Iako se Zakon o budžetu svake godine krši, što uredno u izvještajima konstatuje Državna revizorska institucija (DRI), pa su nedozvoljene pomoći i budžetska prekoračenja u trošenju sredstava redovna pojava, država i dalje nema budžetskog inspektora. Ta pozicija osmišljena je kako bi se pojačala kontrola trošenja budžetskih sredstava i provjeravalo da li se namjenski troše zakonski opredijeljena sredstva.

Pozicija budžetskog inspektora je upražnjena od decembra 2016. godine, kada je dotadašnji budžetski inspektor Milovan Vujović prešao na poziciju državnog sekretara Ministarstva zdravlja. Vujović je poziciju budžetskog inspektora obavljao od 1. januara 2014. godine do decembra 2016.

Iz Ministarstva finansija i socijalnog staranja (MFSS) kazali su nam da u skladu sa Zakonom o budžetu i fiskalnoj odgovornosti rade na odabiru adekvatnih kandidata koji treba da ispune odgovorne aktivnosti propisane zakonom. Državna sekretarka Ministarstva finansija Mila Kasalica za „Dan” je saopštila da se interni razgovori u pripremi realizacije ovih zadataka rade uz punu savjesnost da se budžetskom inspektoru obezbijedi cjelovit model rada u primjeni zakona.

– Ukoliko interni resursi ne budu dovoljni za ispunjavanje kvalitetnog pristupa obavezama i odgovornostima budžetskog inspektora, pitanje izbora će se rješavati u saradnji sa nadležnim timovima javne uprave preko javnog oglašavanja. MFSS će se zalagati da budžetski inspektor ima svoj tim. Obaveze i odgovornosti tima budžetskog inspektora biće u funkciji jačanja transparentnosti javnih tokova novca. Budžetski inspektor će kontrolisati upravljanje novcem poreskih obveznika i javne novčane tokove učiniti uvezanim i kontrolisanim, uz praćenje zakonom definisane dokumentacije. Rad budžetskog inspekora će se reformom unutrašnje kontrole i interne revizije MFSS-a povezati da se realizuje zajednički institucionalni napor da bi se ostvarili željeni rezultati ušteda u javnim tokovima novca – navela je Kasalica.

Iz Instituta Alternativa (IA) su kazali da su tokom čitavog mandata prethodne vlade radna mjesta u budžetskoj inspekciji bila prazna.

– Čak i kada je inspekcija funkcionisala, nije imala dobre rezultate – nije podnosila prekršajne prijave niti su podaci o njenom radom bili dostupni javnosti (zapisnici su označavani stepenom tajnosti interno) – ukazali su iz ove nevladine organizacije.

Prema njihovim riječima, budžetska inspekcija bi mogla da odigra ključnu ulogu u uvođenju više reda u način na koji se troši novac u cijelom javnom sektoru, pretrese prethodne prakse i spriječi da se ponavljaju u budućnosti.

– Da bi budžetska inspekcija profunkcionisala, neophodna su tri koraka. Prvi da se promijeni sistematizacija i poveća broj inspektora sa tri na šest, zatim da se uvedu tri odjeljenja za tri sistemska zakona nad kojima se vrši nadzor da bi se pravilno obuhvatio cijeli zadatak budžetske inspekcije i treći da se ukinu uslovi za glavnog inspektora – naveli su iz Instituta Alternativa i zaključili da su ova tri koraka preduslov za početak funkcionisanja budžetske inspekcije.

D.M.

---

Promijeniti uslove konkursa
Iz IA su naveli da budžetska inspekcija vrši nadzor nad zakonima o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, Zakonom o zaradama i Zakonom o lokalnoj samoupravi. Da bi se izabrao glavni inspektor, kako su naveli, jedan od uslova je da je pet godina radio na inspekcijskim poslovima.

– Kako se radi o specifičnoj inspekciji, raznorodnim nadležnostima i tri različita zakona nad čijim poštovanjem vrši nadzor, smatramo da ovaj uslov ne prepoznaje posebnosti budžetske inspekcije i neopravdano sužava osnovicu za izbor mogućih kandidata. Kako je u periodu od 2016. godine više puta pokušavano popunjavanje ove pozicije, ali bez uspjeha, ponavljanje konkursa po istim uslovima će dati ili isti rezultat ili dovesti do pogrešnog kadrovskog rješenja za ovu važnu poziciju u sistemu nadzora javnih finansija – naveli su iz Instituta Alternativa.