VAR­ŠA­VA – Na zvuk ov­nuj­skog ro­ga, oko 10.000 mla­dih Je­vre­ja sa ra­znih stra­na svi­je­ta i nji­ho­vih vr­šnja­ka Po­lja­ka kre­nu­lo je ju­če na tri ki­lo­me­tra dug Marš ži­vih od ka­pi­je ne­ka­da­šnjeg na­ci­stič­kog lo­go­ra Aušvic, na ju­gu Polj­ske, do ne­ka­da­šnjih ga­snih ko­mo­ra da u tom tra­di­ci­o­nal­nom po­ho­du ni­je­mo oda­ju po­štu svim žr­tva­ma Ho­lo­ka­u­sta.
Po­vor­ku mla­dih odje­ve­nih u pla­vo-bi­je­le jak­ne s pla­vo-bi­je­lim ša­lo­vi­ma, na­ci­o­nal­nim bo­ja­ma Izra­e­la, na pu­tu ko­ji vo­di od ci­nič­nog na­ci­stič­kog nat­pi­sa „Rad oslo­ba­đa” na glav­noj ka­pi­ji pred­vo­di gru­pa od ne­ko­li­ko de­se­ti­na lo­go­ra­ša ko­ji su uspje­li da pre­ži­ve pa­kao naj­ve­ćeg lo­go­ra smr­ti ko­ji je Hi­tle­ro­va Nje­mač­ka po­di­gla u oku­pi­ra­noj Polj­skoj u Dru­gom svjet­skom ra­tu.
Marš ži­vih je za­jed­nič­ki obra­zov­ni pro­jekt Izra­e­la i Polj­ske s ci­ljem da mla­da po­ko­lje­nja upo­zna­ju na li­cu mje­sta, u na­ci­stič­kim lo­go­ri­ma na te­ri­to­ri­ji Polj­ske, to naj­mrač­ni­je po­gla­vlje svjet­ske isto­ri­je, po­ku­šaj li­kvi­da­ci­je ci­je­log jed­nog na­ro­da i stra­da­nja i pat­nje oko šest mi­li­o­na žr­ta­va Ho­lo­ka­u­sta.
Nad po­vor­kom se vi­jo­re na­ci­o­nal­ne za­sta­ve, pri­je sve­ga izra­el­ske i polj­ske, ali i ma­đar­ske, ar­gen­tin­ske, fran­cu­ske, jer mla­di no­se za­sta­ve ze­ma­lja iz ko­jih su do­šli.
Sa nji­ma su u Mar­šu ži­vih ove go­di­ne i mi­ni­stri pro­svje­te nji­ho­vih ze­ma­lja.
Sa hi­lja­da­ma mla­dih mi­lo­ni­ma po­bi­je­nih Je­vre­ja po­štu oda­je i ma­đar­ski ma­ra­to­nac Pe­ter Haj­du, ko­ji je, da bi do­šao da oda po­štu žr­tva­ma Hi­tle­ro­vog mon­stru­o­znog rje­še­nja „je­vrej­skog pi­ta­nja” i upo­zo­ri da se i da­nas mo­ra bo­ri­ti za to­le­ran­ci­ju a pro­tiv bi­lo ka­kve vjer­ske, ra­sne i na­ci­o­nal­ne ne­tr­pe­lji­vo­sti, za osam da­na pre­tr­čao tra­su od Bu­dim­pe­šte do Aušvi­ca.
– Mo­ja po­ro­di­ca do­spje­la je u Aušvic. Maj­ka je uspje­la da se vra­ti iz lo­go­ra. Ga­jim naj­du­blje po­što­va­nje za lo­go­ra­še i žr­tve ovog mje­sta, ka­zao je u Aušvi­cu polj­skoj te­le­vi­zi­ji Pol­sat ma­đa­r­ski pri­vred­nik ma­ra­to­nac.
Marš ži­vih na kra­ju tri ki­lo­me­tra du­ge tra­se za­vr­ša­va ko­me­mo­ra­ci­jom is­pred ru­še­vi­na ne­ka­da­šnjih ga­snih ko­mo­ra i spo­me­ni­ka i mo­li­tvom za mr­tve.
Pr­vi Marš ži­vih pro­šao je kroz lo­gor Aušvic–Bir­ke­nau 1988. go­di­ne, a od 1996. odr­ža­va se sva­ke go­di­ne.
Nje­mač­ki na­ci­sti su u lo­go­ru Aušvic, pr­vo­bit­no iz­gra­đe­nom kao kon­cen­tra­ci­o­ni lo­gor za Po­lja­ke, a ubr­zo pro­ši­re­nom u ve­li­ki kom­pleks i na Bir­ke­nau, po­bi­li to­kom Dru­gog svjet­skog ra­ta u je­zi­vom usa­vr­še­nom „in­du­strij­skom ma­sov­nom ubi­ja­nju” u ga­snim ko­mo­ra­ma oko 1,1 mi­li­on ma­hom Je­vre­ja, Ro­ma i Sin­ta, so­vjet­skih voj­nih za­ro­blje­ni­ka, Po­lja­ka i pri­pad­ni­ka dru­gih na­ro­da oku­pi­ra­ne Evro­pe.
Lo­gor Aušvic–Bir­ke­nau oslo­bo­di­la je 27. ja­nu­a­ra 1945. go­di­ne so­vjet­ska Cr­ve­na ar­mi­ja, a 1947. go­di­ne cio kom­pleks lo­go­ra kao naj­ve­će stra­ti­šte Je­vre­ja u Evro­pi pre­tvo­ren je u dr­žav­ni mu­zej ko­ji sva­ke go­di­ne po­sje­ti pre­ko mi­li­on lju­di sa ra­znih stra­na svi­je­ta. (Be­ta)