mo­gu usmje­ri­ti u su­prot­nom prav­cu. Usmje­ra­va­mo sred­stva ko­li­ko smo u mo­guć­no­sti i ko­li­ko nam za­kon do­zvo­lja­va, i ni­šta pre­ko to­ga – na­vo­de iz mi­ni­star­stva.