Nevladina organizacija „Novo i ljepše Sutomore” inicirala je prezentaciju druge faze arheoloških radova na utvrđenju Tabija na Golom brdu u Sutomoru. Nosilac projekta je Kulturni centar Bar, a finansijer Turistička organizacija i Ministarstvo kulture, kao i privrednici Sutomora. Moderatorka prezentacije, likovna umjetnica Ana Čakalović je pročitala poruku koju je uputila predsjednica NVO „Novo i ljepše Sutomore” Slobodanka Hrvatin.

– Vođeni iskonskom željom da oživimo najljepši vidikovac Bara, uspjeli smo da realizujemo do sada zadate programske zadatke, na čemu smo zahvalni svima koji su nam pružili podršku. Smatram da ona neće izostati u narednim fazama, do konačne realizacije kompletnog projekta. Unaprijed se zahvaljujem svima na podršci, a posebnu zahvalnost izražavam članovima naše organizacije koji su od podnošenja inicijative nesebično davali svoje dragocjeno vrijeme i novac za rad na ovom projektu – navela je Hrvatin.

Kako je kazala Čakalović, naišli su na bezrezervnu i široku pomoć građana i privrednika Sutomora, kroz finansiranje i veliki dobrovoljni rad.

– Upravo to nam je omogućilo da započnemo prvu fazu arheoloških istraživanja uz suglasnost i u saradnji sa nadležnim institucijama. Nakon uspješno realizovane prve faze, TO Bar je ove godine odobrilo sredstva za drugu fazu projekta, koja se tokom proteklih mjeseci odvijala pod vođstvom arheologa mr Mladena Zagarčanina, kome zahvaljujemo ne samo na profesionalnom, već i na ličnom angažovanju – kazala je Čakalović.

U ime TO Bar Višnja Raičević je istakla da, u skladu sa Zakonom o boravišnoj taksi, Turistička organizacija podržava projekte valorizacije kulturne baštine koji se odnose na arheološka istraživanja, konzervatorske i restauratorske radove, rekonstrukciju i promociju kulturnih dobara na teritoriji opštine Bar.

– Prošle godine raspisan je javni poziv po kojem se dodjeljuju sredstva, odnosno 10 odsto od naplaćene boravišne takse. Šest projekata je ispunilo kriterijume za dobijanje ovih grantova, a među njima je upravo i ovaj projekat arheološkog istraživanja otomanskog i austrougarskog utvrđenja Tabija na lokalitetu Golo brdo u Sutomoru. Zapravo, podrške ovom projektu je 16.000 eura, što je ujedno i najveći iznos podrške. Cilj TO Bar je da u narednom periodu pruži još značajniji doprinos razvoju kulturnog turizma, kao najbrže rastućeg sektora turističke privrede. I upravo kroz ovakve projekte valorizacije utičemo da i ona predstavlja osnovnu turističku ponudu naše opštine – objasnila je Raičević.

Prezentaciju je, uz mnoštvo arheoloških, istorijskih i građevinskih podataka održao rukovodilac istraživanja, arheolog mr Mladen Zagarčanin, koji je istakao da mogu da se pohvale prvom fazom, u kojoj je dobijeno puno podataka tokom istraživanja.

– Tabija je otomansko utvrđenje, sagrađeno između 1859. i 1860. godine. Na nama je da svačiju kulturu i istoriju valorizujemo, i da to prezentujemo onako kako to zahtijeva moderna evropska nauka. S tim u vezi pokušavamo, koliko možemo sa sredstvima kojima raspolažemo, da se na neki način i odužimo Turcima na jednom velelepnom utvrđenju – kazao je Zagarčanin.

D.S.

---

Okrenuta prema barskom zalivu
Zagarčanin je objasnio da je Tabija, otomansko utvrđenje, okrenuta više jugoistoku prema barskom zalivu, što znači da je na neki način vrlo pogodna da se sa tog aspekta topovima brani dio obale od mogućih napada Austrougara.

– Zbog toga su otkopali i produbili jedan veliki dio platoa i smjestili dva garnizona sa kulama, koje se nalaze na istočnoj i zapadnoj strani, i tako zaštitili cijeli prostor od najjačih udara sa mora. Sa strana koje su bile okrenute prema sjeverozapadu i sjeveroistoku bilo je vrlo lako branljivo sa nekoliko stotina puškarnica i otvora okrenutih prema onome koji bi se uspinjao prema brdu – slikovito je prezentovao Zagarčanin.