Piše: Miloš Ković
Istorija je zaista carstvo nepredvidivosti i iznenađenja. To ponajbolje potvrđuje tok koji je borba za Kosovo i Metohiju, za koju se tvrdilo da se odavno okončala našim porazom, poprimila u proteklih mjesec dana.

U nizu važnih događaja dva su sasvim izuzetna. Oba se tiču samog opstanka naše zemlje. Prvi je otkazivanje susreta, najavljenog za 27. jun, između Aleksandra Vučića i Hašima Tačija u vašingtonskoj Bijeloj kući. Drugi su protesti, koji su, počevši od 7. jula, potresli Srbiju.

Glavno iskušenje i opasnost dolaze nam, naime, iz Beograda, a ne iz Vašingtona ili Berlina. Aleksandar Vučić se, po svemu što znamo, uprkos zdravom razumu i iskustvu, i dalje zalaže za „razgraničenje” između Srbije i „Kosova”. U tome ima podršku sadašnje administracije SAD i uticajnih krugova u EU. Njegova kosovska politika može da poprimi i oblik potpisivanja „pravno obavezujućeg ugovora o sveobuhvatnoj normalizaciji odnosa između Beograda i Prištine”, koji zagovaraju Njemačka i ključni dijelovi administracije EU. Kao smokvin list za faktičko priznanje nezavisnosti „Kosova” moglo bi da posluži trijumfalno proglašenje stvaranja Zajednice srpskih opština unutar „Kosova”, zasnovane na neustavnom Briselskom sporazumu iz 2013. godine.

Svađe i sukobi između zemalja NATO-a i EU i unutar njih omogućili su nam, naime, da saznamo šta se događa iza zavjese diplomatskih pregovora. Na američko svrgavanje Aljbina Kurtija, protivnika planova o „razgraničenju”, odgovoreno je tako što je Hašim Tači, uoči samog samita u Bijeloj kući, pozvan u Haški sud za ratne zločine. To je, kako većina posmatrača misli, učinila Njemačka, koja je podržavala Kurtija i koju su i Ričard Grenel, kao ambasador u Berlinu, ali i Tači, kao „predsjednik Kosova”, javno potcjenjivali. Po drugim izvorima, iza toga je stajala američka antitrampovska, uglavnom demokratska, „duboka država”, koju će na predstojećim izborima u SAD predstavljati Džo Bajden. Njemci i američka „duboka država” su to, po svoj prilici, učinili zajedno, udruženim snagama.

Albanci su, tako, platili cijenu podrške zapadnih sila. Čim su se one zavadile, u Prištini je nastala opšta svađa. Nestao je privid albanskog jedinstva, koji se toliko uporno njeguje u beogradskim medijima.

Kada je počeo sukob unutar Trampovog tima, iz „Njujork tajmsa”, iz izjava Ričarda Grenela i Džona Boltona, saznali smo da je predsjednikova administracija ideju o „razgraničenju” usvojila negdje u ljeto 2018. Grenel je tvrdio da je ideja bila Boltonova, a ovaj da su je predložili Vučić i Tači. U svakom slučaju, saznali smo da su naši zvaničnici, dok su govorili da rješenje nije na vidiku, vodili vrlo uspješne pregovore o „razgraničenju” s Amerikancima i Albancima.

Njemačka i EU trijumfalno su preotele inicijativu iz ruku SAD. Štaviše, Njemačka je uspjela da, makar i privremeno, ućutka pristalice „razgraničenja”, kojih unutar EU, kako primjećuje i Bolton, nije malo: Emanuela Makrona, Žozepa Borelja, Sebastijana Kurca i druge.

U isto vrijeme, posjeta Sergeja Lavrova Beogradu dodatno je doprinijela da naše vlasti, makar i privremeno, ustuknu. Rusija ne odustaje od Rezolucije 1244. Ali i iz Moskve poručuju da oni ne mogu da budu protiv sporazuma Srba i Albanaca, prihvatljivog za Beograd, kao i da će biti spremni da to potvrde novom rezolucijom Savjeta bezbjednosti UN.

Među zapadnim silama „razgraničenju” se suprotstavlja još samo Njemačka. Ni Angela Merkel, međutim, neće trajati vječno. S druge strane, ne možemo da od Rusije očekujemo da, protiv volje Srba, brani srpske interese. Nalazimo se, dakle, u veoma opasnoj situaciji.

Jasan i glasan otpor politici srpskih vlasti, koji će se čuti u Moskvi, mora da dođe iz Beograda. Srpska crkva, kako vidimo, ne odstupa. Naši vodeći stručnjaci, na tribinama održanim na Mašinskom fakultetu, pod zajedničkim naslovom „Reintegracija ili razgraničenje”, pokazali su zašto politika Srbije za cilj može da ima samo reintegraciju Kosova i Metohije u ustavnopravni poredak Srbije. Reintegracija je glavni cilj Pokreta za odbranu Kosova i Metohije. Ova riječ u našem javnom prostoru sve se češće i glasnije izgovara.

Protesti započeti 7. jula imali su za povod slom zdravstvene politike vlasti u borbi protiv pandemiji virusa korona. Brzo je, međutim, postalo jasno da je riječ, prije svega, o otporu politici rasparčavanja države i odricanja od Kosova i Metohije. Bio sam tamo i sve vidio svojim očima. Urbana omladina horski je pjevala kosovske pjesme i uzvikivala „Ne damo svetinje”. Drugog dana protesta, dok su pjevali „Sa Kosova zora sviće”, policija ih je opkolila u Tašmajdanskom parku, zasula suzavcem i besomučno prebijala.

Istorijski značaj ovih protesta je u tome što su, baš kao i litije u Crnoj Gori, objavili ulazak jedne nove generacije u naš javni život. Ovi mladi ljudi brane svoje pravo na budućnost, svoje svetinje i sunarodnike, zakone i državu. Medijsko blaćenje i pendreci neće moći da ih zaustave.

(Autor je vanredni profesor na Odjeljenju za istoriju Filozofskog fakulteta u Beogradu)

iskra.co

---

”Istorijski značaj ovih protesta je u tome što su, baš kao i litije u Crnoj Gori, objavili ulazak jedne nove generacije u naš javni život