KOTOR – Uzgajivači školjki u Boki kotorskoj protekle i početkom ove godine podnose velike štete i gubitke u poslovanju. Zbog propale turističke sezone i zatvorenih restorana, nisu imali gdje da plasiraju proizvode, a zatim nisu više imali šta da prodaju zbog masovnog pomora kamenica i mušulja. Nevrijeme im je u decembru uništilo objekte na obali, a završni udarac zadaju im razbojnici, koji u kontinuitetu kradu vrijednu opremu. Tokom niza godina lopovi su sa uzgajališta Sretena Krivokapića u Orahovcu, Miloša Grubačevića na Dražinom vrtu, Mihaila Mačića na Bajovoj kuli, Luke Miloševića na Ljutoj, Boška Šupice u Kamenarima i mnogim drugima, ukrali na desetine vanbrodskih motora, agregate, na tone brodskih lanaca za splavove, čime im je načinjena šteta od više desetina hiljada eura. Problemi i troškovi se gomilaju, što utiče i na nemogućnost novih ulaganja. Mnogi su zasadili školjke tek simbolično, a neki ni to.

-Trebalo bi da se desi čudo, pa da finansijski prebrodimo ovu godinu. Do dana današnjeg nismo uspjeli da bar jednu godinu prebrodimo bez problema. Ako nisu prirodne nepogode, onda nam razbojnici periodično obijaju objekat i odnose stvari koje su nam neophodne za rad na uzgajalištu. Meni su do sada pet puta obili objekat i ukrali tri vanbrodska motora od 5, 10 i 40 KS, dva gumena čamca i dvije puške za podvodni ribolov (član sam SRK „Mamula“ i aktivno se bavim podvodnim ribolovom). Zadnje razbojništvo se desilo u noći između 22. i 23. marta, kada su kriminalci obili objekat na uzgajalištu i iz njega uzeli nov vanbrodski motor marke Yamaha 9.9 KS i drvenu pušku za podvodni ribolov, ručni rad, ukupne vrijednosti preko 3.000 eura. Ironija je što se to desilo u vrijeme dok je bio na snazi policijski čas kada je „pojačana” kontrola saobraćaja od strane policije, a njihov punkt se nalazio na nekih 500 m od uzgajališta, kaže za „Dan“ Boško Šupica, koji već 14 godina uspješno razvija uzgajalište školjki u Kamenarima. Objašnjava da je sve slučajeve prijavljivao policiji, koja bi izlazila na lice mjesta, sačinjavala zapisnike, ali ni jedan slučaj još nije riješen. U strahovitom nevremenu krajem prošle godine Boškovo uzgajalište ostalo je bez radnog splava sa opremom za solarno napajanje električnom energijom i stolom za čišćenje i selekciju školjaka, par radnih stolova, a stradala je i ponta. Štetu koja je procijenjena na oko 10.000 eura sanirao je uz pozajmice i sopstveni rad.

Nema niti jednog uzgajivača koji nije pretrpio štetu od lopova. Sve slučajeve policiji je uredno prijavljivao i Luka Milošević iz Kotora, predsjednik „Udruženja Marikultura“, ali, kaže, „sve je ostalo na tome, počinioci nisu nikad pronađeni“.

-Lokacije naših farmi nalaze se uglavnom van naselja, na područjima bez struje, što je „meka“ za razbojnike. Većina nas je bez osnovne infrastrukture (struja, voda, kanalizacija), pa nemamo mogućnost postavljanja kamera za video-nadzor, koje bi nam uveliko olakšale otkrivanje počinioca. Kod osiguravajućih kuća se, na žalost, ne možemo osigurati zbog visokog rizika proizvodnje hrane u moru (udari vjetra, valova, prirodnih predatora...). Nakon krađa smo se obraćali Ministarstvu poljoprivrede koje nam je često nadoknadilo manji dio štete, kaže Luka Milošević kome su u dva navrata lopovi otuđili tri motora za barku (od kojih su dva bila potpuno nova i pod garancijom), jedan agregat snage 10kw, pumpu za morsku vodu i raznu sitnu opremu.

Ministarstvo poljoprivrede Crne Gore je svim uzgajivačima školjki subvencioniralo dozvolu za uzgoj za prošlu godinu i dodalo 1.000 eura pomoći, a opština Herceg Novi je prije 20-tak dana uzgajivačima na svojoj teritoriji pokrila trošak dozvole za ovu godinu, dok u Opštini Kotor postoji dobra volja, ali ne i realizacija.

M.D.Popović

---

Predatori pustoše, a krediti dolaze na otplatu
–Kada smo počinjali sa poslom ja sam još uvijek bio u radnom odnosu u Vojsci CG, 2007. godine digao sam potrošački kredit, prikupio potrebne dokumente, dobio dozvolu i kupio materijal za uzgajalište. Na površini od hektara već više od jedne decenije pokušavamo da napravimo samoodrživo uzgajalište, ali već na startu smo se suočili sa predatorima, prvih 3-4 godine mlade nasade mušalja su nam pred sezonu jata orada opustošila uzgajalište, nanoseći nam čak do 95 odsto štete, priča Boško Šupica i dodaje da je uz podršku porodice i uz savjete kolega iz Hrvatske i Španije „pregrmio te porođajne muke“.


Mušulja je zlato Boke
Luka Milošević ocjenjuje da je Bokeljske mušulja pravo zlato, ali nažalost države ne prepoznaje značaj njenog uzgoja.

–Institut za biologiju mora radio je analizu nutritivnih vrijednosti mesa mušulja i rezultat je da 60 do 70 odsto mesa predstavljaju proteini, što je dokaz da mi uzgajamo Bokeljsko zlato. Što je „Stonska kamenica“ u Hrvatskoj, to je „Bokeljska mušulja“ u Crnoj Gori. Ona je jedini poljoprivredni proizvod u svježem obliku koji se ne uvozi, ali to nažalost naša država ne prepoznaje, smatra Luka Milošević.



” Sve slučajeve policiji je uredno prijavljivao i Luka Milošević predsjednik „Udruženja Marikultura“, ali, kaže, „sve je ostalo na tome, počinioci nisu nikad pronađeni“