Grad pod Trebjesom naredne sedmice biće domaćin 40. po redu Saveznom festivalu Srpskih guslara čiji su organizatori Institut za srpsku kulturu Nikšić i Savez srpskih guslara-Savez guslara „Dušanovo carstvo” iz Podgorice. Međutim, guslari i ljubitelji drevnog instrumenta biće prinuđeni da dva dana, koliko će trajati festival, „obitavaju” u mnogo manjoj sali od one koja im je potrebna. Zahtjev organizatora da im se za tu manifestaciju odobri prostor Nikšićkog pozorišta nadležni u Nikšiću su odbili uz pojašnjenje da ta sala „nije u te svrhe”. Predsjednik Saveza srpskih guslara Crne Gore Vlatko Vojvodić istakao je da je to prvi put da se u Nikšiću, gradu koji inače baštini tradiciju i posebnu ljubav prema guslama, za jednu takvu manifestaciju ne može dobiti adekvatna sala.
- Po prvi put u Nikšiću, od raspada bivše Jugoslavije, održava se ovaj festival koji će imati poseban značaj jer je jedan, od inače dva dana, posvećen epskom pjesniku hadži Radovanu Bećiroviću Trebješkom, a povodom 30 godina od njegovog upokojenja. Pozorišna sala bi nam bila adekvatna ali su nam nadležni u Nikšiću kao obrazloženje naveli da ona nije u svrhu gusala. Festival ćemo ipak održati, ali u sali nikšićkog Parohijskog doma i da nam nije crkve za gusle se ne bi ni znalo - rekao je ogorčeno Vojvodić dodajući da isti problem guslari imaju i kada je u pitanju glavni grad.
Pozorišnu salu Nikšića, istakao je odbornik Demokratskog fronta (DF) u nikšićkoj skupštini Marinko Koprivica, guslari su namjeravali da plate, ali da lokalna vlast za to nije imala dobru volju. On je rekao da im je potpredsjednik opštine za kulturu Radoš Šućur nakon usmenih i pisanih konataka saopštio da se „gusle ne uklapaju u koncept kulture grada pod Trebjesom”.
-Šućur je u izgovoru naveo i da nije prigodno organizovati guslarsko veče u pozorištu, nekadašnjoj sali 18. septembar, jer će posjetioci lijepiti žvake na sjedišta. Zamislite starine u crnogorskim kapama, koji bi došli da isprate festival, još sa žvakama koje će lijepiti na sjedišta. Takođe, navode i da nije poznato koji je to sadržaj epske poezije i da bi dobro bilo izvršiti cenzuru pjesama koje bi se pjevale. Očigledno je da se radi o klasičnoj diskriminaciji srpskih gusala, srpske kulture i ćirilice, koji su utkani u temelje ove države - naglasio je Koprivica.
Upravo u sada spornoj sali, kazao je on, u proteklom periodu su se održala četiri festivala gusala i epske poezije. Manifestacije tog tipa, kategoričan je Koprivica, održavale su se u sarajevskoj dvorani „Zetra”, te i „Kazalištu” u Zagrebu.
- Gusle, koje su kroz vjekove opjevale i proslavile naš narod, koje se temelje na epskoj poeziji Vuka Karadžića, koju je i najveći evropski pjesnik Gete rado slušao i smatrao savršenstvom kulture jednog naroda, naišle su na zatvorena vrata u upravi Opštine Nikšić. Nije im važno ni to što je u programu festivala planirana akademija o epskoj poeziji i guslama, kao i naučni skup o najčuvenijem epskom pjesniku i njegovom djelu Hadži Radovanu Bećiroviću Trebješkom - kazao je Koprivica.
B.Brašnjo


Ne uklapaju se u program

Direktor Nikšićkog pozorišta Zoran Bulajić u odgovoru na zahtjev Saveza guslara naveo je da nijesu u mogućnosti da im izađu u susret i ustupe salu za održavanje manifestacije.
- Nikšićko pozorište u svojoj programskoj koncepciji redovno realizuje tri produkcije-pozorišnu, filmsku i muzičku. Uz svo uvažavanje, manifestacije guslarskih večeri ili festivala ovog profila ne održavaju se u Nikšićkom pozorištu - naveo je Bulajić u dopisu.
U izjavi „Danu” potpredsjednik opštine Radoš Šućur nije želio da komentariše navode odbornika Koprivice. On je kratko kazao da se Savez guslara prvo obratio njegovom resoru, ali da su ih uputili na upravu Javne ustanove Nikšićko pozorište.
- Pozorište ima svoja prava kao i programski koncept i vjerovatno im zbog toga nijesu izašli u susret i ni slučajno zbog nečeg drugog. Pretpostavljam da se festival tog tipa ne uklapa u program pozorišta, rekao je Šućur.


Parastos i naučni skup bardu epske poezije

Festival, koji se u Nikšiću održava s blagoslovom mitropolita Amfilohija i episkopa budimljansko-nikšićkog Joanikija, okupiće više od 40 najboljih guslara iz Crne Gore, Srbije i Republike Srpske, ali i drugih bivših jugoslovenskih republika. Prvo i polufinalno veče biće održano u petak, 14. oktobra u Parohijskom domu Sv. Vasilija Ostroškog u 19 časova. Naredni dan festivala počeće u 8 časova u nikšićkoj Sabornoj crkvi gdje će svetu arhijerejsku liturgiju i parastos hadži Radovanu Bećiroviću služiti mitropolit Amfilohije i vladika Joanikije. Potom će u Parohijskom domu biti održan naučni skup pod nazivom „Stvaralački fenomen Radovana Bećirovića Trebješkog”, a učešće su najavili brojni akademici, između ostalih i Matija Bećković. Istog dana u 19 časova biće održano finalno veče festivala i proglašenje pobjednika.