Ovo zeleno povrće pripada familiji štitonoša (Apiaceae). Njegova ljekovita svojstva potiču od velikog broja fitohemikalija, aktivnih jedinjenja koja utiču na funkciju enzima i ispoljavaju antioksidativnu aktivnost. Celer je bogat vitaminima i mineralima kao što su vitamini B kompleksa (vitamin B6 u nešto većoj koncetraciji), vitamin C i vitamin K, folna kiselina i kalijum.
Hranjiva vrijednost celera i efekti na zdravlje dobro su proučeni i zbog toga se ovo povrće već vjekovima koristi u kulinarstvu i tradicionalnoj medicini. Umjerena redovna konzumacija celera pomaže u očuvanju zdravlja kardiovaskularnog sistema. Antiinflamatorna (protiv upale) i antioksidativna svojstva celera čine ga idealnom hranom za pacijente sa visokim nivoom holesterola i visokim krvnim pritiskom, kao i za pacijente sa srčanim bolestima.
Celer ostvaruje mnogobrojne efekte na očuvanje zdravlja kože, jetre, očiju kao i naregulaciju kognitivnih funkcija. Poznato je da je Hipokrat propisivao upotrebu soka od celera za liječenje nervne napetosti.


Zdravstveni benefiti i nutritivne karakteristike

Oko 95 odsto celera čini voda, kao i većinu drugog voća i povrća ali ono što ga čini ljekovitim jedinjenja sa antioksidativnom aktivnošću gdje spadaju vitamin C i flavonoidi, beta-karoten, lunularin, bergapten, psoralen, fenolna jedinjenja sa visokim redukcionim potencijalom koji štiti naše ćelije od oksidativnog stresa, preciznije, od negativnog uticaja visoko reaktivnih slobodnih radikala.
Oštećenja povezana sa dejstvom slobodnih radikala rezultuju nastankom mnogih bolesti današnjice kao što su Alchajmerova bolest, bolesti srca i krvnih sudova, bolesti jetre i bubrega. U osnovi antiinflamatorne aktivnosti stoje određeni polisaharidi u celeru čija funkcija nije do kraja istražena.


Efikasno smanjuje upalu

Celer sadrži apigenin jedinjenje koje je povezano sa smanjenjem upale kod miševa. Hronična upala povezana je sa mnogim bolestima, uključujući artritis, osteoporozu, dijabetes i arterosklerozu. Sjeme celera sadrži oko 20 antiinflamatornih jedinjenja koja mogu uticati na smanjenje produkcije proinflamatornih jedinjenja u organizmu.


Pomaže u očuvanju zdravlja digestivnog trakta

Dok jedinjenja sa antioksidativnim i antiinflamatornim dejstvom omogućavaju zaštitu čitavog digestivnog sistema, celer sadrži i jedinjenja koja specifično djeluju na želudac i sprečavaju njegovo oštećenje.
Za polisaharide na bazi pektina u celeru, uključujući jedinjenje poznato pod nazivom apiuman, pokazano je da smanjuju pojavu čireva na želucu, poboljšavaju stanje sluznice želuca i regulišu lučenje hlorovodonične kiseline u studijama sprovedenim na životinjama.
Osim navedenih jedinjenja, celer sadrži oko 95 odsto vode i određenu količinu rastvorljivih i nerastvorljivih vlakana koja omogućavaju normalnu probavu hrane i očuvanje zdrave crevne bakterijske flore.


Bogat vitaminima i mineralima

Celer je povrće sa niskim glikemijskim indeksom pa se može preporučiti osobama koja imaju problema sa regulacijom nivoa šećera u krvi. Ovo zdravo povrće sadrži vitamine K, A i C, minerale poput kalijuma, kalcijuma i mangana, a sa druge strane ima malo natrijuma. Ovo je bitno zbog toga što je visok unos natrijuma u modernoj ishrani povezan sa nastankom hipertenzije (visoki krvni pritisak).
Povećanim unosom kalijuma omogućava se eliminacija viška natrijuma i vode u organizmu i regulacija krvnog pritiska. Osim toga zahvaljujući mineralima celer ispoljava alkalizirajući efekat na organizam. Minerali kao što su magnezijum i gvožđe u celeru mogu neutralisati kiselu hranu, a osim toga ovi minerali su neophodni za obavljanje normalnih bioloških procesa u organizmu.


Redovna konzumacija utiče na smanjenje nivoa holesterola

Ukoliko želite da sačuvate zdravlje vašeg srca, preporučuje se da uvedete celer u vašu redovnu ishranu. Naime, za jedinjenje 3-n-butilftalid koje je prisutno u celeru pokazano je da djeluje na smanjenje nivoa lipida. Svakodnevni unos umjerenih količina celera može smanjiti koncentraciju lipoproteina, ukupnog holesterola i triglicerida.
PRIREDILA:A.Š.