Sudski savjet mora se u potpunosti osloboditi političkih uticaja, u sastavu tog tijela ne smiju biti aktivni političari, a članovi se moraju birati uz podršku opozicije, navedeno je u pismu koje je Evropsko udruženje sudija (EAJ) uputilo Udruženju sudija Crne Gore. U pismu je naglašeno da je za jačanje nezavisnosti tog tijela neophodno ukinuti nepotrebni politički uticaj. U tom smislu su predložili i određene zakonske izmjene.
Članovi Evropskog udruženja sudija su na sastanku u Marakešu 14. oktobra razmotrili pitanja koja im je uputilo Udruženje sudija Crne Gore. Iz Crne Gore su predstavili probleme, a osnovno je pitanje sastava Sudskog savjeta, čiji je najvažniji zadatak zaštita pravosuđa. Na čelu Sudskog savjeta nalazi se Mladen Vukčević.
– Postoje jasni evropski standardi koje je EAJ preporučilo u više navrata i koje bi trebalo poštovati. To su: Preporuka 2010 Komiteta ministara Savjeta Evrope, u kojoj se navodi da najmanje polovina članova Savjeta sudstva treba da budu sudije izabrane od strane njihovih kolega (tačka 27); Mišljenje 10 Konsultativnog vijeća Evropskih sudija o savjetima sudija u službi društva: „Članovi koji nijesu sudije mogu biti izabrani iz redova uglednih pravnika, univerzitetskih profesora, sa određenom dužinom profesionalnog staža, ili građani priznatog statusa. Moderni menadžment sudstva može zahtijevati i doprinos članova iskusnih na poljima van prava (npr. menadžment, finansije, IT, društvene nauke)” –navedeno je u pismu.
Oni su naglasili da potencijalni članovi Savjeta sudstva, bili sudije ili ne, ne bi trebali da budu aktivni političari, članovi parlamenta ili izvršne vlasti i uprave.
– To znači da ni šef države, ako je on ili ona na čelu Vlade, niti bilo koji ministar ne može biti član Savjeta sudstva. Svaka država bi trebalo da donese posebna zakonska pravila o ovoj oblasti – istakli su iz Evropskog udruženja sudija.
U pismu je naglašeno da ni članovi koji nijesu sudije ne bi trebalo da budu imenovani od strane izvršne vlasti.
– Iako je na svakoj državi da odredi balans između suprotstavljenih potreba, pozdravili bismo sistem koji bi izbor članova koji nijesu sudije povjerio nepolitičkim vlastima. Ako se u bilo kojoj državi članovi koji nijesu sudije biraju u parlamentu, ti članovi ne bi trebalo da budu članovi parlamenta, trebalo bi da budu izabrani kvalifikovanom većinom u kojoj je neophodna podrška opozicije i trebalo bi da budu lica koja u ukupnom sastavu savjeta sudija pružaju raznoliku zastupljenost društva – sugerišu iz Evropskog udruženja sudija.
Advokat Veselin Radulović ocijenio je da se najbitnije preporuke odnose na obezbjeđivanje uslova koji bi onemogućili politički uticaj, koji je konstantno prisutan u Crnoj Gori.
- U tom smislu ministar pravde ne bi trebao da ex officio bude član Sudskog savjeta, a članovi koji nijesu sudije trebalo bi da se biraju od nepolitičkih subjekata. Zabrinjava činjenica da Udruženje sudija kao jedan od najvećih problema vidi dekriminalizaciju klevete i uvrede i komentarisanje njihovog rada. Sa druge strane, očigledno im prija pritisak koji nerijetko dolazi od izvršne vlasti. Takođe, od udruženja sudija nikada nije došla nikakva inicijativa u cilju poboljšanja rezultata pravosuđa u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala, što dodatno pokazuje neophodnost promjena koje bi obezbijedile da sudstvo bude profesionalnije i da ne bude pod političkom kontrolom- kazao je Radulović.
Iz Evropskog udruženja sudija su podsjetili i na preporuke koje je u poslednjem izvještaju o Crnoj Gori dala Grupa zemalja za borbu protiv korupcije Savjeta Evrope (GREKO). Tada je navedeno da treba preduzeti dodatne mjere za ojačavanje nezavisnosti Sudskog savjeta protiv nepotrebnih političkih pritisaka kroz, između ostalih mjera, ukidanje ex-officio učešće ministra pravde u Sudskom savjetu.
Izbor članova Sudskog savjeta jedno je od najspornijih pitanja u pravosuđu. Članovima Savjeta mandat je istekao u julu, a zbog nemogućnosti izbora novih članova, pribjeglo se novom zakonskom rješenju. Nakon što je Venecijanska komisija podržala vladin predlog da se produži mandat dijelu članova Sudskog savjeta, Skupština je to i uradila, pa je usvojila izmjene zakona koje to omogućavaju. Opozicija i nevladin sektor ocijenili su da je ta odluka neustavna. M.V.P.


Žale zbog ukidanja krivičnih djela

USCG, kako je navedeno u ovom pismu, tvrdi da uklanjanje krivičnih djela “uvreda” i “kleveta” iz Krivičnog zakonika izlaže članove sudstva mogućnosti da zlonamjerna lica mogu objaviti lažne i neistinite navode o članovima sudstva, težeči da ospore integritet sudija i njihovog rada.
- Ukidanja ovih krivičnih djela su ostavila crnogorske sudije bez adekvatnog mehanizma zaštite unutar crnogorskog krivično-procesnog sistema, koji bi ih zaštitio protiv napada ove vrste. Brinući zbog ovoga, crnogorsko sudstvo strahuje da može preživjeti značajno štetu po reputaciju, koja bi potkopala moral i nezavisnost sudija. Smatraju da kroz građanski postupak ne mogu ostvariti adekvatnu zaštitu- navedeno je u pismu.