-PREVEO SA RUSKOG I PRIREDIO: VOJIN PERUNIČIĆ


„Mi smo veliki narod, ali ko smo mi? Ni do danas svijet to ne zna.“ – M. Strukova

Česta tvrdnja u literaturi da su se Sloveni pojavili, na primjer, na rijekama Moskva i Oka početkom hiljadugodišnjeg perioda prije nove ere pojavljuje se kao ugro-finska teorija, o kojoj ovdje mi nećemo ponovo govoriti. Nažalost, pod nazivima stari Sloveni i drevna Rusija istoričari često shvataju samo period života u prvoj hiljadi godina nove ere, ignorišući sve do današnjih dana otkrića istorijske nauke koja su povezana sa početkom stvaranja njihove kulture i najstarijih oblika zajedničke samosvijesti u periodu postojanja kromanjonaca, koji su postojali vjekovima u poslednjem međuledničkom periodu. Govoreći o razvitku etničke samosvijesti, sjetimo se tvrdnji J. Harmatija o podjeli u oblastima Centralne Rusije na Balte i Slovene, koji su živjeli ne hiljadu godina, već pet hiljada godina prije nove ere. Proces etnogeneze Slovena odvijao se na sjeveru istočne Evrope zadugo prije toga i stvaranje njihovih etničkih grupa je trajalo mnogo vjekova prije tog vremena. I ti asimilaciono-adaptivni procesi, koji su ovdje proticali u kontaktima sa precima Indoevropljana, koji su se doseljavali sa sjevera, preneseni su cjelokupno ili djelimično u njihove jezike i sačuvani u obredima i kulturnim predstavama, o čemu se veoma mnogo govori u knjigama B. Ribakova, u tim „enciklopedijama slovenskog paganstva“.

Kad mnogi istoričari, pasivno ponavljajući jedan drugog, pišu o naseljavanju ruskog Sjevera Rusima, tobože da su se doselili ili iz balkansko-karpatskih ili sredozemnomorskih zemalja, oni i ne pominju (ili ne znaju?) to da tu i rijeke i mjesta čuvaju u sebi arijevsko-slovenske nazive i nikakve veze nemaju sa južnom Evropom. Oni se ne udubljuju i ne shvataju da ornamenti i znakovi sistema Rusa sa sjevera čuvaju u sebi mnogo zajedničkog sa Arijevcima, što se vidi iz niza sličnih religioznih shvatanja. Tačno je, Rusi su se naseljavali svuda po istočnoj Evropi i nijesu samo odlazili sa svojih teritorija na sjeveru, već su se i vraćali na njih tokom svojih preseljavanja, i to od samog početka otapanja i nestanka poslednjeg lednika. Oni su se naseljavali oko rijeka na sjeveru, ostajući zauvijek na osvojenim prostorima, o čemu svjedoče mnoge arheološke iskopine, pa i na Kolskom poluostrvu.

Sa Fincima, koji su govorili finsko-ugarskim jezicima, kontaktirali su Rusi, koji su govorili svojim jezikom, kako je već pomenuto, ne ranije od prve hiljade godina prije nove ere, i treba naglasiti da nigdje nije zapisano ili potvrđeno da su Rusi bili neprijateljski nastrojeni protiv takvih ljudi, „koji nijesu govorili njihovim jezikom“, kao što su to bili Komi, Čudi i druga plemena. Može se pretpostaviti da je bilo međusobnih sukoba zbog zemlje ili lova, ali ni u ljetopisima ni u epskim pjesmama ne pominje se da su Slavjano-Rusi progonili uništavali te „koji nijesu bili njihovi“.

Ruski jezik je, kao bilo koji drugi, prošao etape djelimične uzajamne asimilacije nekih svojih elemenata sa elementima jezika plemena koja su im bila u susjedstvu, ali se nije nikad mijenjao toliko da bismo ga mogli ubrojiti u druge grupe jezika ili druge porodice.

Odavno su nauka i publicistika postavile sebi pitanje o porijeklu samog naziva Rus (Rusija), a svakako i etnonima „Rus“. Nakratko ćemo se zaustaviti na nekim gledištima. V.Kožinov je pisao da su se neki autori pozivali na Vizantijce, koji su poistovjećivali Ruse sa mitološkim sjevernim narodom Roš, koji se pominje u Starom zavjetu. Pisac se sa tim ne slaže, a ni mi ne prihvatamo to, jer „lingvistička“ pojašnjenja da riječ Roš ima vezu sa glagolskim korijenom „ruš“, što, tobože, govori o vječitoj tendenciji Rusa da imaju sklonost prema „rušenju“, ne možemo prihvatiti kao objašnjenje.

V. Kožinov se u svojoj pomenutoj studiji često poziva na radove poznate istoričarke N. V. Pigulevske, koja, kao i niz drugih istraživača, ukazuje da je sirijski hroničar iz VI vijeka nove ere pisao o nekakvom narodu Rusi, koji je živio sjeverno od Kavkaza. Rusi su stvarno živjeli u Priazovlju, i to već nije mit. Ako prihvatimo ukazivanja hroničara „sjeverno od Kavkaza“ na velikim prostranstvima, tj. i prema sjevero-zapadu, onda je on imao u vidu i sjeverni dio Crnomorskog primorja, prostranu oblast, koju su naselila plemena Arijevaca i Slovena, a kasnije Skita i Slovena („ Rusa“).


NASTAVIĆE SE

---