Za finansiranje političkih partija i pojedinaca, koji su se takmičili na lokalnim i predsjedničkim izborima održanim u prvih pet mjeseci ove godine, iz budžeta je izdvojeno ukupno oko 820.000 eura.
To se može vidjeti na osnovu dostupne dokumentacije iz Agencije za sprečavanje korupcije (ASK) i drugih javnih izvora.
Izbori za odbornike u opštinama Ulcinj i Berane održani su 4. februara ove godine. Za potrebe finansiranja izbornih kampanja u ta dva grada, iz javnih izvora je opredijeljeno ukupno 26.949 eura (Opština Ulcinj 12.977 eura i Opština Berane 13.972 eura). Zakonom o budžetu za 2018. godinu za finansiranje dijela troškova izborne kampanje za izbor predsjednika Crne Gore planirano je 594.999 eura, shodno članu 20 Zakona o finansiranju političkih subjekata i izbornih kampanja.To je ranije saopšteno iz Ministarstva finansija.
Kandidati kojima je bila potvrđena kandidatura raspodijelili su ukupno 20 odsto od tog novca. Za sedam kandidata je bila potvrđena kandidatura, tako da su oni dobili po 17.000 eura. S obzirom na to da nije bilo drugog kruga, 80 odsto preostalog novca raspoređeno je kandidatima koji su na izborima osvojili preko tri odsto glasova.
Političke partije koje su se takmičile na lokalnim izborima u Crnoj Gori 20. i 27. maja dobile su iz javnih izvora (budžeta) ukupno oko 198.000 eura. To se može vidjeti u dokumentu koji je objavljen na sajtu ASK. Samo za političke subjekte koji su odmjeravali snage u nedjelju na lokalnim izborima u Podgorici iz javnih izvora opredijeljeno je 43.527 eura. Ipak, prema tvrdnjama iz političkih partija sredstva iz javnih izvora nijesu dovoljno velika da pokriju kampanju, tako da koriste sredstva iz privatnih izvora za koje, prema podacima ASK, takođe postoji ograničenje.
– Politički subjekti kojima je potvrđena lista odbornika od opredijeljenih 43.527 eura iz javnih izvora dobijaju samo 20 odsto. To znači da se cifra od oko 8.705 eura dijelila na deset jednakih djelova (koliko se političkih ponuda nadmetalo na lokalnim izborima), što je oko 870 eura. Po toliko su novca dobile politički subjekti u Podgorici kojima je potvrđena lista – kazao je sagovornik „Dana” koji se razumije u tematiku budžeta političkih partija.
Dodao je da se preostali iznos od 34.822 eura dijeli na 61 odbornika, nakon završetka lokalnih izbora.
– To znači da će partije iz budžeta po odborniku dobiti oko 570 eura, što nije veliki iznos za Glavni grad – pojasnio je sagovornik.
Prema podacima ASK, za političke subjekte na lokalnim izborima u Golubovcima iz javnih izvora opredijeljeno je 19.987 eura, dok je ograničenje po političkom subjektu na sredstva iz privatnih izvora upisano na 19.987 eura. Kad su u pitanju lokalni izbori u Opštini Bar, za političke partije iz budžeta je definisan iznos od 30.000 eura, dok je ograničenje po političkom subjektu na prikupljena sredstva iz privatnih izvora postavljeno na 16.363 eura.
Partije u Bijelom Polju iz javnih izvora su na dijeljenje dobile ukupno 27.000 eura, u Danilovgradu 11.265, Kolašinu 5.590, Plavu 6.625, Pljevljima 28.577, Plužinama 5.856, Rožajama 12.488, Žabljaku 5.000 i Šavniku 2.752 eura.
Iz Mreže za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) objavili su krajem aprila ove godine da je nakon donošenja 152 odluke prema kojima su političke partije u obavezi da objave podatke o svojim finansijama, Agencija za slobodan pristup informacijama naglo promijenila praksu i odlučila da partije više ne moraju da podnose račune javnosti.
– Takva odluka Agencije donesena je dva dana nakon otvaranja istrage o donacijama Demokratske partije socijalista, koja je pokrenuta upravo na osnovu istraživanja MANS-a i podataka dobijenih na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Takođe, odluka kojom se partijama omogućava da kriju podatke je donesena dan nakon predsjedničkih izbora o čijem finansiranju javnost ima vrlo malo informacija – saopšteno je u aprilu iz MANS-a. Dodali su da je „očigledno riječ o odluci koja je donesena pod pritiskom političkih partija, što pokazuje da je Crna Gora zarobljena država, u kojoj se povjerenje u izborni proces sve više potkopava”.
– Tokom poslednje dvije godine MANS je svim političkim partijama podnosio zahtjeve za informacije, kojima je tražio detaljnije podatke o finansiranju izbornih kampanja. Većina partija nije odgovarala na naše zahtjeve, pa smo podnosili žalbe Agenciji protiv svih parlamentarnih političkih partija. Agencija je prvo donijela 152 odluke kojima je utvrdila da su parlamentarne partije obavezne da objave informacije o svojim finansijama. Više od godinu dana Agencija nije donijela nijednu odluku u vezi sa zahtjevima političkim partijama, iako za odlučivanje ima rok od 15 dana. Nakon promjene prakse, za manje od nedjelju dana Agencija je donijela preko 90 odluka kojima je omogućila političkim partijama da sakriju svoje finansije – saopšteno je ranije iz MANS-a.Vl.O.

Iz budžeta 14,3 miliona za dvije godine

Prema podacima MANS-a iz aprila ove godine, zvanični izvori pokazuju da su parlamentarne političke partije za poslednje dvije godine dobile 88 odsto ukupnih prihoda iz državnog i budžeta lokalnih samouprava, odnosno 14,3 miliona eura.
– Nesporno je da su partije obavezne da građanima čiji novac troše omoguće uvid u informacije o svojim finansijama – upozorili su ranije iz MANS-a.