-Piše:

DR RADOSLAV T. STANIŠIĆ


Vodeći dvostruku priču, Kvan je uporedio dva Hongkonga po raznim aspektima i u trenutku kad se gradu primiče neizvjesna budućnost stvorio utisak da između prošlosti i sadašnjosti stoji neprobojna barijera. U novije vrijeme često se bavi ispitivanjem seksualne želje i rodnih uloga, a u njegovim djelima uočljiv je stilski afinitet za avangardnu liriku njegovog savremenika Vonga Kar-vaja.

Vong Kar-vaj (rođen 1958. u Šangaju) najcjenjeniji je po svojim umjetničkim dometima i, poslije Džona Vua, najpoznatiji je hongkonški reditelj u svijetu. Nakon što je izvjesno vrijeme radio kao pomoćnik u produkciji TV serija i scenarista sapunskih opera, snimio je realističan gangsterski film „Wong gok ka moon” (1988), očito pod uticajem „Ulica nasilja” (Mean Streets, 1973) Martina Skorsezea. Za „Divlje dane” (1991), Vong je okupio poznate glumce i snimio film o otuđenju mladih i neuzvraćenoj ljubavi koji je ponio gotovo sve nacionalne nagrade za film. Međutim, njegovu zrelost kao umjetnika najavio je tek „Pepeo vremena” (1994). Produkcija je trajala dvije godine i dostigla cijenu od 40 miliona dolara (astronomska brojka za hongkonški film). Iz nje je proisteklo antonionijevsko razmišljanje o vremenu i pamćenju, u formi epa s borilačkim vještinama. Nagrađivana fotografija Kristofera Dojla (rođen 1952. u Sidneju, Australija), Vongovog redovnog saradnika od „Divljih dana” sve do ostvarenja „Raspoloženi za ljubav” (2000), postavila je novi standard onirične lirike. „Chong qing sen lin” (1994), film snimljen za vrijeme pauze u produkciji „Pepela vremena”, pokazao je da Vongov postmodernistički senzibilitet savršeno pogoduje prikazivanju ambijenta neizvjesnosti u Hongkongu nekoliko godina prije promjene uprave. Film sadrži dvije nevezane priče o policajcima i ženama koje vole i opisuje usamljenost žitelja grada slučajne susrete četiri otuđena lika. Međunarodni uspjeh filma „Chong qing sen lin” kod ljubitelja art-hausa podstakao je druge hongkonške, tajvanske i kineske reditelje da podržavaju njegov stil slobodnog kretanja kamere, isprekidan usporeni snimak i unutrašnje monologe s glasom u off-u, ponekad u formi parodije, ali češće kao omaž umjetničkom ugledu koji je Vong donio filmu, za koji se inače smatra da je neumjereno i nepokolebljivo komercijalan. U filmu „Duo luo tian shi” (1995) Vong je nastavio sa senzualnom romantizacijom anomije razjedinjenim nizom epizoda u kojima pratimo razne likove tokom njihovih ličnih odiseja kroz Hongkong noću. Neki kritičari su smatrali da film „Cheun gwong tsa sit” (1997) ispada iz šablona, ali zapravo ta priča o zlosrećnoj ljubavi hongkonških homoseksualaca u Buenos Ajresu nastavlja da se bavi istim temama kao i Vongovi prethodni filmovi: govori o otuđenju i isključenosti kao o pojavama svojstvenim savremenom životu, dok izuzetna fotografija Kristofera Dojla stvara romantične slike koje su protivteža samouništitetljskim namjerama likova. „Raspoloženi za ljubav” (In the Mood for Love) vjerovatno je najcjenjeniji film potekao iz Hongkonga u čitavoj deceniji. Priča se odvija 1962. u zajednici protjeranih stanovnika Šangaja u Hongkongu i prati dva mlada para koji žive u prenaseljenoj stambenoj zgradi. Muškarac iz prvog para i žena iz drugog dolaze do saznanja da ih supružnici (u filmu uvijek zatamnjeni) varaju i u postepenom procesu mirenja s tom činjenicom, njih dvoje se zaljubljuju jedno u drugo. Film je nabijen erotikom i čulnošću iako se glavni likovi rijetko dodiruju, uglavnom zahvaljujući Dojlovoj nagrađivanoj fotografiji, koja uspijeva da prikaže iščezla mjesta i vremena rijetke ljepote. Doprinos je dao i Mark Li Ping-bin, direktor fotografije koji obično sarađuje s Houm Hsjao-hsjenom. Veći dio filma snimljen je u Bangkoku da bi se predstavili ambijent i atmosfera Hongkonga šezdesetih, a korišćene su i neke lokacije u Hongkongu, na čijem je mjestu do premijere filma već nikla neka druga građevina: tom brzinom se grad mijenja. Snimajući, kao i ranije, samo na osnovu priče, bez gotovog scenarija, Vong je film „Raspoloženi za ljubav” prožeo nostalgijom i postmodernim stilom koji su postali njegov zaštitni znak.


(Nastaviće se)

---