Djelo „Crkveni život u Crnoj Gori u 18. i 19. vijeku” je istorija mentaliteta, najznačajnija je ocjena na predstavljanju ove knjige u izdanju „Svetigore” o kojoj su u svečanoj sali Parohijskog doma Hrama Svetog Save u Beogradu govorili profesori dr Miloš Ković, dr Rade Kisić i dr Jelica Stojanović, Spiridon Bulatović u ime izdavačke kuće i sam autor sveštenik Boban Jokić.
– Ono što je možda najznačajnije jeste to da smo jednim djelom dokazali da je bogosluženje u kontinuitetu postojalo kroz cijelu istoriju Crne Gore, da nikada nije prestajalo, da nikada nije bilo zaboravljeno i da je činilo srž naroda u Crnoj Gori. To je najznačajnije što se tiče samog istraživanja. Značajni su sva ta stara dokumenta, stari zapisi i stare knjige koje smo pronašli i čije smo dijelove objavili, pozivajući se na stare svešteničke izveštaje koji do sada nisu bili objavljivani, kaže za „Dan” sveštenik Boban Jokić, koji je na ovom djelu radio tri godine. Koristio se kako ukazuje arhivama na Cetinju, u Mitropoliji Cetinjskog manastira, Arhivom u Nikšiću i u Arihivi Pivskog manastira. Iz tri velika centra crpili smo, dodaje, sedamdeset posto materijala za knjigu. Knjiga je promovisana već u Podgorici, Nikšiću, Herceg Novom, Baru i Budvi, Matici srpskoj u Novom Sadu i sada u Beogradu. Najinteresantniji podatak za Jokića je sljedeći:
– Da je liturgija služena uvijek, da nikada nije prestajala da se služi i da je sve počinjalo sa liturgijom, i lični život čovjeka, a ono što je možda značajno danas, jeste da su svi državni praznici, svetkovine u Crnoj Gori počinjali na liturgiji u SPC. To je bio državni protokol, ako se tako može reći, a onda kasnije se prenosilo dalje. Cijeli dvor, cijela svita, vojska, svi su bili u crkvi na službi. Tako je započinjao praznik, a onda sve ostalo i u doba Petra I Cetinjskog, svih Petrovića do kralja Nikole – kaže Jokić.
Profesorka Jelica Stojanović za naš list navodi da knjiga pokazuje kroz stare spise, da su se poštovali u Crnoj Gori toga doba svi sveci i svetitelji, svi praznici i da su svi kretali iz crkve.
– Prema jednom dokumentu, kaže se da bi neko radije ubio čovjeka nego prekršio post pa sad vi vidite da li je čovjek u Crnoj Gori u tom periodu bio crkven ili ne – dodaje sagovornica, za koju je kao eksperta za istoriju srpskog jezika najinteresantniji veliki broj različitih aspekata.
– Na jednoj strani je interesantan odnos prema krštenju, na drugoj odnos prema postu, na trećoj proslavljanje svetitelja pogotovo Sv. Petra Cetinjskog – kaže profesorka Stojanović. Ističe da je značaj knjige predstavljene u Beogradu nadomak Hrama Svetog Save u tome što je otvorila jednu temu koja dosad nimalo nije obrađena, a to je crkveni život u Crnoj Gori u 18. i 19. vijeku. Podsjeća da su se oni koji su govorili da nije ili gotovo nije bilo crkvenog života u tom razdoblju, pozivali na popa Mića iz „Gorskog vijenca”.
– I to im je bio neki pokazatelj da sveštenici nisu mnogo bili upućeni u crkveni život. Međutim, knjiga sveštenika Jokića nam otkriva da je crkveni život u Crnoj Gori bio izuzetno bogat, toliko bogat da je za mnoge strance bilo zaprepašćujuće koliko se narod tih područja u svom siromaštvu i u svemu držao liturgije, vjere i održavao svoj jezik i narodnost – zaključuje prof. Stojanović.M.Nj.
)){kind=small}
