<br />
Opet se oglasila Kvinta. Ne ona muzička, nego politička: riječ je o saopštenju pet zapadnih vlada (SAD, Njemačka, Francuska, Ujedinjeno Kraljevstvo i Italija), adresiranom Beogradu i Prištini. Ta izjava je kratka, ali rječita.

Pošto su pomenutih pet sila sve vodeće članice NATO-a, i s obzirom na to da je ova Kvinta njegova neformalna politička grupacija koja se po pravilu oglašava kad je nešto gusto, može se reći da je riječ o rastućem nestrpljenju Zapada da pronađe zasad nevidljivo dugme za „reset” zaglavljenog procesa sporazumijevanja između Srbije i njene odbjegle pokrajine.

Čega sve ima u tom saopštenju, a čega nema? Prva poruka je da je pomenuta petorka „ujedinjena u namjeri da se postigne puna normalizacija u odnosima Beograda i Prištine kroz sveobuhvatni, politički održiv, pravno obavezujući sporazum koji će doprinijeti regionalnoj stabilnosti”.

Nema, dakle, razlika između Evrope i SAD-a, NATO govori jednim glasom.

Za Kvintu, zatim, postojeće stanje „jednostavno nije održivo”, pa stoga traži da se otklone uzroci zastoja stvorenog prošlog novembra, kada je Priština uvela stopostotne takse na uvoz iz Srbije, kao odgovor na diplomatsku akciju Beograda kojom je zaustavljen prijem Kosova u Interpol.

Traži se da se obje strane uzdrže od poteza koji ometaju konačni sporazum, koji je „neophodan da bi obje zemlje dosegle veće evroatlantske integracije i benefite koji uz to idu”.

I, na kraju, pet zapadnih vlada poručuju da su spremne da povećaju svoju ulogu podrške visokom predstavniku EU koji posreduje u dijalogu Srbije i Kosova.

Kakve su bile reakcije? Srpsku stranu je razgnjevilo što je krivica za zastoj ravnomjerno raspoređena, zbog čega je, mahom za domaću upotrebu, obnovljena kuknjava o „licemjerju Zapada”. Beograd svakako nije obradovao ni povratak formulacije „evroatlantske integracije”, što je jasan signal da će Srbija teško ući u EU, ako se istovremeno ne opredijeli i za članstvo u NATO.

Zanimljivo je, međutim, da Kvinta, čiji se štap podrazumijeva – ako se ne urazumite, postaćete još dalja periferija Evrope – ne pominje šargarepu. Ona će se možda staviti na sto tek kad se pregovarači okupe.

Ni ovoga puta poziv na kompromis ne prati makar njegova skica. Da li ostaje u igri kontroverzno „razgraničenje”? Ako ga nema, šta je onda „plan B”?

I Beogradu i Prištini je već rečeno da „nije moguće vratiti se dvije decenije unazad, na početak” (Makron u Beogradu), ali kako ih pomjeriti u okolnostima kada se na Kosovu zahuktava kampanja za nove izbore, već u septembru, dok će oni u Srbiji uslijediti nekoliko mjeseci kasnije.

Otuda i novo zatezanje konopca od strane albanskih lidera: u opticaj su vraćeni status srpskih crkava i manastira i već zaboravljeno pitanje „finansiranja paralelnih institucija”.

Beograd pak ne nagovještava da će odustati od kampanje za povlačenje priznanja od strane zemalja koji su spremne da mu to „učine”. Glavni organizator te akcije, ministar inostranih poslova Ivica Dačić, upravo je najavio da Kosovo „odpriznaje” još jedna zemlja, 15. po redu.

Znači li sve ovo da je saopštenje Kvinte pucanj u prazno? Tako svakako izgleda, ali u visokoj diplomatiji nikad nije onako kako se čini na prvi pogled. Od onoga što je pušteno u javnost, po svoj prilici je važnije ono što nije.

(Autor je bivši glavni i odgovorni urednik „Politike”)

---

”Za Kvintu postojeće stanje „jednostavno nije održivo”, pa stoga traži da se otklone uzroci zastoja stvorenog prošlog novembra, kada je Priština uvela stopostotne takse na uvoz iz Srbije, kao odgovor na diplomatsku akciju Beograda kojom je zaustavljen prijem Kosova u Interpol