TIVAT – Javno preduzeće Morsko dobro iniciralo je kod Ministarstva održivog razvoja i turizma izmjenu Zakona o finasiranju lokalnih samouprava radi drugačije raspodjele sredstava za tekuće održavanje komunalnog reda i čistoće u zoni morskog dobra. Na taj način Morsko dobro želi da direktno zaključuje ugovore sa lokalnim komunalnim preduzećima u primorskim opštinama, a preostala sredstva usmjerilo bi za direktne investicione projekte odlaganja, selektovanja i reciklaže otpada. Time bi ovo javno preduzeće napustilo praksu da primorskim opštinama transferiše 50 odsto prihoda po osnovu korišćenja morskog dobra.
U okviru projekta „Jačanje transparentnog i odgovornog upravljanja javnim finansijama u Crnoj Gori”, koji sprovode Ministarstvo finansija i UNDP, u Podgorici je nedavno održan okrugli sto na temu „Nacrt zakona o finansiranju lokalne samouprave”. Prisutnima se, između ostalih, obratio i direktor JP Morsko dobro Predrag Jelušić obrazlažući razlog predložene izmjene ukidanja prihoda opštinama primorskog regiona, po osnovu naknade za korišćenje morskog dobra.
A da su u pitanju značajna sredstva govori izvještaj budvanskog preduzeća o prihodima, prema kome je primorskim opštinama u ovoj godini uplaćeno ukupno 3.147.536 eura. Opštini Bar je po toj osnovi uplaćeno 462.934, Budvi 1.324.357, Herceg Novom 335.301, Kotoru 172.437, Tivtu 274.147 i Ulcinju 453.115 eura. Ukupni ostvareni prihodi po osnovu naknade za korišćenje morskog dobra za kupališta, privremene objekte, terase i pristaništa iznosio je 6.295.072 eura.
Predsjednik Opštine Kotor Vladimir Jokić ističe da su sredstva koja su dobijali od Morskog dobra koristili upravo za tekuće održavanje komunalnog reda i čistoće u zoni morskog dobra.
– Dosadašnja praksa unutar Opštine Kotor bila je u skladu sa namjenom navedenih prihoda, shodno potpisanom ugovoru sa Morskim dobrom. Dakle, sredstva su na godišnjem nivou uredno transferisana Javno komunalnom preduzeću, posredstvom transfera Direkciji za uređenje i izgradnju Kotor, na osnovu fakturisanih radova Komunalnog preduzeća prema Direkciji. U suštini, prihodi po osnovu koncesija su na godišnjem nivou u prosjeku iznosila oko 150.000 eura dok su transferi Opštine Kotor po osnovu tekućeg održavanja komunalnog reda i čistoće u zoni morskog dobra bili znatno veći (oko 50 do 60 odsto iznad prihoda po osnovu koncesija) - ističe Jokić.
On naglašava da je jasno da primorske opštine ostaju bez direktnih investicija po osnovu prihoda od koncesija morskog dobra.
– U slučaju Opštine Kotor ta sredstva su apsolutno korišćena u skladu s namjenom (čak i preko toga). Opština Kotor podržava inicijativu da sredstva budu transferisana direktno Javnom komunalnom preduzeću, dok se sa druge strane postavlja pitanje dodatnih finansiranja po osnovu troškova održavanja komunalnog reda u zoni morskog dobra, kao i troškova održavanja komunalnog reda i čistoće direktno povezanih sa teritorijom Opštine Kotor koju Morsko Dobro koristi (npr. održavanje bujičnih kanala, zelenih površina, javne rasvjete i sl...).
Navedenom izmjenom Zakona o finansiranju lokalne samouprave nije navedena adekvatna kompenzacija opštinama za izgubljene prihode, dok se obim nadležnosti-poslova ni na koji način ne smanjuje. Ono što se može očekivati u narednom periodu su dodatne obaveze za održavanje priobalnog dijela, u situacijama vanrednih okolnosti i sl... U takvim situacijama je i dosad Opština Kotor istupala sa svojim sredstvima, snoseći odgovornost prema svojoj teritoriji, dok je nadležnost zone u stvari u korist Morskog dobra - objašnjava Jokić.
Primorske opštine na okruglom stolu u Podgorici su uglavnom istakle pozitivan stav prema inicijativi Morskog dobra.
Predsjednik opštine Herceg Novi Stevan Katić je u svojim zvaničnim primjedbama na Nacrt Zakona o finansiranju lokalne samouprave podsjetio da Opština Herceg Novi tako gubi oko 500.000 eura na godišnjem nivou.
– Predlažemo da se prihod od Morskog dobra u dosadašnjem procentu ustupi javnim preduzećima - zaključio je Katić.
Predsjednik Opštine Tivat Siniša Kusovac je u odgovoru na pitanja „Dana” podsjetio da se glavni razlog inicijative JP Morsko dobro, ogleda u činjenici da, pojedine opštine primorskog regiona, nisu dostavljale izvještaje o namjeni korišćenja ustupljenih novčanih sredstava.
– Predloženim izmjenama, JP Morsko dobro bi zaključivalo ugovore sa opštinskim komunalnim preduzećima, te im direktno usmjeravalo novčana sredstva za tekuće održavanje komunalnog reda i čistoće u zoni morskog dobra - objasnio je Kusovac.Ž.K.

MD: Korišćenje sredstva biće detaljno isplanirano

Morsko dobro je, odgovorajući na pitanja „Dana“, navelo da su se opštine obavezale da saglasno pozitivnim propisima obezbijede realizaciju programa komunalnog održavanja morskog dobra, održavanja zelenila, javne rasvjete, javnih parkova, javnih zelenih i rekreacionih površina, bujičnih kanala i sitnih sanacija obale u zoni morskog dobra, koje je prethodno trebalo da inkorporiraju u odgovarajuće opštinske programe.
- Suprotno zakonskoj normi i zaključenim ugovorima, već godinama je prisutan problem u komunalnom održavanju javnih površina u zoni morskog dobra u većini opština, o čemu su vaš, ali i drugi mediji u Crnoj Gori, u kontinuitetu obavještavali javnost - posebno za vrijeme ljetnje turističke sezone.
U takvim uslovima JP Morsko dobro je tokom prethodnog perioda bilo primorano da vanredno reaguje i lokalnim privrednim društvima obezbjeđuje dodatna novčana sredstva za komunalne poslove u zoni morskog dobra. Evidentno je da opštine ne usmjeravaju finansijska sredstva lokalnim komunalnim privrednim društvima koja obavljaju komunalno održavanje zone morskog dobra,barem ne u onom obimu koji se njima doznačuje kao prihod preko Državnog trezora.
Opštinama su se od 2012. godine uredno prenosila sredstva iz naknade za korišćenje morskog dobra prema dinamici na godišnjem nivou od cca 3.000.000,00 eura što znači da je za prethodnih šest godina opštinskim budžetima primorskih opština prenijeto ukupno 16.679.253,71 eura.
Novo zakonsko rješenje treba da obezbjedi direktno angažovanje lokalnih komunalnih službi od strane JP Morsko dobro i plaćanje po izvršenom poslu. Budućim planom korišćenja sredstava biće detaljno isplanirana namjena preostalih sredstava, a ona će se odnosti na investiranje u neki ode prijeko potrebnih ekoloških prjekata u zoni morskog dobra - ističu iz Morskog dobra.