Zakonom o morskom ribarstvu i marikulturi određeno je da Institut za biologiju mora u Kotoru za potrebe Ministarstva poljoprivrede sprovodi istraživanja i procjene stanja resursa u crnogorskim vodama i na osnovu toga daje mišljenje Direktoratu za ribarstvo o maksimalno dozvoljenom kapacitetu flote. To znači da naučni poslenici određuju maksimalni broj brodova (sa maksimalnim bruto registarskim tonama - BRT) koji mogu da iskorišćavaju te resurse u našim nacionalnim vodama, a da pritom ne dođe do prelova i do ugrožavanja fonda ribljih vrsta.
Sve te procjene se rade zajednički na cijelom Jadranu, jer su ti resursi deljivi između Italije, Hrvatske, Slovenije, Albanije i Crne Gore i onda se donose zajedničke mjere upravljanja za najvažnije resurse, kaže dr Ana Pešić, viša naučna saradnica u laboratoriji za ihtiologiju i morsko ribarstvo u Institutu za biologiju mora u Kotoru.
– Svake godine se rade procjene pelagičnih vrsta (plave ribe) i demerzalnih vrsta (pridnene, koje žive pri dnu) i njihove biomase pokazuju velike fluktuacije. S jedne strane to je posljedica samih prirodnih procesa, a s druge posljedica prelova. Za resurse male plave ribe, srdele i inćuna, koji predstavljaju ugrožene resurse, postoji višegodišnji plan upravljanja u Jadranu. Taj plan podrazumijeva ograničavanje kapaciteta flote – maksimalan broj brodova, ograničavanje broja ribolovnih dana, ograničavanje maksimalnog ulova koji države mogu da ostvare. Za flote Hrvatske i Italije koje najviše eksploatišu resurse Jadrana, maksimalan ulov ograničen je na nivou 2014. godine - do 120 hiljada tona ukupno, onoliko koliko je ulovljeno te godine i ta brojka ne smije da se prekorači – objašnjava dr Pešić.
Ona ističe da su Albanija i Crna Gora, čije flote u veoma malom procentu učestvuju u izlovu tih vrsta, uspjele da izdejstvuju da se na njih ne primjenjuje to ograničenje ulova na nivou 2014. godine.
– Za nas je limit ulova određen na 2.500 tona, što je daleko više od ulova koji je flota Crne Gore ostvarila 2014. godine, svega 50 tona. Resursi male plave ribe se još uvijek ne iskorišćavaju u dovoljnoj mjeri u Crnoj Gori. Ulov morske ribe pokazuje rastući trend posljednjih godina, podaci o ulovu morske ribe po vrstama su dostupni na sajtu MONSTAT-a (Statistički godišnjak). U posljednje tri godine, što se male plave ribe tiče, srdele je 2017. godine ulovljeno 273 tona, 2018. godine – 304 tona, a 299 tona u 2019. godini, dok je inćuna za iste te godine ulovljeno 158 tona, 188 tona i 180 tona. To je povećanje u odnosu na 2014. godinu, ali i dalje ispod limita koji je propisan pravilima Generalne komisije za ribarstvo Mediterana – zaključuje Pešić.
Ona naglašava da se na Jadranu zajednički radi na procjenama stanja demerzalnih/pridnenih resursa - ciljane vrste za kočarski ribolov. Najvažnije vrste koje su u najvećim količinama ulovljene u Jadranu su oslić, barbun i kozica. Za neke vrste procjene se rade samo na nivou Južnog Jadrana, a za neke na nivou čitavog Jadrana, i pripremaju se određeni planovi upravljanja za te resurse. I kod njih u Crnoj Gori postoje određena povećanja ulova – ulov oslića za 2017. godinu je 36 tona, a za 2019. godinu - 49 tona. Ne samo što nam je flota malo povećana, kaže dr Pešić, već je bolja i statistika ulova - uvođenjem Dnevnika ulova, došlo je do poboljšanja u samoj statistici ulova, ribari ulaze u neke evropske tokove izvještavanja i prihvatanja pravila.
Flota u Crnoj Gori je generalno slabo razvijena, stara i nedovoljno opremljena. Sa jedne strane to otežava život našim ribarima, međutim sa druge strane, to na neki način i štiti naše resurse.
M.D.Popović

---

Modernizacija plovila
– To što naša plovila nemaju autonomiju da ostanu više dana na moru, nemaju kapacitete, ribolovnu opremu ni skladišni prostor na brodovima, onemogućava im da u većoj mjeri eksploatišu resurse. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, kao nadležna institucija za upravljanje ribarstvom, kroz mjere Agrobudžeta određenim sredstvima potpomaže razvoj flote, povećanje sigurnosti na plovilima, modernizaciju plovila, povećanje higijenskih standarda, i drugih činilaca – upozorava Pešić.