- Piše: Milutin Mićović

Zvanična Crna Gora ne može ni petnaest dana izdržati da ne napravi neki incident koji je unižava. Iz ambicije da pred svojim građanima pošto-poto pokazuje i dokazuje svoj suverenitet, upravo pokaže ranjivost suvereniteta i pred onima koji su ravnodušni na njene ambicije. Evo poslednjeg incidenta, koji je preplavio našu brdovitu zemlju: srpskom ambasadoru Vladimiru Božoviću je od strane Ministarstva inostranih djela Crne Gore uručena nota da napusti Crnu Goru kao nepoželjna osoba, zbog toga što se osvrnuo na istorijski događaj od prije 102 godine – ujedinjenje Crne Gore i Srbije i stvaranje Kraljevine Jugoslavije. Slušali smo pažljivo šta je govorio ambasador Božović, inače rođeni Nikšićanin, na otvaranju izložbe Podgoričke skupštine iz 1918. I onaj ko kritički mjeri svaku riječ tu ne može naći zamjerku. To ujedinjenje bilo je „izraz većinske volje, ostvarenje istorijskog sna srpskog naroda“. Takve kfalifikative koristili su i savjetnici kralja Nikole Petrovića, kao i najznačajniji istoričari i intelektualci iz Crne Gore. I ako bi neko tražio dlaku u jajetu u Božovićevom govoru, ne bi je mogao naći, jer je govorio jasno, i s uvidom na različite stavove povodom Podgoričke skupštine u našoj savremenosti. Svako je slobodan da ima „svoje mišljenje i stav prem Podgoričkoj skupštini, ali niko ne može da mijenja istorijske istine“. Crna Gora i Srbija su sada samostalne države, naglasio je, ali valjda nikome normalnom ne pada na pamet da zabaranjuje istorijsko sjećanje, i obilježavanje godišnjice tog značajnog događaja iz istorije Crne Gore.

Kad se ovaj incident koji je napravio odlazeći ministar inostranih djela (čitaj odlazeća vlada Crne Gore) pogleda sa različitih strana, dolazimo do jednostavnog zaključka: u Crnoj Gori je zabranjena sloboda govora, i iznošenje istine! Znali smo to i ranije, ali ovaj primjer je razgolitio zvaničnu Crnu Goru, koja svoj, srpski narod davi evo 20 godina, zazirući od njega kao od građanina drugog reda. Državni napadi na srpski jezik, pismo, crkvu, istoriju, riječju – pokušaj mljevenja njihovog identiteta valjda je bio jedan od najvažnijih državnih poslova zvanične Crne Gore polednjih 20 godina. Ali nijesu samljeli taj identitet, jer se istina ne može samljeti. I upravo iz te pretjerane i groteskne ambicije da unište državotvorni narod u Crnoj Gori spotakli su se o taj kamen i, ipak, izgubili vlast. Napokon. Valjda je jedina istina – da Srbi u Crnoj Gori poštuju i ne krivotvore istorijsku Crnu Goru, a da je crnogorska vlast pokušala da je kompromituje, mijenjajući joj jezik, pismo, crkvu, istoriju. E zato je taj konvertitski duh osjetljiv i razdražljiv, i zgrane se začas kad čuje istinu. Kad je čuje od nekoga ko je Srbin Crnogorac, i ambasador Srbije u Crnoj Gori, i kad govori u ime srpskog naroda, i kad se očekuje da nas javno i slobodno podsjeti na istorijsku istinu.

Zašto su novocrnogorci tako bolno osjetljivi na Srbe Crnogorce? Je li to stvar samo politike ili ultranacionalne patologije, koja se morala razviti za poslednjih 25 godina organizovanog pritiska na Srbe u Crnoj Gori da pristanu na laž. Za sve to vrijeme novocrnogorci su likovali u ponižavanju većeg dijela svog naroda, koji su, umjesto zaštite u svojoj državi, dobijali prezir, poniženje i progon. Ali, Srbi Crnogorci pokazaše se božiji narod, jer ne zamrzješe braću novocrnogorce, nego ih čak i sažališe, kao one, koji „ne znaju šta rade“. Nazdravlje, Vladimire Božoviću.

(Autor je književnik)

---