-Šteta koju je pretrpjela država zbog nerealizovanog programa finansijskog restrukturiranja Kombinata aluminijuma Podgorica (KAP) i izdatih pet garancija tom preduzeću iznosi 127,4 miliona eura, utvrdili su sudski vještaci
Milenko Popović i
Predrag Rakočević. Oni su ovaj nalaz uradili u okviru predmeta koji je Specijalno državno tužilaštvo (SDT), na čijem čelu je
Milivoje Katnić, formiralo 2014. godine na osnovu izvještaja Državne revizorske institucije (DRI) o reviziji izdatih garancija u 2009, 2010. i 2011. godini. DRI je izvještaj objavila 2013. godine, a u njemu je utvrđeno da je država KAP-u izdala garancije za 135 miliona kredita kod OTP, Dojče i VT banke, a da je kao protivgarancije prihvatila akcije ruske En plus grupe i CEAK-a u KAP-u i Rudnicima boksita, koje su 2011. godine vrijedjele 22,2 miliona eura.
Oni su ovaj nalaz predali na ruke specijalnom državnom tužiocu
Lidiji Vukčević polovinom 2019. godine.
Pet garancija za pet kredita Vlada na čijem čelu je tada bio
Milo Đukanović, aktuelni predsjednik države i DPS-a, dala je na osnovu memoranduma o razumijevanju iz juna 2009. godine i ugovora o poravnanju iz novembra iste godine. Ugovori o kreditima za koje je država garantovala potpisivani su u novembru 2009. godine i junu 2010. godine, dok je već u aprilu 2012. godine država morala da plati 23,4 miliona Dojče banci, koja je aktivirala garancije. Tada je na čelu Vlade bio
Igor Lukšić.
âVještaci su u mišljenju naveli da se Vlada, u skladu sa ugovorom o srednjoročnom finansijskom aranžmanu do 235 miliona dolara iz 11.4.2007. godine i u skladu sa ugovorom o poravnanju iz 16.11.2009. godine, obavezala na davanje pet državnih garancija u ukupnom iznosu od 135 miliona eura. Državne garancije su iznosile 63,32 miliona, 25 miliona, 21,7 miliona, tri miliona i 22 miliona eura, s tim što su se KAP i Rudnici boksita obavezali da državi obeštete i naknade svako plaćanje koje država izvrši po bilo kojoj od državnih garancija tako što će državi platiti iznos jednak iznosu plaćenom po bilo kojoj državnoj garanciji, a kao obezbjeđenje obaveze po garancijama CEAK se obavezao da državi da u zalog svoje akcije u KAP-u i Rudniku boksita.
Država je, kao što su naveli, zbog garancija platila 127,4 miliona eura, i to potraživanje prijavila nakon uvođenja stečaja u KAP polovinom 2013. godine, ali nije poznato da li je naplatila bilo šta od tog novca. Prije nekoliko godina iz Ministarstva finansija su naveli da nisu naplatili nijedan euro od novca koji su dali zbog garancija ne samo za KAP, već i za druga preduzeća.
Vještaci su utvrdili i da je budžetima za 2009. i 2010. godinu bilo predviđeno davanje garancija za kreditne obaveze KAP-a, zatim da Program finansijskog restrukturiranja KAP-a, koji je ocijenjen kao usaglašen sa Zakonom o kontroli državne pomoći, nije uspješno realizovan, zbog čega su u krajnjem garancije pale na teret budžeta, da je Skupština 29. februara 2012. godine donijela odluku o potvrđivanju odluke Vlade o preuzimanju duga KAP-a prema Dojče banci, da garancije izdate OTP banci za kredit od 49,7 miliona nisu bile obezbijeđene kontragarancijama korisnika garancije, kako je to bilo predviđeno uredbom o bližim kriterijumima, namjeni i uslovima dodjele državne pomoći, čijim članom 29 je bilo predviđeno da korisnik državne pomoći dostavi davaocu pomoći plan restrukturiranja i garanciju za vraćanje dodijeljene pomoći. Zatim su utvrdili da su garancije izdate za kredite kod Dojče banke od 82 miliona bile djelimično obezbijeđene založenim akcijama CEAK-a u KAP-u i Boksitima nominalne vrijednosti 22,2 miliona, odnosno 26 miliona tržišne vrijednosti, iako takvo obezbjeđenje nije bilo predviđeno tada važećom uredbom o bližim kriterijumima, namjeni i uslovima dodjele državne pomoći.
Istakli su da su garancije izdate KAP-u od strane OTP i Dojče banke protestovane i isplaćene iz budžeta u ukupnom iznosu 127,4 miliona, da je Vlada pokrenula stečajni postupak, prijavila potraživanja, te da je Vladi priznato 148,7 miliona potraživanja, od čega se 127,4 miliona odnosi na garancije. Na kraju nalaza su zaključili da je država pretrpjela štetu od 127,4 miliona eura.
D.M.
Nameti zbog plaćenih garancijaNakon što je u 2012. godini iz budžeta plaćeno 127,4 miliona eura zbog garancija izdatih za kredite KAP-a, u 2013. godini Vlada je, na čijem čelu je sedmi mandat bio Milo Đukanović, povećala PDV sa 17 na 19 odsto, uvela krizni porez na plate iznad prosjeka, takse na SIM kartice, brojila i kablovske uređaje od po jedan euro i zamrzla penzije.
Zbog plaćenih garancija i svih nameta koji su zbog toga uvedeni građanima, niko do sada nije odgovarao niti bio sankcionisan na bilo koji način.
