-Preveo sa ruskog i priredio:

VOJIN PERUNIČIĆ


Petuhov nije bio nov i jedini u svojim pokušajima. O primjetnom uticaju na etrursku kulturu i umjetnost mnogih zemalja u Maloj Aziji su pisali mnogi istraživači u XIX vijeku. Veliki rad o istoriji, kulturi i jeziku Etruraca sakupljen je u kapitalnom istraživanju francuskog istoričara poznavaoca Istoka Z. Majanija „Etrurci počinju da govore“. Unaprijed usmjerivši svoj rad na detaljno istraživanje prethodnih naučnih radova, autor ukazuje da su u Etruriji otkriveni natpisi, koji uključuju neke riječi i znakove koji ne podliježu dešifrovanju, jer ne pripadaju sistemu indoevropskih jezika. Svoju glavnu misao, da je jezik Etruraca iz ovog sistema najbliži albanskom jeziku, on dokazuje temeljitom i opširnom analizom, kako pojedinih riječi, tako i frazeoloških konstrukcija i daje rečnik riječi koje su iste ili slične u etrursko-albanskom jeziku. U procesu analize autor skreće pažnju i na te riječi, koje se mogu objasniti kao slovenske, ali, sudeći prema tom njegovom istom rečniku, sličnost je veoma mala, iako one liče jedna na drugu. Cijela kultura Etruraca, prije svega, je genetički bila bliska sa kulturom Grka i Rimljana, ali su i grčki i latinski jezik (čak i u mnogim svojim lokalnim dijalektima) takođe imali veze sa tom indoevropskom porodicom, tako da i ukazana sličnost sa nekim slovenskim elementima ne mora da izaziva čuđenje.

Čuđenje može da izaziva samo to što u slikarstvu Etruraca nema ničega što bi moglo da navede na pomisao o bliskosti sa kulturom Slovena. Prije svega, ovdje treba ubrojiti nadgrobne spomenike i sarkofage, koji su se, na primjer, počeli pojavljivati u Rusiji na mjestima, gdje su sahranjeni poznati ljudi ne prije XVIII vijeka, oponašajući zapadne obrasce.

Ni slike ljudi na freskama Etruraca, niti njihova odjeća ili oružje, ni karakteristične crte spoljašnosti, kao ni često sretane figure obnaženih muškaraca i žena na crtežima, ne mogu se istorijski uporediti sa Slovenima i njihovom starom kulturom, jer arheolozi nijesu ništa i nigdje slično otkrili u Rusiji. Zato se u arhitekturi i slikarstvu zemalja u Maloj Aziji i Sjevernoj Africi pojavljuje niz sličnih i čak potpuno istih elemenata, a autor dolazi do zaključka da su upravo od Etruraca ti elementi došli u grčko-rimsku civilizaciju.

Parola „Etrurci – to su Rusi“, koja je bila i objavljena pod tim naslovom u novinama „Sjutra“ u članku V.Popova, sadrži u sebi i takve očigledne pogreške i zablude, kao „...veliki dio materijalnih dokaza demonstriraju identičnost kulture Etruraca i starih Slovena i nema nijedne činjenice koja je protivurječna tome... kultura Etruraca ne liči ni na čiju, osim na Slovene, i obrnuto, Sloveni ne liče ni na koga u prošlim vremenima, osim na Etrurce“.

Iz takvih zaključaka se jasno vidi da nastavljaju sa dvoumljenjima, kad je u pitanju čuvena „pradomovina“ Slovena, kao i korijeni slovenskih jezika, a među njima i ruskog. Treba reći da u knjizi Majani ukazuje na sličnost nekih leksičkih značenja etrurskog jezika čak sa sanskritskim, čemu se takođe ne treba čuditi, jer je ispravnost takvih podudarnosti davno dokazana za sve jezike indoevropske porodice. Ali takve sličnosti, kao u slovenskim (ruskom) jezicima, ne možeš naći u etrurskom jeziku, već upravo sličnosti takvog tipa govore o bliskosti predaka Arijevaca i Slovena u tim vremenima, kad su se u jeziku formirali njegovi najstariji djelovi, njegove osnove: termini rodova, zamjenice, nazivi brojeva, sistem glagolskih korijena i obrazovanje od njih takozvanih semantičkih oblika, tj. sličnih po značenju novih riječi, koje se mijenjaju posredstvom sličnih prefiksa i sufiksa. Treba skrenuti pažnju da i etrurski jezik takođe pripada indoevropskoj porodici, u šta niko ne sumnja.

Objektivne odgovore na sva ova pitanja možemo dobiti, kako to predlaže B.A. Ribakov, ako se udubimo i potražimo odgovor u dalekoj prošlosti.


KRAJ

---