- Piše: prof. dr Dragan Koprivica

Da je RTCG bila i ostala Bastilja interesa Mila Đukanovića, to već svi odavno znaju, a posebno vide i ovih dana oko štelovanja i amortizovanja oštrice afere „Koverta“. Ali javnost nije dovoljno upoznata s bizarnom činjenicom da Javni servis, kao tamnica mnogo čega, ima i svog ekskluzivnog robijaša, najvećeg crnogorskog filmskog reditelja svih vremena, Živka Nikolića.

Njegova čuvena deseta epizoda serije „Oriđinali“, koja je, u stvari, zasebna filmska storija, i dosad njegov jedini neviđeni filmski materijal (!), već više od dvije decenije čami na policama Arhive RTCG. Što takvo filmsko blago i zaostavština velikog reditelja nijesu ugledali svjetlo dana i što je možda od zuba vremena mnogo toga moglo i propasti, krivi su svakako pogrešni ljudi na pravim mjestima, sve dosadašnje upravljačke strukture RTCG. I to iz političkih razloga. Glavni problem je u tome što je scenarista i te epizode, filma po sebi i za sebe, autor ovog protestnog obraćanja na polju kulture, jer je opozicionar. A u Crnoj Gori se brižljivo sprovodi skrivena praksa blokiranja svih, pa i kulturnih projekata, onih stvaralaca koji ne pripadaju krugovima u vlasti i oko nje. Dežurni čuvari lika i djela velikog Vođe diskretno i besprekorno obavljaju takve nečiste radnje.

Svi moji apeli i obraćanja javnosti i upravljačkim strukturama RTCG tokom ovih godina nailazili su na zid ćutanja, ili polovična rješenja, tek da se otupi moja kampanja u medijima. Smjenjivali su se direktori, a meni prije neku godinu ponuđeno bar srednje rješenje, tek da bi me skinuli s dnevnog reda, i s vrata. More nasnimljenih kaseta storije sa Karuča, uz prekrasne slikovane pejzaže, kako ih je mogao samo „uslikati“ Živko Nikolić, selektirao sam tokom cijelog jednog dugog, toplog ljeta. I pažljivo odabrao sekvence, koje daju priliku da se od nedovršenog materijala ipak izmontira jedna sasvim zaokružena i logična filmska storija, koja ima svoj početak i kraj. I ukazao na sve to rukovodstvu televizije.

Materijal sa video-kaseta potom je prebačen i na CD, spreman za konačnu montažu i finalizaciju ukupnog posla, čijem se početku i dalje ne vidi kraj. Za Živkovu nesreću, scenarista je iz redova DF-a, a Živko i inače, po tvrdnji eksperta za oblast kulture, druga Stijepovića: neprijatelj Crne Gore. Stara- nova priča svih primitivnih režima s Balkana i drugdje da se uporno marginalizuje sve što nije iz redova DPS-a, makar kolateralna žrtva bio i jedan filmski velikan.

Za razliku od prethodnih generalnih direktora, i pored mojih telefonskih obraćanja sekretarici u više navrata, i njenih čvrstih obećanja da ću sigurno biti pozvan, sadašnji generalni je nedostupan za ovaj kulturni posao od nacionalnog značaja. Za RTCG je najvažnije da ima svoju najgledaniju TV-seriju „Dnevnik u pola osam“, sa velikim Vođom u glavnoj ulozi. I tu se iscrpljuje većina „kulturnih“ afiniteta Javnog servisa, koji je devedeset devet odsto na usluzi režima, i tek jedan na simboličnom servisu svima koji drugačije misle.

Postavlja se pitanje ima li kraja Živkovom robijanju u RTCG? I da li je potrebno da jednog dana dođe do smjene vlasti da bi ovaj filmski materijal konačno ugledao svjetlo dana i izazvao ogromno interesovanje filmskih i kulturnih poslenika, i publike sa naših i mnogo širih prostora. Da bi dosad neviđeni materijal izazvao ogromnu pažnju, u to nema sumnje. Kao što nema sumnje ni da će neki suvišni čuvari kulture Crne Gore, koje je zapalo da stoluju samo po političkoj podobnosti, i određuju šta može a šta ne, i dalje voditi partijsku, a ne kulturnu politiku Javnog servisa, uz selektiranje osoba iz kulture po sistemu „Ovaj je naš, a onaj nije.“

Još jednom pozivam sadašnjeg, meni nedostupnog generalnog direktora RTCG, kao i direktora TVCG, da se konačno pristupi završetku ovog posla, da još neviđeni film Živka Nikolića ugleda svjetlo dana, u korist crnogorske i šire kulture. Uglavnom, filmsko štivo velikog crnogorskog i evropskog reditelja doživljava sudbinu njegove „Đekne“, to jest, „Još nije umrlo, a ka' će – ne znamo.“ A priče za malu djecu i jadikovke iz Javnog servisa, da će, gle čuda, familija Živka Nikolića tražiti honorar (!), treba ostaviti po strani, jer je to samo redovna stavka u bilo kojem projektu kulture u kulturnim zemljama. Da se htjelo, moglo se po sistemu DPS-a sve lako riješiti, ljubazno zamoliti Duška Kneževića, koji bi, kad je već davao ogromne pare za kupovinu izbora, sigurno izdvojio dio sredstava i za finalizaciju ovog projekta. I to bi mu bile jedine pare koje bi dao istinski u korist Crne Gore, njenih građana i crnogorske kulture. A ovako je sponzorisao mračnu tragikomičnu seriju kupovine glasova tokom svih ovih godina, koja ovih dana dobija farsičan epilog. Zato je upravo šteta što veliki Živko nije i dalje među nama, da sad snima TV-seriju na osnovu bogate faktografske građe, pod zvučnim nazivom „Devedeset sedam hiljada“.