Praznik muzike, koji svijet obilježava svakog 21. juna, i ove godine Podgoričani su proslavili zahvaljujući Francuskom institutu koji već godinama dovodi u naš glavni grad poznate i priznate francuske muzičare. Sinoć je naša publika imala priliku da čuje poznatog francuskog pijanistu, autora i pedagoga, Erika Lenjinija i njegov trio kojeg još čine kontrabasista Toma Bramri i gitarista Igo Lipi. Sve poznati muzičari, dokazani u svojim oblastima, okupili su se u džez sastav klavir-gitara-kontrabas po formuli Net King Kola i predstavili nam svoj novi materijal.
Erik Lenjini, koji stvara na svoj jedinstveni način još od devedesetih, nastupao je sa Bramrijem u Podgorici još 2011. godine. Jedan dio koncerta posvetili su novom projektu, a u drugom izveli su džez standarde u svom aranžmanu.
– Novi materijal nismo često izvodili pa je ovo večeras dosta novo i za nas. Ideja da se sviraju muzički komadi koji se upisuju u novu estetiku džeza, ideja je koja je pokrenula ovaj projekat. Imamo komada koji su pod uticajem folka i popa, ali zapravo džez je ideja koja povezuje sve to – kazao je Lenjini.
Džez je muzika koja je odavno prešla granice američkog kontinenta i danas je teško utvrditi porijeklo i uticaje koju džez muzika sažima u sebi. Tako je i u njegovoj muzici, kaže Lenjini, koji istovremeno, kao umjetnik odnjegovan na francuskoj muzičkoj tradiciji, ne bježi od takvih uticaja.
– Džez je džez. Postoje veliki evropski muzičari koji su napravili sjajne karijere u SAD, ali ima i američkih. Istovremeno mi iz Francuske, koji smo vaspitani na bogatoj tradiciji naše šansone ne moramo da posežemo za brodvejskim, odnosno američkim kompozicijama, već svoje aranžiramo u džez maniru. Imamo bogatu tradiciju pjesme i ne moramo da pozajmljujemo američke – objasnio je Lenjini.
U njihovom džezu ima svih uticaja – od pjesama koje su slušali u djetinjstvu, pjesama koje znaju sa radija, kaže kontrabasista Bramri.
Lenjini je odrastao u porodici u kojoj se njegovala klasična muzika, majka je bila operska pjevačica, ali je znala ponešto da odsvira i u džez maniru. A, preko radija je bio vezan sa modernim stilovima, pop, rok i džez muzikom. To je sve uticalo da ima široku percepciju muzike. Tako da je bilo prirodno kad je počeo da svira klavir sa 12 godina da u maniru džezera počne da improvizuje. To je bio Lenjinijev način da uđe u svijet džeza.
Igo Lipi je opet ponikao u porodici koja je bila posvećena jednom muzičkom žanru. Kao dijete slušao je sve – od Baha do opere.
– Džez je došao prirodno jer je to najpopularniji žanr od te `komplikovane` muzike. Fascinira me u džezu to što mogu da provedem sate u dešifrovanju harmonija. No, muzika je muzika, postoje veliki muzičarima u svim muzičkim poljima. Džez jeste specifičan najviše zato što je otvoren za sve uticaje – objasnio je svoje viđenje Lipi.
Kao muzičari iza kojih je trideset godina izuzetne samostalne karijere njihovi zajednički trenuci stvaranja i komponovanja su posebni. Kako kaže Lenjini, upravo su takav dan imali u KIC-u „Budo Tomović”, gdje su probali za sinoćnji koncert.
– To je svaki put novo iskustvo, dajemo jedni drugima uputstva. Uvijek je različito – kaže on.
Toma Bramri naglašava da je specifičnost njihovog načina rada i koncertiranja što kompozicije koje obrađuju zvuče samo na njihov jedinstven način.
– Ista pjesma, u izvođenju nekog drugog kontrabasiste, gitariste i pijansite, zvuči drugačije. U džezu se i te kako osjeća individualnost muzičara. To je onaj ego, u pozitivnom smislu. Želimo da iskažemo svoju ličnost. Zato mi sviramo zajedno – naglašava on.
U organizaciji koncerta sarađivali su sa Francuskim institutom KIC „Budo Tomović”, „Jazz Art” i „Societe Generale” banka.S.ĆETKOVIĆ

Muzika za sve

Lipi, Lenjini i Bramri se ne slažu sa onima koji džez posmatraju kao muziku za intelektualnu elitu. Naprotiv, kazali su gotovo u glas.
„Ne osjećam da sviram elitističku muziku”, decidno je zaključio Lenjini.
– Džez je bogata i kompleksna muzika kad su u pitanju harmonija, melodija i ritmika. I zahtijeva određenu vrstu inicijacije, upoznavanja sa njom, zahtijeva određeni dobrovoljni napor u tom smislu. Ako ne želim da taj napor, onda džez muzika zaista djeluje malo sofisticiranije – navodi kontrabasista.
Lipi naglašava da je sa džezom slično kao i sa pozorištem – kada dođu u teatar provedu lijepe trenutke.