-PIŠE: DRAGAN RADEVIĆ

Crnogorsku stvarnost učinila je bez presedana surovom politička i ljudska likvidacija Petra Komnenića, predsjednika Skupštine Crne Gore, prekaljenog komuniste i organizatora ustanka u Banjanima. Skroman i pravičan, prije rata profesor gimnazije, važio je za komunistu idealistu. Nije ništa tražio za sebe. Nikakve materijalne ni druge pogodnosti. Priča se da je odmah poslije rata svratio do nekih rođaka u Beograd, pa kad je vidio raskoš i bunde koje su nosili prekorio ih je riječima: „Zar smo se za to borili, da vi nosite bunde, dok drugi nemaju hljeba da jedu”.
Kada bi dolazio u Beograd na zasijedanja Savezne Skupštine, Komnenić bi obično sjedio pored Miloša Rašovića. Milošev sin Miljan se sjeća da mu je otac pričao da je Petar, kada bi Tito ulazio u salu i kada bi svi ustajali, jedini sjedio. Miloš ga je gurao da ustane, ali je on to odbijao. Milošu je govorio: „Ne mogu da učestvujem u tom idolopoklonstvu, kako to Tito sam ne vidi, istovremeno i ružno i smiješno”.
Komnenić je generala Sava Joksimovića zvao „gaulajterom”, pošto je ovaj u svom držanju imao mnogo krutosti i nadmenosti, što ga je podsjećalo na njemačke oficire.
Čudan splet okolnosti dogodio se kada je oficir Udbe donio Blažu Jovanoviću, kod kojeg je u tom trenutku bio Miloš Rašović, predsjednik Prezidijuma Crne Gore, nekakav akt na potpis.
„Blažo se, sjećao se kasnije Rašović, samo namrštio, brzo potpisao, a onda taj papir odgurnuo od sebe”. A kada se oficir sa potpisanim aktom udaljio, Blažo se obratio Milošu:
„Eto, vidio si, morao sam da potpišem saglasnost da se Petar Komnenić uhapsi, a govorio sam mu: `Petre, ne pričaj toliko, ne kritikuj sve`, ali nije htio da me posluša”.
Zatim je došla na red politička likvidacija Miloša Rašovića, predsjednika crnogorskog Prezidijuma, učesnika balkanskih i Prvog svjetskog rata, jednog od 1.300 srpskih kaplara, koji je prešao Albaniju, da bi se u pobjedonosnom jurišu srpske vojske na Solunskom frontu trijumfalno vratio u oslobođenu otadžbinu. Rašović je bio nosilac najviših vojnih odlikovanja: Albanske spomenice, Obilića medalje, Zlatnog ordena Karađorđeve zvezde sa mačevima, francuske Legije časti, ruskog Georgijevskog krsta, poslanik Podgoričkog sreza u Skupštini Kraljevine Jugoslavije, prvi predsjednik NO fronta Crne Gore...
Iako se Rašović priključio partizanskom pokretu zamjerali su mu „da je čovjek iz bivšeg jugoslovenskog režima”; „da se izjašnjava kao Srbin, dok Partija forsira crnogorsku naciju...”
Tito je, kaže Milošev sin Miljan, prigovarao Blažu Jovanoviću: „Kakva je to crnogorska nacija kada su im predsjednik Prezidijuma (Miloš Rašović) i predsjednik Skupštine (Petar Komnenić) Srbi”.
Miloš Rašović je nastradao zbog svog kuma Petra Komnenića. A, evo, kako je to bilo.
Odmah nakon hapšenja predsjednika crnogorske Skupštine, odlučeno je da Rašović, kao predsjednik crnogorskog Prezidijuma, sa Blažom Jovanovićem ode u Banjane i tamo politički i ljudski raskrinka Petra Komnenića kao izdajnika i neprijatelja. Kada su tamo stigli, oko Miloša i Blaža se okupio veliki broj mještana, koji su računajući na Milošev ugled i čestitost naglasili da su od njega uvijek slušali samo istinu i da će u ono što će sjutra izgovoriti o Petru i oni povjerovati. Poslije večere Miloš je obraćajući se Blažu Jovanoviću, saopštio da se vraća na Cetinje i da sjutra neće klevetati Petra.
Reakcija Udbe je bila žestoka. Veljko Milatović i Drago Ćipović, majori crnogorske Udbe, tražili su pod hitno da se Miloš Rašović uhapsi i deportuje na Goli otok. Međutim, to je bilo u nadležnosti partijskog vrha.
Obrazlažući rukovodstvu KPJ u Beogradu zašto nije raskrinkavao Komnenića, Rašović je, između ostalog, rekao:
„To što vi u Partiji imate sa Komnenićem je vaša stvar. Ali ne možete od mene da tražite da kažem za Petra Komnenića da je bio izdajnik i neprijatelj, da nikada nije valjao, i to ljudima u njegovom kraju, koje je on organizovao, na ustanak ih poveo u borbu protiv neprijatelja, u vrijeme kada ja još nijesam bio u partizanima, pa da mi ti isti ljudi kažu: `A, gdje si ti bio kada nas je on vodio?`”.
Ranković, Kardelj i Đilas su se saglasili da se Rašović smijeni sa svih funkcija i penzioniše.
Nastaviće se