Svake godine je sve više egzotičnih vrsta koje ulaze u našu faunu i floru, kazao je za „Dan” biolog Vladimir Pešić, upozoravajući da se prave razmjere štete, koju takve vrste čine domaćoj populaciji, još ne zna.

I u Nacrtu Šestog nacionalnog izvještaja prema Konvenciji o biološkoj raznovrsnosti, koji je nedavno predstavljen u Podgorici, ukazano je da nedostaju podaci o invazivnim vrstama, te da se prepoznaje potreba sprovođenja sistematskog istraživanje invazivnih vrsta na bazi spiska unesenih vrsta, uključujući i prikupljanje podataka o stepenu i karakteru invazivnosti.

Prethodnih godina javnost je više puta informisana o „susretima” građana sa zmijama, kojima je prirodno stanište Južna ili Srednja Amerika, Azija i slično. Upozoravano je i na šverc egzotičnih vrsta preko graničnih prelaza, ali se samo na osnovu sporadičnih slučajeva zna šta je uneseno, a šta izneseno od biljnih i životinjskih vrsta.

Profesor Pešić objašnjava da je uticaj takvih vrsta koje se unesu u Crnu Goru lokalizovan sve dok ne „pobjegnu” u divljinu i tamo formiraju populacije koje se održavaju.

– Posebna opasnost su invazivne vrste koje prave štetu domaćim i autohtonim vrstama i svake godine mi naučnici registrujemo po nekoliko takvih vrsta novih za Crnu Goru. Nažalost, u Crnoj Gori se ne radi njihov monitoring tako da još ne znamo prave razmjere štete koje invazivne vrste čine ekosistemima i domaćim vrstama – istakao je on.

U Nacrtu Šestog nacionalnog izvještaja prema Konvenciji o biološkoj raznovrsnosti navodi se da alohtone i invazivne biljne i životinjske vrste imaju značajan biološki uticaj na autohtone vrste i ekosisteme i dovode do smanjenja biodiverziteta.

– U Crnoj Gori dosad nije sprovođeno sistematsko istraživanje invazivnih vrsta. Informacije prikupljene kroz pojedinačne istraživačke projekte i inicijative omogućile su kompilaciju spiska introdukovanih vrsta, a njihov negativan uticaj se naročito primjećuje u vodenim ekosistemima. Međutim, specifični podaci o stepenu njihove invazivnosti nedostaju. Stoga se prepoznaje potreba sprovođenja sistematskog istraživanje invazivnih vrsta na bazi spiska unesenih vrsta, uključujući i prikupljanje podataka o stepenu i karakteru invazivnosti. Posebno je potrebno ojačati kapacitete za kontrolu i tretman balastnih voda kao značajnog puta unosa invazivnih vrsta u morsku sredinu. Osnovni problem je nedostatak kontrole, suzbijanja i sistema ranog upozoravanja na biološke invazije – navodi se u ciljevima za zaštitu i očuvanje biodiverziteta.

Konstatuje se da zaštita biodiverziteta u globalu pati od nedostatka ljudskih i finansijskih resursa, te da Crna Gora po tom pitanju nije izuzetak.

– Nivo javnog finansiranja za zaštitu biodiverziteta je izuzetno nizak (ne više od dva miliona eura godišnje), što za posledicu ima ograničene kapacitete za implementaciju neophodnih mjera od strane sektora zaštite prirode – navodi se u izvještaju.

Propisane su mjere kontinuiranog izdvajanja javnih finansija za zaštitu biodiverziteta, te istraživanje modela za osnivanje i finansiranje fonda za biodiverzitet.

A.O.

---

Smanjiti negativne uticaje


U izvještaju se pojašnjava da se identifikovani faktori ugrožavanja biodiverziteta nijesu promijenili zadnju deceniju te stoga nije realno očekivati njihovu potpunu eliminaciju u periodu implementacije Strategije.

– Da bi se značajno smanjili negativni uticaji na biodiverzitet neophodno je sprovesti niz

sistemskih mjera koje umnogome zavise od međusektorske koordinacije i dostupnosti finansijskih sredstava – navodi se u ovom dokumentu.


Gumeni krokodili


Zbog ranijih informacija o vrstama gmizavaca koje su uočavane po Crnoj Gori, donekle ne čudi što je javnost povjerovala da je životinja nalik krokodilu viđena na podgoričkom brdu Gorica. Ipak, istraživači Centra za zaštitu i proučavanje prica (CZIP) su tragom takve informacije otišli na Goricu i utvrdili da je „životinja nalik krokodilu” u stvari gumena igračka.