Književno djelo istaknutog srpskog pjesnika Miroslava Maksimovića bilo je tema simpozijuma kritike ovogodišnjih književnih susreta „Pjesnička riječ na izvoru Pive” koja se organizuje u Plužinama. Maksimović je objavio brojne zbirke poezije, eseje, prevođen je na više stranih jezika i dobitnik najprestižnijih književnih nagrada. Ove godine, istakao je na sipomozijumu prof. dr Jovan Delić, navraša se pola vijeka od kada je Maksimović1968. godine u Zagrebu dobio prvu nagradu iz Fonda „Antun Branko Šimić”, kada je objavio prve pjesme i imao prvi nastup.
– Uvjeren sam da je Maksimovićeva poezija zaista odavno u samom vrhu srpskog pjesništva, i ne samo srpskog. Pedeset godina i nije neko vrijeme, ali čovjek uradi nešto za 50 godina i to nešto ozbiljno. Andrić je govorio da bi se nešto napisalo valja i poživjeti – kazao je prof. dr Delić.
Njegova zbirka „Bol”, koja je objavljena 2016. godine, sonetni je vijenac kojim je Maksimović ispričao porodičnu tragediju svoje majke, jedan u nizu ustaških pokolja u nezavisnoj državi Hrvatskoj 1941. godine u kojem je stradala čitava njena porodica. Knjiga, smatra profesor Bogdan Rakić, otvara više značajnih i bliskih egzistencijalnih tema, ali tragedija Maksimovićeve majke dio je i jedne neuporedivo šire drame koja obilježava istoriju Srba u 20. vijeku. Pjesnik bez galame i patetike projektuje ličnu i porodičnu traumu u najšire istorijske okvire unutar kojih se se zapliće klupko tragične sudbine čitavog naroda.
– Sonet je naravno najstroži oblik u evropskoj pjesničkoj tradiciji. U odnosu na prirodu građe kojom se Maksimović bavi u „Bolu” sva ograničenja koja nameće sonetna forma umjetnički su krajnje podsticajna budući da pjesniku pomažu da čvrsto uobruči materijal koji obrađuje i tako zauzda užas koji je po građi imanentan i koji sve vrijeme rijeti da proključa, izmakne emotivnoj kontroli, pjesmu razori iznutra. A upravo o tome Maksimović govori kada ističe „da je možda zanatski element ugrađen kao genetski kod u sonet da bi ga zaštitio od razaranja”. U slučaju „Bola”sonet se Maksimovićevoj stvaralačkoj mašti doista nametnuo kao forma čijim posredstvom se užasi iskustva o kome je riječ prvo obuzdava, a zatim i zaodijeva pjesničkim smislom, rekao je Rakić.
Maksimovićeva prva knjiga „Spavač pod upijačem”, koja je objavljena 1971. godine, naglasio je književnik Selimir Radulović, nagovijestila je nove mogućnosti srpskog pjesništva. Od nje je pjesnik, ukrštajući oblike slobodnog stiha i strogih (obavezujućih) pjesničkih oblika, okrenut životu, odnosno njegovim tokovima i meandrima, koji ga obavezuju (i slave).
– Maksimović je, preovlađujućim dijelom svog pjesničkog opusa, pjesnik prizora svakodnevnog života, ali i pjesnik koji, opjevavajući to što promiče pred njegovim okom, ima svijest o podrazumijevajućim „vremenskim slojevima”, i o drugom, drugačijem oku, pjesničkom, naravno, koje se suoačava s tim prizorima, smatra Radulović.
Za Slobodana Zubanovića, Maksimovićeve pjesme su u prvom redu crtanje našeg i pjesnikovog životnog iskustva unutar jedne velike pjesničke slike koju već 50 godina stvara u svom pjesničkom ateljeu. Pjesnik ne pjeva samo o vidokrugu svog okruženja, kakvo god ono bilo, naglasio je Aleksandar Laković, već i o onome što je ispred i iznad svakodnevlja.
– Maksimovićev pjesnički sadržaj jeste život, življenje života, života sa svim izmjenama, sa svim radostima i teškoćama, sa svim sadržajima kakvi su, pa i pogrom i masovna ubistva nedužnih i nejakih kao i njihovo spomeničo obilježje spremno da svjedoči o odnosu života i smrti, dželata i žrtve, pamćenja i zaborava, dobra i zla konačno, rekao je Laković.
B.B.


U ponoć sa Ljubivojem Ršumovićem

U okviru ovogodišnjih pivskih pjesničkih susreta predstavljen je portret pjesnika Andrije Radulovića, u otvorenom amfiteatru u Plužinama nastupili su brojni pjesnici, a manifestacija je završena druženjem posjetilaca u ponoć sa pjesnikom Ljubivojem Ršumovićem.
„Pjesnička riječ na izvor Pive” jedina je književna manifestacija na ovim prostorima i šire koja se kontinuirano održava već 48 godina. I ove godine, kao i svih prethodnih, okupila je brojne učesnike, stvaraoce iz Crne Gore i okruženja. Tokom dva dana manifestacije promovišu se nove knjige, izašle između dva književna susreta, daje prilika mladim pjesnicima da predstave svoje stvaralaštvo koje se i nagrađuje kroz dva pjesnička konkursa koji nose imena rano preminulih pjesnika iz Pive -Spasoja Paja Blagojevića i Radula Željka Damjanovića.


Hod za tajnom postojanja, smislom egzistencije…

– U knjizi „Šapat kiše o slobodi” (2009) Miroslava Maksimovića, stiče se utisak da je Miroslav Maksimović slijedio i razvijao pjesničku svijest o egzistenciji i biću poezije. Metaforom „spavača pod upijačem”, kako glasi naslov Mkaismovićeve prve knjige (1971), čitalac ulazi u pjesme drugih ciklusa poezije, objedinjenih pjesmama iz knjiga „Menjači” (1972), „Pesme” (1978), „Sećanje jednog službenika” (1983), potom pjesmama iz knjiga „Soneti o životnim radostima i teškoćama” (1986), „Životinjski svet” (1992), „nebo” (1996), „Beogradske pesme(2002), „Skamenjeni” (2005). U njima je objedinjena semantička struktura Maksimovićeve „prisutnosti”u poeziji i njihovo poetsko „dejstvo”. Pjesnik sintetizuje poetsku misao od sebe ka svijetu i iz svijeta ka sebi, idući za tajnom postojanja, za smislom egzistencije i posrnulim bićem pred sve vidljivijim perspektivama ljudske ugroženosti, navela je između ostalog u svom izlaganju prof. dr Lidija Tomić.
Radovi svih učesnika simpozijuma kritike o književnom djelu Miroslava Maksimovića biće sabrani u zborniku koji će štampati plužinski Centar za kulturu koji je, zajedno sa Opštinom Plužine, organizator „Pjesničkih susreta na izvoru Pive”.