U eri konzumerizma kada se mnogi odriču svojih ličnih ubjeđenja zarad vlastitog komfora, dobro je sjetiti se čovjeka koji nikada nije odstupao od hrišćanskih ideala. Ta nepokolebljivost u vjeri je bila i osnovni razlog zbog kojeg je bio interniran u jedan od najozloglašenijih nacističkih logora u Dahau. Savremeni istoričari i samozvani vjerski analitičari olako prelaze preko činjenice da je jedan patrijarh Srpske pravoslavne crkve bio zatočenik nacističkog logora Dahau. Veliki i hrabri svjedok, veliki stradalnik Hristov u XX vijeku je bio Sveti sveštenoispovjednik patrijarh srpski Gavrilo (Dožić), jedan on najznamenitijih patrijaraha srpskih od vremena Sv. Save do naših vremena, koji je stradao za Hrista Gospoda i za vjeru pravoslavnu, koji je i sam zabilježio da je za svoga života bio u trideset kazamata i zatvora. Zato smo mi u Crkvi dužni da se uvijek i iznova sjećamo ovog ispovjednika pravoslavne vjere. To je uostalom i amanet koji nam je ostavio mitropolit Amfilohije. Ispunjavajući taj amanet, poslije osveštavanja kamena temeljca nastavljena je gradnja hrama posvećenog ovom novom sveštenoispovjedniku crkve Hristove u patrijarhovim rodnim Vrujcima u Morači. Započeto je i pisanje službe patrijarhu Dožiću, koja će nadamo se zaživjeti u bogoslužbenoj praksi crkve, i da će se umnožavati hagiografsko djelo o njemu. Pored objavljivanja brojnih radova o njemu u pripremi je i pisanje njegovih žitija. I u ikonografskoj umjetnosti već su mu naslikane nekolike freske u hramovima i ikone, kod nas i u svijetu.
Osnovni oblik proslavljanja svetih Božijih ljudi u Crkvi, jesu bogosluženje u kome se koriste tekstovi pisani u slavu svetih, oslikavanje fresaka i ikona u čast svetih, podizanje hramova u njihovu čast, pisanja žitija svetih, i sakupljanje njihovih pouka i djela, kako bi bili primjer pokoljenjima iza njih. Cilj čovjekovog života na zemlji jeste oboženje, postizanje božanske svetosti. Svetost se sticala svetim životom, a opšti naziv za sve proslavljene ličnosti jeste svetac. On u sebi objedinjuje sve druge svetačke atribute i epitete koji bliže objašnjavaju podvig i svjedočenje. Likovi svetih su formirani na osnovu njihovih podviga i vrlina njihovih života.
Sveštenoispovjednici su ispovjednici vjere Hristove u sveštenom činu (mogu biti patrijarsi, episkopi, sveštenici), dakle članovi jerarhije koji su pretrpjeli gonjenja i mučenja za Hrista, zadobili rane, ali su mučenja preživjeli. Patrijarh srpski Gavrilo Dožić, prepoznat je kao sveštenoispovjednik u Crkvi. Njegovo životno načelo bilo je i ostalo „mučeništvo i rodoljublje”; kroz sav njegov život njegovo oružje, po njegovim riječima, bilo je: „bogoljublje, bratoljublje i čovjekoljublje, revnost i trudoljublju, kao i - trpljenje u svim iskušenjima”.
Molimo se Gospodu Hristu i Njegovom vjernom slugi i sveštenoispovjedniku patrijarhu srpskom Gavrilu Dožiću, da cijelom srpskom narodu širom vaseljene, kao i u njegovoj rodnoj Crnoj Gori, podari bratske sloge, mira i jedinstva u sticanju onih vrlina i amaneta koje nam je ostavio i na koje nam je ukazivao Sveti patrijarh Gavrilo, među kojima je i onaj „ako je živjeti, da živimo za svetinju i slobodu. Ako je mreti, da mremo za svetinju i slobodu!”
(Autor teksta je
profesor agiologije
u Bogosloviji
„Svetog Petra Cetinjskog)

---