Stalnom muzejskom postavkom koja je nedavno otvorena u gradiću San Vito al Taljamento, Italija je odala počast Milošu Crnjanskom. U palati u ovom gradu nadomak Alpa sada je stalna muzejska postavka pod imenom „O bunkeru i ružama”, nastala po ideji lokalnog bibliotekara
Anđela Batela.
Tako je Italija velikom pjesniku, romanopiscu i jednom od najuticajnijih ličnosti u srpskoj književnosti 20. vijeka zahvalila zbog ljubavi prema Italiji, koju je iskazao u svom čuvenom putopisu „Ljubav u Toskani”.
U ovom mjestu tada 25-godišnji Crnjanski stigao je greškom bečke vojne komande, kao austrougarski oficir. Preko dana zadatak mu je bio saslušavanje zarobljenih italijanskih oficira, dok je večeri koristio da piše pjesme. Kada je Vrhovna komanda San Vita shvatila da je Crnjanski greškom prekomandovan, poslala ga je u Opatiju.
Bibliotekar Anđelo Batelo je, nakon što je pročitao pjesmu „Priča” Crnjanskog ispod koje je napisano „San Vito al Taljamento, 1918” predložio gradonačelniku
Antoniju di Bišeljeu da u palati, naprave izložbu posvećenu Crnjanskom. Prepreka je bila što je Crnjanski bio neprijateljski vojnik, pa se Batel dosjetio da napravi dvostruki omaž, Crnjanskom, srpskom piscu, i Renatu Seri, italijanskom književnom kritičaru i piscu koji je takođe boravio u San Vitu za vrijeme rata i ostavio pisana svedočenja prije nego što je izgubio život 1915. godine u blizini Gorice.
U stvaranju postavke pomogla je
Andrijana Ružić, koja je odabrala fotografije Crnjanskog iz rata i putovanja po Italiji, prevela pjesmu „Priča” na italijanski i odlomke iz knjige „Lirika Itake i komentari”. Posjetioci postavke mogu čuti i snimak na kome glumac
Goran Šušljik čita pjesmu „Priča” na srpskom, a
Luiđi Miori čita italijanski prevod.
Projekat koji je finansirala regija Furlanija i Opština San Vito di Taljamento, osmislili su
Paola Bristo iz „Viva komiksa”, Andrijana Ružić i arhitekta
Marko Pasijan. Podršku im je pružila Zadužbina Miloša Crnjanskog u Beogradu, Narodna biblioteka Srbije, Udruženje „Viva komiks”, prof.
Milo Lompar, predsjednik Fondacije „Crnjanski”,
Dušan Nikodijević iz Narodne biblioteke Srbije,
Antonio Garlati iz Kancelarije za kulturna dobra Opštine San Vito, Udruženje Istorijskog muzeja Zapadne Furlanije, Udruženje „Somsi”, Nacionalni arhiv Austrije. ​S.Ć.
Izložba koja pomaže učenicima u savladavanju gradiva istorijeOvo je i didaktički projekat koji se odvija po fazama i čiji je cilj da učenicima škola opštine San Vito i šire približi temu rata.
​– Izložba je od velikog značaja i puna je emocija jer nam približava istoriju izučavanjem života i djela dva velika pjesnika. Ova muzejska postavka nam pokazuje društvenu, političku i kulturnu klimu za vrijeme Prvog svjetskog rata, krucijalni period za formiranje nacionalnog identiteta. Omogućava nam podsjećanje na to ko smo i na kakvim se žrtvama baziraju naše jedinstvo i naša sloboda – kazao je prilikom otvaranja postavke gradonačelnik Di Bišelje.
)){kind=small}
