Akademik Miomir Dašić, redovni član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, preminuo je u srijedu, 28. oktobra 2020. godine u Podgorici. Sahrana akademika Dašića obavljena je juče, u krugu porodice, na gradskom groblju Čepurci u Podgorici.
Akademik Dašić rođen je 15. novembra 1930. godine u Rovcima, kod Berana. Osnovnu školu završio je u mjestu rođenja, gimnaziju u Beranama (1949), a istorijske nauke na Filozofskom fakultetu u Beogradu (1954), gdje je magistrirao (1962) i doktorirao (1980).
Od 1954. do 1962. godine bio je profesor gimnazije u Beranama, a potom njen direktor od 1962. do 1972. Od oktobra 1972. godine radio je kao rukovodilac Sektora za kulturu i nauku u Republičkom zavodu za međunarodnu naučnu, kulturnu i tehničku saradnju Crne Gore u Podgorici i istovremeno bio profesor na Pedagoškoj akademiji u Nikšiću. Na Filozofskom fakultetu u Nikšiću biran je za vanrednog (1981) i redovnog profesora (1985) za predmete Istorija jugoslovenskih naroda u novom vijeku i Uvod u istoriju sa osnovama pomoćnih istorijskih nauka. Kao univerzitetski profesor držao je predavanja po pozivu, u gotovo svim većim univerzitetskim centrima u SFRJ, a u inostranstvu na istorijskim fakultetima i katedrama univerziteta u Moskvi, Kijevu, Utrehtu, Krakovu... Boravio je na stručnim i naučnim usavršavanjima u SSSR, Francuskoj, Poljskoj, Holandiji, Čehoslovačkoj, Ukrajini. Sa naučnim saopštenjima nastupao je na međunarodnim naučnim skupovima u Moskvi, Beču, Ankari, Bariju, Beogradu, Ljubljani, Mariboru, Zagrebu, Sofiji, Pragu, Podgorici, Banjaluci, Skoplju...
Predmet njegovog naučnog interesovanja kreće se od zavičajne, nacionalne, do balkanske i opšte istorije, kao i metodologije istorijske nauke. Pod njegovim mentorstvom izrađeno je više magistarskih radova i doktorskih disertacija.
Održao je preko 130 javnih predavanja na kongresima, simpozijumima, naučnim skupovima, okruglim stolovima i seminarima za profesore istorije.
U toku šest decenija stručnog i naučnog rada objavio je dvanaest knjiga, oko 270 studija, rasprava, članaka, istorijskih eseja, oko 420 kritičkih osvrta, recenzija, polemika i raznih drugih stručnih i publicističkih tekstova. Autor je preko 130 naučnih i stručnih referata i saopštenja. Bibliografija njegovih radova broji 830 jedinica.
Za stručni i pedagoški rad odlikovan je Ordenom Republike Jugoslavije, dobitnik je i više drugih društvenih priznanja – nagrada, diploma, plaketa i pohvala.
Obavljao je dužnost predsjednika Društva istoričara Crne Gore (19741979) i predsjednika Saveza istoričara Jugoslavije u dva navrata, člana naučnih i nastavno-naučnih vijeća fakulteta i instituta, člana savjeta republičkih i saveznih instutucija u oblasti nauke i kulture; bio je poslanik u Skupštini Republike Crne Gore (19631969), član Republičke konferencije SSRN Jugoslavije (19671973) i Savezne konferencije SRN (19851991), član Jugoslovenskog foruma za ljudska prava, član Savezne komisije za istinu i pomirenje. Bio je predsjednik Udruženja univerzitetskih nastavnika i drugih naučnih radnika Crne Gore (19831990) i član Predsjedništva Saveza univerzitetskih nastavnika i drugih naučnih radnika Jugoslavije (19831990).
Bio je član redakcija ili urednik časopisa „Tokovi”, „Istorijski zapisi”, „Ovdje”, „Jugoslovenski istorijski časopis”, „Bulletin scientifique”, „Nastava istorije”, urednik posebnih edicija, zbornika radova i drugih publikacija. Od 1996. godine bio je predsjednik Uređivačkog odbora Enciklopedije Crne Gore do prestanka rada na ovom projektu. Obavljao je dužnosti urednika u više publikacija CANU Glasnika Odjeljenja društvenih nauka, zbornika radova, monografija i drugih posebnih izdanja. Radove je objavljivao u preko 60 časopisa, novina i revija u zemlji i inostranstvu.
O Dašićevom radu objavljene su knjige: Bibliografija akademika Miomira Dašića, Djelo akademika Miomira Dašića u ogledalu stručne i naučne kritike i okrugli sto Djelo akademika Miomira Dašića u ogledalu stručne i naučne kritike – Bijelo Polje.
Prezidijum Ruske akademije prirodnih i društvenih nauka izabrao ga je za svog inostranog člana 5. juna 1998. godine. Za uspješnu saradnju u oblasti istoriografije i kulture između Jugoslavije i Rusije Ruska akademija prirodnih i društvenih nauka odlikovala ga je Medaljom te akademije za razvitak kulture i umjetnosti. U znak priznanja za uspješnu saradnju sa krakovskim Univerzitetom i Visokom pedagoškom školom u Krakovu, odlikovan je Medaljom Univerziteta u Krakovu.
Za vanrednog člana CANU izabran je 26. novembra 1991. godine, a za redovnog 6. decembra 1996. Bio je sekretar Odjeljenja društvenih nauka i član Predsjedništva CANU (19931997), a 19972001. godine bio je potpredsjednik Akademije.
Datum održavanja Komemorativne sjednice Crnogorske akademije nauka i umjetnosti biće naknadno objavljen.
– Lično sam imao tu privilegiju i čast da sarađujem, učim i družim se sa akademikom Miomirom Dašićem, koji je jedan od najvećih i najvrednijih istoričara na nekadašnjem jugoslovenskom prostoru. Predmet njegovog naučnog interesovanja kretao se od zavičajne, nacionalne, do balkanske i opšte istorije, kao i metodologije istorijske nauke. Pripada plejadi najistaknutijih crnogorskih istoričara, ličnost koja je dala nemjerljiv doprinos razvitku moderne nauke u nas. Kao uporan i temeljan istraživač naše prošlosti, pobornik doslednog i beskompromisnog traganja za naučnom istinom, proširujući heruistički istraživačko proučavanje i promišljanje prošlosti prostora Crne Gore – dao je nemjerljiv prilog crnogorskoj istoriografiji i etnokulturi. Profesor Dašić je ulazeći u studiozno i temeljno objašnjavanje istorijskih pojava, pojedinih specifičnosti društva Crne Gore, naročito plemenskog i njegovih ustanova, izbjegavao zamke ideologija i aktuelne politike - što na kraju dovodi do zaključka da se njegov obimni naučni opus i njegovi istraživački rezultati mogu i dalje kritički vrednovati jer su uspješno prošli sud vremena. Očigledno je da je svojim pregalaštvom, temeljnim i studioznim naučnim radovima, akademik Miomir Dašić tokom više od pola vijeka ozbiljnog bavljenja naukom pokazao da je nesumnjivo erudita, metodolog, metodičar i istoričar velikog formata - kazao je na vijest o smrti akademika Dašića dr Radenko Šćekić.
Odlazak Dašića, prema mišljenju dr Žarka Lekovića, predstavlja veliki gubitak za našu istoriografiju.
– Odlazak akademika Dašića, moga dragog prijatelja, predstavlja veliki gubitak za crnogorsku i širu balkansku istoriografiju. Akademik Dašić mi je bio mentor na diplomskom radu i „krivac” za moje naučno i profesionalno usmjeravanje bavljenja naučnim radom. Akademik Dašić je najveći poznavalac plemenske istorije i njegovo voluminozno djelo je neizostavno u proučavanju istorije Crne Gore. Bio je vrsni pedagog koji je brojne generacije istoričara usmjeravao na pravi put ozbiljnog i studioznog bavljenja istorijskom naukom. Niko kao on nije na tako studiozan način obradio istoriju i strukturu plemenskog društva. Njegovo djelo o Vasojevićima je zadužilo ne samo Vasojeviće nego i kompletnu naučnu zajednicu. Jer je on tim djelom dao obrazac kako se piše plemenska istorija – rekao je dr Žarko Leković.
R.K.

---

Crna Gora i Vasojevići uvijek u centru rada
– Svoj životni vijek ispunio je bogatim stvaralačkim djelom u centru koga je Crna Gora i njegovi Vasojevići. Preko svoga stvaralačkog opusa nastaviće da živi u uspomenama svojih đaka i studenata, kolega i prijatelja, poštovalaca knjige – kazao je akademik Zoran Lakić.
Smrću akademika Dašića Crnogorska akademija nauka i umjetnosti ispraća svoje zaslužne članove, ali, isto tako trebalo bi da osvježava svoj sastav novim, darovitim mladim kadrovima, kojih je Crna Gora uvijek imala, a i danas ih ima.– Njih bi trebalo uključiti u rad CANU, veoma prorijeđenog sastava danas, ali isključivim kriterijumima nauke – poručio je akademik Zoran Lakić.