Zbog obimnosti i složenosti, broja aktera i težine slučaja, proces koji pred TV kamerama već više od godinu dana vodi sudija specijalizovanog odjeljenja Višeg suda u Podgorici Suzana Mugoša u samom startu je proglašen suđenjem vijeka. U ovom sudskom postupku u prethodnoj godini izveden je veliki broj dokaza koje je pribavilo Specijalno tužilaštvo, među kojima su se našli i oni koji su prikupljeni primjenom mjere tajnog nadzora, koje su preslušane u sudici Višeg suda.I odbrana je dostavila više dokaza koji su obesmislili iskaz svjedoka saradnika.
Saslušan je svjedok saradnik Saša Sinđelić, čije je svjedočenje pratio niz ekscesnih situacija, skandala i uvreda, uz napuštanje sudnice.
Lider DF-a Milan Knežević tvrdio je prilikom iznošenja odbrane da poput Dantea silazi u pakao, dok je njegov kolega Andrija Mandić saopštio da je ovo montirani politički proces.
Na dan održavanja parlamentarnih izbora 16. oktobra 2016. godine, u tužilačko-policijskoj akciji uhapšeno dvadeset državljana Srbije. Glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić tada je saopštio da je ta grupa, uz ostale nepoznate osobe, planirala da izvede terorističke akcije u Crnoj Gori u cilju nasilne promjene vlasti.
– Ova kriminalna organizacija namjeravala je da tokom izborne noći na podgoričkim ulicama i ispred crnogorskog parlamenta napravi haos, instalira novu vlast i uhapsi i eventualno likvidira premijera Mila Đukanovića – saopšteno je iz Specijalnog tužilaštva nakon hapšenja osumnjičenih.
Ovaj slučaj je izazvao duboku političku krizu u Crnoj Gori jer je kompletna opozicija odlučila da bojkotuje rad Skupštine i ostale institucije, tvrdeći da parlamentarni izbori nisu mogli biti slobodni i fer jer su održani u ambijentu pokušaja državnog udara.
Ruski državljani Eduard Šišmakov i Vladimir Popov su prvooptuženi u predmetu „Državni udar“, a terete se da su bili organizatori i finansijeri pokušaja terorističkih akata sa političkim motivom. Prema tvrdnjama nekih inostranih izvora, Šišmakov je bio ruski vojni oficir koji je zbog špijunaže protjeran iz Poljske.
Iskazi koje su Šišmakov i Popov dali u Moskvi analizirani su tokom glavnog pretresa. Oni su u potpunosti negirali navode iz optužnice.
Optuženi su i lideri opozicionog Demokratskog fronta Andrija Mandić i Milan Knežević, kao i aktivista te političke grupacije Mihajlo Čađenović.
Čađenović je osam mjeseci bio u pritvoru, a Mandić i Knežević se brane sa slobode zahvaljujući vrhovnom državnom tužiocu Ivici Stankoviću, koji je izdao naredbu specijalnom tužiocu da ih ne pritvara.
Među optuženim državljanima Srbije koji se još uvijek nalaze u pritvoru je i bivši komandant srpske žandarmerije Bratislav Dikić.
Svjedočenje Saše Sinđelića svakako je bilo jedan od najbitnijih segmenata ovog suđenja. On je u višednevnom izlaganju iznio sve detalje svojih navodnih susreta s Šišmakovom i Popovom, po čijim uputstvima je, kako tvrdi, okupljao grupu u Srbiji koja je imala zadatak da spriječi ulazak Crne Gore u NATO.
Sinđelić je u sudnici ustvrdio da mu je Eduard Šišmakov, kojeg je on poznavao kao Edija, naložio da na dan izbora pripremi ulazak u crnogorski parlament, nakon čega je trebalo da uslijedi hapšenje poličara i biznismena, smjene sudija i uvođenje vanrednog stanja.
– To je trebalo da organizuje Demokratski front. Nisu spominjali imena lidera DF-a – rekao je Sinđelić.
On je kazao da je znao da je dio kriminalne organizacije, ali da je to uradio zbog Edija i zato što je protiv NATO-a.
Prvi dan nastavka suđenja u 2018. godini protekao je u znaku skandala, uz ozbiljnu dozu sumnje da su dokazi koji su ponuđeni u postupku kompromitovani. Nakon što je tužilaštvo zatražilo da pred sudom budu upaljeni mobilni telefoni koje su svjedok saradnik Saša Sinđelić i bivši general srpske žandarmerije Bratislav Dikić, po tvrdnji tužilaštva, koristili tokom planiranja državnog prevrata u Crnoj Gori, dogodio se svojevrstan skandal, koji je, po svemu sudeći, još više produbio ionako veliko nepovjerenje između odbrane i tužilaštva. Kako bi bile otklonjene sve sumnje da sporni telefoni nisu zloupotrijebljeni, advokati odbrane su insistirali da službenici suda prvo pokušaju da upale telefone kako bi se utvrdilo da li im je prazna baterija, odnosno da li je neko njima manipulisao u međuvremenu. Ispostavilo se da baterija oduzetog Sinđelićevog telefona stoji na 94 odsto popunjenosti, a istovremeno je uključen i telefon marke „lenovo“ koji je oduzet od Dikića, čija je baterija bila na 76 odsto.
Advokat Goran Petronijević odmah je zatražio da se ti telefoni izdvoje iz dokaznog materijala, s obzirom da je nemoguće da imaju toliki postotak popunjenosti baterije nakon što su gotovo godinu dana stajali zapečaćeni u zgradi suda.
– Ne može telefon da stoji zapečaćen godinu dana u depou, a da ima 94 odsto baterije. Takva tehnologija ne postoji. Neko je očigledno vršio manipulaciju nad telefonima, a nadam se da to nije radilo tužilaštvo – kazao je Petronijević.
Milivoje Katnić je saopštio da niko iz tužilaštva nije manipulisao oduzetim telefonima i da se nada da to nije učinio niko od advokata odbrane.
Branioci su priložili brojnu dokumentaciju kao i ključni dokaz koji je opovrgao Sinđelićeve tvrdnje o navodnim putovanjima u Moskvu i susretima sa članovima ruskih obavještajnih službi. VJ.DAMJANOVIĆ

---

Otkrili identitet Rusa poslije godinu dana suđenja
Duže od godinu dana od početka suđenja za pokušaj državnog udara u Crnoj Gori došlo se do još jednog senzacionalnog otkrića. Osim prvooptuženog Eduarda Šišmakova, pravi identitet je, navodno, dugo krio i drugooptuženi Rus u tom procesu Vladimir Popov, okrivljen za organizaciju pokušaja terorizma i nasilnu smjenu crnogorske vlasti.
Da je Vladimir Popov pseudonim Vladimira Nikolajeviča Moisijeva pokazalo je istraživanje britanske istraživačke mreže Belingket i ruskog magazina „Insajder”.
Kao što se dugo nije znalo da je pravo ime prvooptuženog u procesu za državni udar u Crnoj Gori zapravo Eduard Šišmakov, a ne Eduard Širokov, tako je 14 mjeseci od početka suđenja crnogorska javnost saznala da je drugooptuženi Vladimir Popov, u stvari, Vladimir Nikolajevič Mojsejev. Obojica su identifikovani kao oficiri ruske vojne obavještajne službe GRU.


Politička optužnica
Specijalni tužilac Milivoje Katnić optužnicu zasniva na materijalu dobijenom primjenom mjera tajnog nadzora članova grupe, na osnovu iskaza svjedoka saradnika Saše Sinđelića i materijala i dokaza koji su dostavljeni iz Srbije, odakle je jedan dio optuženih navodno djelovao.
Na drugoj strani, optuženi odbacuju krivicu i optužbe da su pripremali djela protiv ustavnog poretka Crne Gore i legitimno izabrane vlasti i nasilni ulazak u Skupštinu Crne Gore u izbornoj noći. Lideri Demokratskog fronta optužuju specijalnog tužioca Milivoja Katnića da je sastavio političku optužnicu čiji je cilj razbijanje najjačeg opozicionog subjekta.
Više puta ponovljene optužbe crnogorskih zvaničnika o ruskom miješanju, koje je trebalo da spriječi ulazak Crne Gore u NATO, Moskva je uporno negirala, optužujući Podgoricu za širenje antiruske histerije.


Džozef Asad uhapšen u Abu Dabiju, pa pušten
Bivši operativac CIA Džozef Asad uhapšen je u u Abu Dabiju, u Ujedinjenim Arapskim Emiratima, po potjernici koja je raspisana po nalogu crnogorskog Specijalnog tužilaštva zbog sumnje da je u oktobru 2016. godine učestvovao u pokušaju državnog udara. Ubrzo je na zahtjev SAD pušten na slobodu.
Asad je bio direktor bezbjednosne agencije „Peregrin konsultants” iz Abu Dabija, čiji je suvlasnik njegova supruga Mišel, takođe bivši agent CIA.
Crna Gora je tražila od Amerike izručenje bivšeg agenta CIA. U optužnici se navodi da je Asad u ime Demokratskog fronta tražio pomoć od američke privatne bezbjednosne agencije za kontraobavještajni nadzor i izvlačenje ljudstva nakon terorističkog napada za vrijeme izbora. To je djelimično na suđenju potvrdio i šef te agencije Brajan Skot.
Asad, koji nije optužen za pokušaj terorizma, pozvao je ranije SAD da odbiju zahtjev Crne Gore za njegovo izručenje.


Brankino utočište u ambasadi Srbije
Branka Milić, jedna od optuženih u predmetu „Državni udar”, napustila je 23. novembra sudnicu bez odobrenja suda i otišla u ambasadu Srbije, gdje se i sada nalazi. Ona je to učinila nezadovolja što je sud odbio njen zahtjev za izuzeće vještaka Miodraga Šoća.
Milićeva je za „Dan” izjavila da nakon torture i nezapamćenih poniženja koja je doživela tokom suđenja nema više šta da traži u sudnici Višeg suda u Podgorici. Rekla je i da niko od nadležnih iz Srbije s njom nije pričao o eventualnom izručenju.
Ona je istakla da je notorna neistina da se nakon napuštanja sudnice podgoričkog Višeg suda do srpske ambasade prevezla automobilom Skupštine Crne Gore, kako to tvrdi tužilaštvo, i da tu svoju tvrdnju može potkrijepiti zapisima sa video-kamera.
– Ja sam apsolutno nevina osoba i kao takva ne vidim razlog da i dalje izigravam dekor u jednoj besramnoj priči. Ako već treba da mi se sudi, onda ova država treba da mi obezbijedi suđenje kakvo mi se garantuje međunarodnim odredbama o ljudskim i građanskim pravima i Ustavom Crne Gore – kazala je Milićeva.


Mandić i Knežević udaljeni