- Piše: Čedomir Antić

Postoji mnogo opravdanja za opoziciju u Srbiji. Sva istraživanja sprovedena u proteklih dvadeset i pet godina gotovo bez razlike pokazuju da su njeni birači u proseku obrazovaniji od pristalica naprednjaka, radikala i socijalista. Teška vremena po pravilu su većinu činila naklonjenom populističkim, krajnjim i, u suštini, štetnim rješenjima. Reforme i demokratija iz mnogih, često sasvim razumljivih i kratkoročno gledano ispravnih razloga tokom svih ovih godina nisu mnogo bile na cijeni u Srbiji.

Opozicionare u Srbiji opravdavaju i velike sile – SAD, EU, pa i Ruska Federacija i NR Kina. Poslednje dvije igrale su neprekidno na kartu vlasti u Srbiji, gadljive na srpsku opoziciju čak i kada same dozvoljavaju sankcije našoj zemlji. Zapadna politika prema Srbiji je uvijek i prije svega bila zasnovana na laži. Srbiju su sankcionisali i bombardovali zalažući se za onu politiku s čijim su ovdašnjim neprijateljima tajno ili javno sarađivali tokom bar petnaest godina u prethodnih četvrt vijeka. Demokratska i reformska opozicija bila je njihova javna istomišljenica, ponekad bi je verbalno podržali, neke njene segmente – po pravilu nepopularne, antisrpske i oligarhijske su i finansirali. No, kad god je bilo teško ostavljali su je na cjedilu – bombama, neprijateljima, narodnom gnjevu.

Konačno, tu je i protivnik. Neprijatelji demokratije ne mogu se smatrati političkim protivnicima koje je moguće pobijediti na izborima koje sami organizuju. Aleksandar Vučić, kao bivši ministar vlade odgovorne za poraz u ratu, gubitak Kosova i Metohije, ubistvo vlasnika najvećeg privatnog medija u zemlji i profiter koji se kućio kada smo dobili novih 200.000 prognanika - bio je posle pada Miloševićevog režima prisutan u medijima (posebno javnom servisu) bar koliko i najviši funkcioneri Demokratske stranke ili DSS-a. U kampanji 2003. samo smo zajedno bili u dvije emisije na RTS-u ! Danas Vuk Jeremić ili Dragan Đilas o tome mogu samo da sanjaju. Na RTS ih nisu pozvali bar dvije godine. Tokom sedam godina vlasti SNS je uspio da uništi demokratske ustanove – Narodna skupština više ne raspravlja o budžetima, sudije su, prema riječima člana Vrhovnog suda, pod najvećim pritiscima od Drugog svjetskog rata, protiv neposlušnih ombudsmana je vođen istinski medijski i politički rat, RTS je pretvoren u maloumnog kiklopa, paradržavne stanice kakve su Pink, Hepi i Studio B dobile su ulogu režimskih biltena iz Miloševićevog vremena, većina medija po Srbiji pokupovana je od malog kruga bogataša bliskih vlastima, iznude traju do izbora. Sliku izbora vidjeli smo u Pećincima i Lučanima: pritisci i zloupotrebe kojima koordiniraju pomoćnica ministra unutrašnjih poslova, džipovi bez tablica i u njima režimske siledžije.

Opozicija, međutim, za jedno nema opravdanje. Nedostatak vjere, ideala i programa omogućili su Vučićevu pobjedu. Lišeni uvjerenja i nesposobni da privuku nove ljude opozicione vođe su se zaledile. Milošević, pa čak i notorni Milo Đukanović ostavljali su privid ravnopravnosti i nekakav prostor za opoziciju. U savremenoj Srbiji opstaje samo onaj ko ima lične izvore sredstava u inostranstvu ili je na tiraninovoj plati. Isto je i sa medijima, ne otimaju samo one koji imaju stranu zaštitu. Tako je od opozicije, koja je sama, nasuprot Miloševićevom režimu i Zapadu nekad ipak stasala u nekakvo stablo u šumi, ostalo bonsai patuljasto drvo. Objedinjena oko poslanika-veterana iz politički devastiranog i marginalizovanog parlamenta, starih ministara i gradonačelnika koje režim nije znao ili htio da u potpunosti delegitimiše prljavim medijskim kampanjama, opozicija je na aparatima za disanje. Njene vođe, pritom, ne čine ozbiljne napore da to promijene. Ulične proteste poveo je nezadovoljni narod, oni su ih uglavnom otaljavali. Medijski tajkun nije željan da pokrene ni najobičnije jeftine novine. Ima predsjednika parlamentarnih stranaka koji svoj posao doživljavaju kao dopunsko zaposlenje. Po Srbiji nema tribina, ne postoje mjesne opozicione organizacije. Vučić je postao jedina ideologija srpske opozicije. Njen nacionalni dio se zaklinje u Kosovo, ali nisu spremni na bilo šta više osim da nakon što dođu na vlast našu svetu zemlju stave u duboko zamrzavanje. Sa njima u kohabitacionoj saradnji (ako je to moguće) stoje oni koji bi platili da Kosovo „konačno ode“, ali mrze Vučića više nego Srbiju. Oni čekaju da tiranin konačno bude svrgnut pa da opet truju narod i huškaju strance protiv svojih nevoljnih koalicionih partnera „kosovobranitelja“. Kao da ova „bonsai opozicija“ ništa nije naučila iz 1992., 1997. i 2000. godine. A državi trebaju promjene.

(Autor je istoričar i predsjednik Naprednog kluba)

---