Ponovo su prije tri dana temelje novootkrivene crkve Vozdviženja Časnog krsta u selu Rajkovići kod Pavinog Polja posjetili Predrag Lutovac, direktor Polimskog muzeja iz Berana, sa saradnicima, i arhitekta iz Bijelog Polja Božidar Žurić. Formiran je i Odbor za obnovu crkve na čijem je čelu Mijan Knežević. Slava crkve je 27. septembra, na dan kada se praznuje Vozdviženje Časnog krsta.
– Pozvani smo da obiđemo ovu lokalciju i otkrili smo da postoji mali manastirski kompleks između Rajkovića, Mahale i Grubješića. Radi se o kompleksu koji je vjerovatno podignut u vrijeme turske vladavine, i to u periodu kad je Carevina zabranila da se podižu nove crkve, ali je davala dozvolu da se obnavljaju stare. Radi se o maloj crkvi, dimenzija osam puta pet metara, sa pripratom, a koja liči na smanjeni Manastir Moraču - kaže Lutovac.
Vjerovatno je, dodaje, crkva imala kube koje je bilo sakriveno pod krovom, da ne bi svojim oblikom skretala pažnju u tim teškim vremenima.
– Moguće da je tu bilo kube, sakriveno slično kao u crkvi na Podvrhu. Inače crkva je izvanredno sačuvana, zidovi su urađeni od kamena, visine 2,2 metra - kaže Lutovac. Kako dodaje, da bi bili urađeni neophodna arheološka istraživanja kod Uprave za zaštitu kulturnih dobara pokrenuli su postupak, a kako bi na ovaj lokalitet izašla komisija koja će preduzeti mjere zabrane radova. Lutovac navodi i da će od Ministarstva kulture tražiti sredstva za istraživanja, kao i da se kasnije obave adekvatni konzervatorski radovi. Taj dio projekta prepušten je arhitekti Božidaru Boju Žuriću. „Kad dobijemo saglasnost biće obnovljena crkva”, kaže Lutovac.
Lutovac dodaje da su u neposrednoj blizini crkve i ostaci konaka, tako da će u dogledno vrijeme biti urađen mali manastirski kompleks, smješten između tri potoka, na izvanrednoj lokaciji.
– Može da bude mali ljetnji manastir sa svim potrebnim službama. I vladika Joanikije je obišao ostatke crkve i dao joj ime. Obavljena je i prva liturgija i prvo krštenje, i treba sve uraditi da ovaj kraj dobije svetinju, s obzirom da im je najbliža crkva u Pavinom Polju – zaključuje Lutovac.
Inače, epi­skop bu­di­mljan­sko-nik­šić­ki Jo­a­ni­ki­je po­sled­nju ne­dje­lju no­vem­bra prošle godine uči­nio je sve­čar­skom u Vra­ne­škoj do­li­ni i sa sve­šten­stvom i vje­rnicima tada ob­i­šao no­vo­ot­kri­ve­ne te­me­lje cr­kve Vo­zdviže­nja Ča­sno­ga i ži­vo­tvor­no­ga kr­sta. Tom prilikom vladika Joanikije je rekao da je ova sve­ti­nja pra­vo ma­lo iz­ne­na­đe­nje za sve, koju su ot­kri­li vje­rnici iz Raj­ko­vi­ća, Gru­bi­ši­ća i Ma­ha­la.
– Ovo je ma­la bo­go­mo­lja, a pre­ma ono­me što smo vi­dje­li vje­ro­vat­no po­ti­če iz 16. ili 17. vi­je­ka. Cr­kva je, naj­vje­ro­vat­ni­je slu­ži­la kao zbjeg­ni­ca ma­na­stir­skom sve­šten­stvu iz Vra­ne­ške do­li­ne. Nje­na lo­ka­ci­ja ne iz­ne­na­đu­je jer sko­ro da i ne­ma se­la ko­je ni­je ima­lo svo­ju bo­go­mo­lju, pa i ova­ko skri­ve­nu – be­sje­dio je tom prilikom oku­plje­nim vjer­ni­ci­ma vla­di­ka Jo­a­ni­ki­je.
M. NOVOVIĆ