Crna Gora je među pet zemalja sa najvećim brojem predstavki po glavi stanovnika podnesenih protiv države za kršenje ljudskih prava i sloboda Evropskom sudu za ljudska prava u Strazburu. Kako je saopšteno iz kancelarije Savjeta Evrope, pored naše države, najviše predstavki Strazburu stiže iz Rumunije, Turske, Bosne i Hercegovine i Moldavije.
– Iz Crne Gore u 2017. godini Evropskom sudu upućeno je 138 predstavki, što je 16 odsto manje u odnosu na 2016. kada je podneseno 165. Sud je 154 predstavke iz Crne Gore u 2017. proglasio neprihvatljivim, 13 je dostavljeno Vladi i o njima se čekaju informacije, a doneseno je 16 presuda. To je četiri puta više u odnosu na 2016. godinu – navodi se u saopštenju.
Evropskom sudu za ljudska prava u Strazburu u 2017. podneseno je 63.350 predstavki, što čini povećanje od 19 odsto u odnosu na 2016. godinu. Kako se navodi, do povećanja je došlo u najvećoj mjeri zbog rasta broja predstavki koje su se odnosile na Tursku.
U saopštenju se navodi da je ukupan broj presuda dostavljenih između 1959. i 2017. godine iznosio 37, a u 35 njih je pronađeno najmanje jedno kršenje osnovnih ljudskih prava. Najveći broj prekršaja odnosi se na pravo na pravično suđenje. Trenutno je pred sudom u Strazburu 80 tužbi protiv Crne Gore.
Koordinator programa ljudskih prava u NVO Građanska alijansa Milan Radović navodi da je ovo veoma zabrinjavajuća situacija, posebno što je Crna Gora u kontinuitetu u samom vrhu po broju predstavki.
– To može da govori o brojnim problemima našeg sistema. Prvo da građani nemaju povjerenje u rad državnih mehanizama, prije svega sudova, sa jedne strane, a, sa druge, da ne ostvaruju prva pred domaćim institucijama. U prilog tome ide i činjenica da je do sada u 37 presuda protiv naše države utvrđena povreda makar jednog ljudskog prava. Najviše je problematično suđenje u razumnom roku, ali treba podsjetiti da je došlo do kršenja člana tri konvencije koji se odnosi na zabranu torture i nehumanog postupanja ili kažnjavanja – kaže Radović, koji podsjeća da je Građanska alijansa pred ovim sudom kroz program besplatne pravne pomoći dobila dva slučaja, a to su Milić i Nikezić, kao i Alković.
On navodi da je veoma važno i pitanje broja odbačenih predstavki jer nijesu ispunjavale osnovne zahtjeve suda, pa u tom kontekstu neophodna je bolja edukacija pravnih zastupnika o obavezama koje moraju da se ispune da bi predstavka bila prihvatljiva. Isto tako, kako ističe, i građani treba da budu upoznati od strane advokata da li njihov slučaj može uspjeti pred sudom uzimajući u obzir praksu institucije u Strazburu.
Predsjednik Advokatske komore Crne Gore Zdravko Begović navodi da je činjenica da se u poslednje vrijeme povećao broj građana koji se obraćaju sudu u Strazburu, ali da veliki broj predstavki biva odbijen.
– Poslednjih godina dosta presuda je donijeto protiv Crne Gore pa su ljudi dobili krila i krenuli da podnose nove predstavke. Mnoge od njih se odbijaju jer su neuredne ili neblagovremene. Takođe, ne sastavljaju ih stručna lica i onda se one odbijaju – navodi Begović.
Eropski sud za ljudska prava u Strazburu dosad je donio 37 presuda kojima je utvrđeno da je Crna Gora prekršila neko od prava garantovanih Evropskom konvencijom za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, zbog čega je oštećenim građanima iz budžeta plaćeno 1.139.733,33 eura. U našoj državi se najčešće krše prava iz konvencije koja se odnosi na pravo na život, zabranu mučenja, pravično suđenje, poštovanje privatnog i porodičnog života, kao i diskriminaciju.
M.S.
Pravda teško dostupna
Advokat Veselin Radulović kaže da je očekivano što se Crna Gora našla u grupi država sa najvećim brojem tužbi, jer dobro znamo koliko je teško doći do pravde u našoj zemlji. Navodi da je poznato kakvo je naše pravosuđe, pa onda i ne treba da iznenadi činjenica da se najviše pritužbi odnosi zbog povrede prava na pravično suđenje i u razumnom roku.
– Podaci suda u Strazburu pokazuju stanje u našem pravosuđu, kao i nezadovoljstvo građana. Ipak, činjenica je da mnogi ljudi ne umiju sami da sastave predstavku pa se one onda odbace, tako da je broj lica koji su na neki način oštećeni sigurno veći nego što je broj onih koji dođu do suda – navodi Radulović.
Smatra da ubuduće možemo očekivati veći broj predstavki u Strazburu jer građani postaju svjesniji svojih prava, ali i odvažniji da se bore za njih pred pravosudnim istancama, ma gdje one bile.
)){kind=small}
