-PIŠE: MR RADOVAN FEMIĆ

Kada je u pitanju nastavni proces u osnovnoj i srednjoj školi, oblast lokalne/zavičajne istorije ima poseban značaj. To su, prije svega, obrazovni i vaspitni ciljevi. Učeći o svojoj najbližoj okolini (svom gradu i zavičaju) učenici ne samo da stiču nova i korisna znanja, već i razvijaju osjećaj istorijske empatije, neophodan za pravilno formiranje istorijske svijesti kod učenika. Ovdje su, naravno, od izvjesne važnosti nastavni planovi i programi, koji treba da uvaže potrebu za odgovarajućom zastupljenošću lokalne istorije. Odgovornost, međutim, pripada i nastavnicima istorije, i školskim vlastima uopšte, budući da se njihovim angažmanom može dosta toga postići.
Prikazivati i objašnjavati prošlost Bijelog Polja s okolinom, nemoguće je bez pripadajućeg mjesta zavičajnog muzeja. Zgrada današnjeg Zavičajnog muzeja počela je da se gradi 1897, za vrijeme osmanske vlasti. Prvobitna namjena te zgrade bila je planirana za potrebe Ruždije – islamske svjetovne škole. Gradnja ovog zdanja biće okončana 1905, a tokom Prvog svjetskog rata neće biti u funkciji. Tokom Drugog svjetskog rata ova zgrada služiće za potrebe italijanske okupacione uprave. Današnjoj namjeni zgrada je privedena 31. januara 1957, kada je odlukom opštinskih vlasti u Bijelom Polju osnovan Zavičajni muzej Bijelog Polja i okoline. Ipak, tek nešto kasnije, 1961, otpočeće proces izlaganja eksponata u muzeju, i otada će biti stalno otvoren za širu publiku.
Zavičajni muzej u Bijelom Polju pripada kategoriji kompleksnog muzeja. Izložbeni prostor obuhvata prizemlje zgrade i njen prvi sprat. Broj muzealija dostiže impozantnu cifru, od preko pet hiljada predmeta. Sadržaj muzejskih eksponata razvrstan je u pet muzejskih zbirki: arheološka, etnografska, istorijska, umjetnička i numizmatička. U novije vrijeme u muzeju je formirana i jedna nova zbirka – zaostavština Rista Ratkovića, poznatog zavičajnog pjesnika i romansijera.
U sklopu arheološke zbirke nalaze se arheološki ostaci sa praistorijskih lokaliteta: Bijedića, Ostrelja i Majstorovine. Tu se nalaze i predmeti sa lokaliteta Trnje, kao i primjerak sjekire albansko-dalmatinskog tipa iz Ostrelja, što pripada epohi razvijenog bronzanog doba.
U drugoj, etnografskoj zbirci nalaze se predmeti iz osmanskog perioda, kao i iz perioda Drugog svjetskog rata i poslijeratnog doba. Tu se takođe nalaze primjeri svih narodnih nošnji ovog kraja, dok se u istorijskoj zbirci nalazi nekoliko sablji (16. vijek), kao i raznih vrsta pištolja. Tu su još i puške iz raznih perioda ovoga kraja, kao i primjeri novca. Inače, numizmatička zbirka sadrži papirni i kovani novac iz perioda Kraljevine Crne Gore, Kraljevine Jugoslavije, kao i primjere papirnog novca iz osmanske epohe. Potpisnik ovih redova podatke eksponira na osnovu dobijenih informacija od strane zaposlenih tokom posjete Zavičajnom muzeju.
Osim ovoga, muzej sprovodi i druge aktivnosti. Zahvaljujući angažovanju direktora Zavičajnog muzeja u Bijelom Polju i vrijednih zaposlenih, ova institucija realizuje nekoliko bitnih projekata. Godinama u nizu Zavičajni muzej uzima učešća u manifestaciji „Bjelopoljsko likovno proljeće”. Tim povodom u Muzeju održava se likovni salon. Ovdje se permanentno prati i projekat „Likovno stvaralaštvo učenika osnovnih škola” Bijelog Polja, gdje muzej u svom prostoru organizuje salon. Na taj način direktno jača svoju didaktičku i obrazovnu komponentu rada. Organizacija manifestacije „Noć muzeja” već je tradicionalna aktivnost ove ustanove kulture. Povodom „Dana evropske kulturne baštine”, počev od 2018. godine, muzej sprovodi raznovrsne izložbe – muzejskih predmeta, ali i umjetničkih slika, fresaka i mnogih drugih artefakata. Tokom 2018. godine iz ove ustanove kulture potekla je inicijativa za organizaciju likovne kolonije pod okriljem Zavičajnog muzeja. Zamisao je da se u prostoru muzeja okupi znatan broj eminetnih likovnih umjetnika koji bi stvarali na zadovoljstvo stručne i laičke javnosti. Ideja je da kolonija bude organizovana svake druge godine, a da se održava pod nazivom „Slikari Lazovići”. Popularizaciji muzeja svakako je doprinio i projekat „Moj grad – moj muzej”, pokrenut i sproveden tokom 2013. godine.
(NASTAVIĆE SE)