IDU SVE TRI SLIKE



U najpoznatijem djelu koje je pratilo rodoslove evropskih dinastija i vlastele Almanah Gota (Almanach de Gotha) koji je izlazio od 1763. do 1943. godine, u almanahu za 1901. godinu zvanično su za Crnu Goru navedene kao nacionalne boje: „crveno, plavo, bijela“ što se odnosi na državnu zastavu, po istoj metodologiji kako je to naznačeno i za zastave drugih država. Ovo ukazuje na to da je kao takva bila međunarodno prihvaćena, iako nekim zakonskim aktom Knjaževine Crne Gore nije bila sankcionisana.

​Prvim Ustavom za Knjaževinu Crnu Goru sankcionisana je crnogorska državna (narodna) zastava. U članu 39. stoji: „Narodne su boje: crvena, plavetna i bijela“. Ova ustavna odredba može se smatrati prvim zakonskim utemeljenjem crnogorske državne (narodne) zastave. Prethodnim članom (38) propisan je državni grb Knjaževine Crne Gore, što znači da grb i zastava predstavljaju posebne cjeline. Logično je da Ustavom kao najznačajnijim državnim aktom, bude ozvaničena državna a ne neka druga zastava kao što je ozvaničen državni a ne neki drugi grb. U ovo se nije teško uvjeriti kada se pogledaju brojne fotografije iz tog vremena uključujući i zastavu kojom je bio prekriven kovčeg kralja Crne Gore. Godinu dana poslije donošenja Ustava, obnarodovane su i sankcije za nepropisnu upotrebu zastave. U članu 328. Krivičnog zakonika za Knjaževinu Crnu Goru (Cetinje, 1906) predviđena je kazna „do dvadeset dana zatvora ili u novcu do stotinu kruna“ za onog „koji bi crnogorsku zastavu bez dopuštenja na svom stanu, radnji ili inače držao osim prilikom opštenarodni svetkovina, parada, svečanosti i svadbi“.

Pored državne (narodne) zastave i Dvor je kao institucija države imao svoju zastavu, poput svih dvorova u svijetu. Dvor nije sačinjavala jedna već više ličnosti koje nijesu sve bile iz vladalačke kuće Petrović Njegoš. Dvorska zastava bila je trobojka na kojoj je apliciran državni grb Knjaževine Crne Gore. Po pravilu dvorska zastava se postavljala na objektima koji su pripadali Dvoru. Da se ovo pravilo poštovalo govori i jedan putopis Slovenke dr Terezine Jenkov u kojem piše sljedeće: „Idući k manastiru, uzdiže se veliki Knjaževski dvorac, pred kojim se vije zastava sa dvoglavim orlom: na sredini lav na zelenom polju, unaokolo srpske boje: crvena, plava i bijela“. Ovaj putopis je objavljen 1897. godine u časopisu „Luča“, koji je izlazio na Cetinju (sveska 7. i 8. za jul i avgust, str. 292)

Kao monarh (suveren) knjaz Crne Gore je imao svoju zastavu koja se u veksilološkoj terminologiji naziva standarta. Po pravilu standarta prati suverena i ističe se na objektima u kojima boravi. Knjaževska zastava bila je trobojka na kojoj je apliciran knjaževski grb sa inicijalima.

PIŠE: JOVAN B. MARKUŠ

NASTAVIĆE SE

---