Dozvolite, navodi episkop Joanikije, da kažem i to kako sam nastavio da se družim sa pokojnim Jakšićem i poslije njegove končine. Prije petnaestak godina čuo sam od nekog kako je, prije svoje smrti, završio opširnu monografiju o Pljevljima i Svetoj Trojici pljevaljskoj.

„Počnem se raspitivati šta je sa tim rukopisom. Preko tadašnjeg direktora crkvene štamparije u Patrijaršiji gospodina Gradimira Stanića saznam da taj rukopis sređuje istoričar Mile Stanić, ali da će biti problem da se finansira štampa te nesvakidašnje knjige. Žao mi je bilo da taj dragocjeni rukopis ne ugleda svjetlo dana koji je ostarjeli Ljuba pisao na zaranku svog života i snage, kako sam svjedoči, čvrsto držeći „levom rukom srce, a u desnoj ruci olovku“ sa izuzetnim poznavanjem obrađivane teme i sa navirućim emocijama prema svom srpskom rodu. Dogovorimo se gospodin Stanić i ja da zajednički predložimo Svetom arhijerejskom sinodu taj rukopis za štampu i to bude na prvoj sledećoj sinodskoj sjednici jednoglasno usvojeno. Tako je odštampana jedna od najvrednijih knjiga o Pljevljima i Manastiru Svete Trojice kojom se zaokružuje naučno djelo profesora Durkovića. Zaslužio je to neumrli Durković. Zaslužio je i više od toga jer je cio svoj život i djelo posvetio svojoj Crkvi i srpskoj zavjetnoj misli.

Ljubomir Durković Jakšić uspio je da u svojoj ličnosti sjedini svestrano obrazovanje i zdravu nacionalnu svijest. Pokazao se kao nepokolebiv pravoslavac i svetosavski Srbin u vrijeme bezbožništva i brozoidnog rasrbljavanja. Stamen kao njegov Durmitor”, kazao je episkop Joanikije.

Na naučnom skupu govorila su ugledna imena na značajne teme, od koga je i nastao izuzetan zbornik. U njemu su zastupljeni sljedeći autori i teme: Radmilo N. Marojević „Ljubomir Durković Jakšić kao Njegošolog”, Dalibor Petrović „Srbija i Vatikan u istraživanju Ljubomira Durkovića Jakšića”, Miroslav Doderović „Geografski aspekti u stvaralaštvu Ljubomira Durkovića Jakšića...”, Budimir Aleksić „Radovi Ljubomira Durkovića Jakšića o kanonsko-pravnom statusu Cetinjske mitropolije”, Žarko Leković „Srbijansko-crnogorska saradnja u djelu Ljubomira Durkovića Jakšića”, Veljko Đurić Mišina „Moje sećanje na četvoricu uglednika iz Srpske patrijaršije”, Radisav Marojević „Uvođenje unije u Srbiji u djelu Ljubomira Durkovića Jakšića”, Miodrag Čizmović „Borba za Njegošev zavjet Ljubomira Durkovića Jakšića”, Snežana Božanić – Vasilj Jovović „Ljubomir Durković Jakšić ‒ bibliolog i istoričar srpskog bibliotekarstva”, Slobodan Boban Jokić „Ljubomir Durković Jakšić kao istraživač bogoslužbenih knjiga”, Milić F. Petrović „Kapitalno delo o istoriji Pljevalja i susednih oblasti”, Tomaš Ćorović „Ljubomir Durković Jakšić (1907‒1997)”, Pavle Lješković „Kolizija u poimanju crkveno-pravnog statusa Mitropolije crnogorsko-primorske u djelima dr Ljubomira Durkovića Jakšića i episkopa dr Nikodima Milaša”, kao i Aleksandar Vujović „Dr Ljubomir Durković Jakšić kao saradnik periodičnih publikacija Srpske pravoslavne crkve”.

Radmilo N. Marojević (Univerzitet u Beogradu, Filološki fakultet), bavio se temom „Ljubomir Durković Jakšić kao Njegošolog”. U ovom radu se, u prvom fragmentu, kritički razmatraju prethodna tumačenja zapisa u kojem je posvjedočeno prvo pominjanje Njegoševog imena, zatim se daje filološka rekonstrukcija teksta i njegova lingvistička interpretacija s prevodom na savremeni srpski jezik. Druga dva fragmenta tiču se dvaju drugih pitanja.

Dalibor Petrović bavio se temom „Srbija i Vatikan u istraživanju Ljubomira Durkovića Jakšića”. „Profesor Ljubomir Durković Jakšić posvetio je sav svoj istraživački opus da javnosti predoči istorijske činjenice koje ni do današnjih dana nisu osporene. Tokom svoje bogate karijere napisao je mnoga djela koja su obuhvatala širok dijapazon društveno-istorijskih pitanja. Međutim, budući da je bio istoričar, zamjeralo mu se na stilu pisanja, koji se uglavnom ogledao u iscrpnom navođenju činjenica. Zahvaljujući i kasnijim istraživačima, njegovo djelo postalo je nezaobilazna literatura za one koji žele da steknu uvid u zamršene odnose između Vatikana i srpskog naroda na Balkanu”, stoji, između ostalog, u sažetku rada.

(NASTAVIĆE SE)

---