Odbornici se s aspekta rizika od korupcije na ljestvici nalaze daleko ispod mnogih državnih i lokalnih funkcionera, i neopravdano je da ne mogu biti članovi organa upravljanja, nadzornih organa javnog preduzeća, javne ustanove ili drugog pravnog lica u kojima je država, odnosno opština vlasnik. To se, između ostalog, navodi u obrazloženju izmjena Zakona o sprečavanju korupcije, koje su podnijeli poslanici Demokratske partije socijalista (DPS), a koji se nalazi u skupštinskoj proceduri.
Poslanici Daliborka Pejović, Petar Ivanović, Momčilo Martinović i Marta Šćepanović predložili su izmjene člana 12 Zakona o sprečavanju korupcije koji glasi: „Izuzetno, javni funkcioner, osim predsjednik Crne Gore, poslanik, odbornik, član Vlade Crne Gore, sudija Ustavnog suda Crne Gore, sudija, rukovodilac Državnog tužilaštva, državni tužilac, specijalni tužilac za suzbijanje organizovanog kriminala, korupcije, terorizma i ratnih zločina i zamjenik specijalnog tužioca, može biti predsjednik ili član organa upravljanja i nadzornog organa javnog preduzeća, javne ustanove ili drugog pravnog lica u jednom javnom preduzeću, javnoj ustanovi ili drugom pravnom licu u kojima je država, odnosno opština vlasnik“. U predloženom zakonu, traži se brisanje riječi odbornik iz ove odredbe zakona.
Time predlagači zakona traže da se odbornicima omogući da budu u upravnim i nadzornim organima državnih ili lokalnih preduzeća. Kako je pojašnjeno, Zakonodavnom odboru Skupštine obratila se Zajednica opština Crne Gore sa inicijativom da se izmijeni član 12 Zakona o sprečavanju korupcije.
– Zajednica opština, kao najveći predstavnički organ opština, koju čine svi nosioci izvršne vlasti i svi predsjednici skupština jedinica lokalne samouprave, razmatrala je probleme sa kojima se suočavaju jedinice lokalne samouprave, odnosno odbornici u skupštinama opština, na koje je ukazalo više članova skupštine Zajednice, a tiču se problema primjene u praksi Zakona o sprečavanju korupcije, te jednoglasno zaključila da su neophodne izmjene navedenog člana – navodi se u obrazloženju predloženog zakona.
Pejovićeva, Ivanović, Martinović i Šćepanovićeva smatraju da je inicijativa Zajednice opština u potpunosti opravdana.
– Članom 12 Zakona o sprečavanju korupcije utvrđena su ograničenja za vršenje više javnih funkcija, a u stavu 2 funkcija odbornika je svrstana u rang najviših državnih funkcija (predsjednika države, predsjednika Vlade i članova Vlade, sudija Ustavnog suda i poslanika), te odbornik ne može vršiti ni bez naknade bilo koju drugu javnu funkciju, uključujući i članstvo u organu upravljanja, nadzornom organu javnog preduzeća, javne ustanove ili drugog pravnog lica u kojima je država, odnosno opština vlasnik. Svrstavanje odbornika u rang najviših državnih funkcija i sa tim ograničavanje za vršenje više javnih funkcija, pokazalo se kao veliki problem u praksi, posebno ako imamo u vidu veličinu i broj stanovnika pojedinih opština, te dovelo u pitanje uopšte mogućnost da se sačini kvalitetna lista odbornika sa stručnim i prepoznatljivim kandidatima, koji mogu kvalitetno reprezentovati građane u skupštini opštine, kao mjestu gdje se donose najznačajnije odluke za lokalno stanovništvo. Ovo posebno ako se ima u vidu da odbornik u većini opština funkciju obavlja volonterski i da se sa aspekta rizika od korupcije na ljestvici nalazi daleko ispod mnogih državnih i lokalnih funkcionera, za koja nijesu propisana ograničenja na ovom nivou. Kada se uzmu u obzir ograničeni ljudski resursi u opštinama i potreba za obezbjeđivanjem stručnih, iskusnih i prepoznatljivih kadrova, koji mogu kvalitetno reprezentovati potrebe i interese građana u skupštini opštine, kao mjestu gdje se donose najznačajnije odluke za lokalno stanovništvo, propisivanje ograničenja za odbornike na nivou najviših državnih funkcija smatramo krajnje neopravdanim i što se, kako je u primjeni zakona uočeno, pokazalo i kontraproduktivnim – konstatuje se u obrazloženju predloga zakona.
A.O.

Skupštinska kontrola

Predlagači zakona smatraju neophodnim izmjenu ovog člana na predložen način, kako bi se, kako dodaju, omogućilo nesmetano funkcionisanje skupština opština. Prema njihovim riječima, to je preduslov za razvoj lokalnih zajednica i time bi se obezbijedilo da skupština preko svojih predstavnika u organima upravljanja javnih službi vrši kontrolnu funkciju, kao jednu od njenih osnovnih funkcija.