U čitaonici Gradske biblioteke u Gacku predstavljena je knjiga „Znamenite ličnosti i epski junaci u Ogledalu srpskom”, autora prof. dr Ljubomira I. Milutinovića i doc. dr Budimira Aleksića. O ovoj knjizi, koju je objavio Institut za srpsku kulturu iz Nikšića, brojnoj gatačkoj publici – pored autora – govorili su prof. dr Radmilo Marojević i prof. dr Miroslav Doderović.
– Obilju raznovrsnih doprinosa njegošologiji, i u tematskom i u vrjednosnom smislu, ova Milutinovićeva i Aleksićeva knjiga predstavlja ne samo evidentan doprinos nego i pravi izazov za dalja minuciozna istraživanja - kazao je, između ostalog, prof. dr Miroslav Doderović, naglasivši da su autori uspješno sagledali značaj Njegoševe antologije i njenu misiju u drugoj polovini 19. vijeka kada je ova zbirka srpskih junačkih pjesama bila najčitanija knjiga u Crnoj Gori. Jedan od recenzenata Milutinovićeve i Aleksićeve knjige, prof. dr Radmilo Marojević, redovni profesor Filološkog fakulteta u Beogradu i vodeći savremeni njegošolog, istakao je da su njeni autori napravili pionirski poduhvat u jednoj oblasti njegošologije sastavivši imenoslov „Ogledala srpskog”.
– Znamenite ličnosti i epski junaci u ,,Ogledalu srpskom”, kao tema i cjelina, do sada nijesu obrađivane, a ovdje imamo čitavu monografiju, s građom, paralelama i pojedinačnom istorijom pitanja. Knjiga je strukturirana prema užim i širim etnoistorijskim cjelinama. Značaj ove knjige nije samo u tome što su u njoj autori zaorali svoju brazdu nego i u tome što su našli i svoju njivu na kojoj će se temeljiti svaki dalji zamah - kazao je, između ostalog, Marojević.
Doc. dr Budimir Aleksić je podsjetio da je ,,Ogledalo srpsko” objavljeno 1846. u Beogradu u Knjaževskoj srpskoj knjigopečatnji, a bilo je ukrašeno po Njegoševoj želji, portretom vožda Karađorđa.
– Iz Vukove treće knjige ,,Srpskih narodnih pjesama” Njegoš je uzeo devet pjesama o borbama iz vremena Prvog srpskog ustanka i uvrstio ih u ,,Ogledalo srpsko”, a to je uradio osjećajući izuzetno divljenje prema Karađorđu i njegovoj buni kao istorijskom činu i istorijskom rezultatu. Na čvrsto povezivanje Crnogoraca sa ostalim Srbima, Njegoša nije upućivao isključivo ondašnji teški položaj svoje zemlje, njena iscrpljujuća borba protiv viševjekovnog neprijatelja, već ga je na te veze, odnose i čvršće dodire, upućivalo i tjeralo prije svega intimno osjećanje srpske narodnosti, odnosno razvijena i u njemu snažno utkana vizija srpstva. Brojna su svjedočanstva Njegoševe srpske integralističke orijentacije, a jedno od njih je svakako i,,Ogledalo srpsko”, naglasio je Aleksić. On je ukazao i na tvrdnju francuskog naučnika dr Mišela Obena, saopštenu u njegovoj studiji o shvatanju istorije u Njegoševom pjesničkom djelu, da je najupadljivija crta ,,Ogledala srpskog”, koju Njegoš najradije naglašava, potvrđivanje srpskog nacionalnog osjećanja. A.Ć.

---

Raskošna riznica istorije
Prof. dr Ljubomir Milutinović je podsjetio da je Njegoševa antologija,,Ogledalo srpsko” savjesno pripremljena zbirka čiji je cilj bio da upozna svijet sa junačkim narodom koji je prezirao pokorni život da bi ponosno živio. „Ogledalo srpsko” je raskošna riznica crnogorske istorije u kome je odano zrcala crnogorska teška, ali herojska prošlost. Stoga ne bi bilo čudno da ga svaka kuća ima kao jednu od vodećih srpskih odgojnih knjiga, kazao je Milutinović. On je naglasio da su likovi iz pjesama ove zbirke stvarne istorijske ličnosti, kao što su zetski gospodari Ivan, Đurđe i Staniša (Stanko) Crnojević, vladike Danilo Petrović i Petar Prvi, ruski general Mihailo Miloradović, vožd Karađorđe, te znameniti crnogorski i hercegovački junaci Vuk Mićunović, Vuk Mandušić, Batrić Perović, Nikac od Rovina, Bajo Pivljanin... Podsjetio je i na eminentne istraživače koji su pisali o različitim aspektima,,Ogledala srpskog. Na promociji je nastupio i mladi guslar Miloš Lučić koji je otpjevao nekoliko odlomaka iz „Ogledala srpsko”


Pouzdane informacije o istorijskim ličnostima
Govoreći o Milutinovićevoj i njegovoj knjizi posvećenoj „Ogledalu srpskom”, Aleksić je kazao da je njihov cilj bio da istraživačima u oblasti njegošologije i nauke o narodnoj književnosti, ali i svim zainteresovanim za ovaj Njegošev zbornik srpskih narodnih pjesama, predoče pouzdane informacije o istorijskim ličnostima i epskim junacima o kojima govore pjesme ove Njegoševe zbirke, i da su u prikupljanju tih podataka koristili prvorazredne izvore i obimnu stručnu literaturu.